Şair (D. 23 Kasım 1839, Mostar / Yugoslavya (Bosna Hersek) - Ö. 20 Mayıs 1903, İstanbul). Hersek Valisi Ali Paşa’nın torunu ve Zülfikar Nafiz Paşa’nın oğlu. Öğrenimini babası ve dedesinin ölümü üzerine gittiği İstanbul’da yaptı. İmparatorluğun çeşitli yerlerinde görev alarak Erzurum, Bursa, Manastır, Yanya, Kastamonu, Adana, Cezayir vilayetleri Bidayet Mahkemesi Hukuk Dairesi Reisliği, İstanbul İstinaf Mahkemesi Azalığı, İstinaf Hukuk Reisliği ve Mahkemesi Temyiz Azalığı yaptı (1901).
Tanzimat edebiyatının başlangıç yıllarında yetişen son divan şairlerindendi. Çağdaşları arasında daha az külfetli bir Türkçe kullanan Arif Hikmet Bey, şairliğinin yanı sıra felsefe ve tasavvuf alanında eserler verdi. Döneminin güçlü şairlerinden Leskofçalı Galip ve Yenişehirli Avni ile bir Encümeni Şuara (Şairler Derneği) kurmuş, evinde bir yıl kadar (1860-61) her gün düzenlediği edebiyat sohbetlerine Namık Kemal gibi birçok yetenekli genç katılmıştı.
ESERLERİ:
Divan (İbnülemin Mahmut
Kemal İnal tar., 1919), Levâyihü’l-Hikem,
Levâmiü’l-Efkâr, Sevânihü’l-Beyan, Mis-bahü’l-İzah.
HAKKINDA: İbnülemin Mahmut Kemal İnal / Divân-ı Hikmet (Hersekli Arif Hikmet’in hayatı ve şiirleri, 1918), Bursalı Mehmed Tahir / Osmanlı Müellifleri II (1972), Metin Kayahan Özgül / Hersekli Ârif Hikmet Hayatı ve Eserleri (1987), Hasan Aksoy / TDV İslâm Ansiklopedisi (c. 17, 1998), Behçet Necatigil / Edebiyatımızda İsimler Sözlüğü (18. bas. 1999), Şükran Kurdakul / Şairler ve Yazarlar Sözlüğü (gen. 6. bas. 1999), İbnülemin Mahmud Kemal İnal / Son Asır Türk Şairleri (c. II, 2000), Mehmet Nuri Yardım / Edebiyatımızın Güleryüzü (2002), İsmail Ünver / Büyük Türk Klasikleri (c. 8, 2002), Veysel Gültaş / Kadı Burhaneddin’den Günümüze Hukukçu Şairler Antolojisi (2003).
