Öykü ve gezi yazarı, eleştirmen. 2 Temmuz 1943, İstanbul doğumlu. Şişli 19 Mayıs İlkokulu, Özel İtalyan Lisesi ve Ticaret Okulu, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi mezunu. 1969 -1984 yıllarında Koç Grubu şirketlerinden Koçtaş Ticaret ve Ram Dış Ticaret A.Ş.‘lerinde muhasebe ve mali işler müdürü olarak çalıştı. 1984 yılında Tekfen Dış Ticaret A.Ş.’ye genel müdür yardımcısı olarak geçti. 1995 yılında Cumhuriyet gazetesi bünyesinde kurulan Medya Tanıtım Dağıtım Geliştirme A.Ş.’nin paydaşı, yönetim kurulu başkanı ve genel müdürü oldu. 1997’de Cumhuriyet gazetesi genel müdürlüğünü ve Cumhuriyet Kitap Kulübünün başkanlığını, bu arada Cumhuriyet Kitapları’nın genel yayın yönetmenliğini üstlendi. 2001 yılında Cumhuriyet gazetesinden ayrıldı, bir yılı aşkın bir süre İstanbul Şehir Tiyatrolarında medya ve izleyici koordinatörü, genel yayınlar yönetmeni olarak çalışma yaşamını sürdürdü. Uluslararası PEN Kulüpleri Federasyonu Türkiye Merkezinin ve Türkiye Eleştirmenler Birliğinin genel başkanlıklarını, Can Yayınlarının genel müdürlüğünü yaptı.
Yazı hayatına 1963 yılında başladı. Önce Evrim,
Dönem, Yeni Ufuklar, Yeni İnsan, Otağ, Yeni Dergi, Nokta, A gibi
dergilerde öykü, düzyazı-şiir, ve denemeleri yayımlandı. Sonra Soyut’ta
göründü. Biçimde serbestlik, düş gücü ve özgür bir anlayışı benimsedi. 1988
yılının ilk yarısından itibaren Cumhuriyet gazetesinin “Pazar Yazıları”
köşesinde gezi izlenimlerini yazdı. Andante dergisinde müzik yazıları, Tiyatro…
Tiyatro dergisinde ve Evrensel gazetesinde tiyatro eleştirilerini
yayımladı.
“Üstün Akmen’in gezi yazılarında anlatıcı
okurun önündedir, bir rehber insandır ve her vakit birinci plandadır. Gözlerine
ilişenleri, seslerini işittiği yabancıların devinimlerini aktarırken o anda
içinde meydana gelen kıpırtılardan, ruhsal kaymalardan, yükselip alçalmalardan
söz eder… anımsamalarla, çağrışım zincirleriyle benliğinin sonsuz
derinliklerine iner, öteki beninin ışıldadığı noktaya ulaşır, orda özel
yaşamının aralıklarına sıkıştırılmış ya da gölgeliklerine savrulmuş bir takım
gizlerle, birtakım tamamlanmamış ya da yarım bırakılmış durumlarla karşılaşır…
Duygu dünyasındaki karmaşayı, yoğunluğu içtenlikle, açık seçik bir biçimde
–okuru da etkileyerek, onu da iç evreninde ikinci, üçüncü, dördüncü
yolculuklara çıkartarak- duyurur.” (Muzaffer Buyrukçu)
“Sanatsallığın yarattığı içe kapanık bir ruh
haliyle nasıl gezi yazısı yazılır? Üstün Akmen’in yaptığı tam böyle! Sanatsal
yaratımdan uzaklaştığı an, sığındığı mekânlarda mekânsız kalıyor. Bu yazılar,
Akmen’i, bir ‘yitirilmiş’in ardında arayışa çıkmış bir derviş gibi dinginliğe
itiyor.“ (Adnan Binyazar)
ESERLERİ:
GEZİ-DENEME: Çarşafın Gizlediği Dişilik (1991),
Bir Günlük Dost (1998), Yarim Nereyi Mesken Tuttun (2000).
ÖYKÜ: Suçsuz Laleler (1996), Kör
Bakkalın Gözleri (1999).
ELEŞTİRİ: ...Vee Perdeee (2000),
Üçüncü Zil (2001), Maskenin Öteki Yüzü (2002).
ROMAN: Provasız Yaşam (2005).
HAKKINDA: Zülfü Livaneli / Kendi Medyasını
Ören İpek Böceği (Çarşaf, 15.1.1991), Muzaffer Buyrukçu / Bir Günlük Dost
(Cumhuriyet Kitap, 26.11.1998), Adnan Binyazar / Bir Günlük Dost (Cumhuriyet
Kitap, 11.3.1999), Zeynep Aliye / Önem Bakılanda mı Bakışımızda mı? - Ayşe
Bengi / Ne İçindesin Öykünün Ne de Büsbütün Dışında (Cumhuriyet Kitap,
10.2.2000), Muzaffer Buyrukçu / Senfonik Bir Öykü (Cumhuriyet Kitap, 4.5.2000),
Hikmet Çetinkaya / Üstün Akmen ‘Perde’ Dedi (Cumhuriyet, 20.10.2000), Melisa
Gürpınar / Yazarlar Biraz da Mekân Dışıdırlar (Cumhuriyet Kitap, 13.4.2000), Ulviye
Alpay / Yarim Nereyi Mesken Tuttun (Cumhuriyet Kitap, 30.11.2000), Üçüncü Zil
(Cumhuriyet Kitap, 27.12.2001), TBE Ansiklopedisi (2001), Ahmet Cemal / Üstün
Akmen’in Üçüncü Zili (Cumhuriyet, 5.1.2002), Ahmet Cemal / Tiyatroya Saygı
(Cumhuriyet, 15.01.2003).
