Ün­sî Ha­san Efen­di

 Âlim, şair (D. 1645, Taş­köp­rü / Kas­ta­mo­nu – Ö. 8 Ka­sım 1723). Asıl adı Şeyh Ha­san b. Şeyh Re­cep b. Şeyh Şe­hid Mu­ham­med’dir. Şiirlerinde Ünsî mahlasını kullandı. A’rec (Topal) Ha­san Efen­di di­ye meşhur oldu. Baba­sı Re­cep Efen­di, Bay­ra­mi­ye Ta­ri­ka­tı şeyh­le­rin­den­di. Şer’î (İslâmiyetin temel kaidelerine ait) ilim­le­ri tah­si­le baş­la­dı. Kı­sa sü­re­de iler­le­ye­rek yir­mi ya­şı­na gel­me­den Aya­sof­ya Camiînde za­ma­nın bilginlerinin de de­vam etti­ği Bey­zâ­vî Tef­si­ri ve Mes­ne­vî ders­le­ri okut­tu. Şeyh Karabaş Ali Efendi’ye bağlanarak Halvetiyye tarikatına girdi. Şey­hi Ka­ra­baş Ali Efen­di, Ha­san Efendi’ye 1665’te hilâfet (vekâlet) ver­erek İs­tan­bul’un Ru­me­li ya­ka­sı­nda is­te­di­ği bir yer­de in­san­la­rı ir­şat etmesi­ni (Hak yolunu gösterme) is­te­di. Ha­san Efen­di, İs­tan­bul Aya­sof­ya ya­kın­la­rın­daki Acem Ağa Ca­miînde görev aldı ve  ölümüne ka­dar ir­şat faaliyet­le­rin­de bu­lun­du. 1684 yılında Aydınoğlu Tekkesi şeyhliği görevinden uzaklaştırılınca, tekkenin sorumluluğu Ünsî Efendi’ye verildi. Bu tekke Ünsî Hasan Efendi Tekkesi olarak adlandırıldı. Burada, öldüğü 1723 yılına kadar şeyhlik yaptı. Cenazesi tekkesinin hâziresine (bahçesine) gömüldü.

ESERLERİ:

Ke­lâm-ı Azîz (Mustafa Tatçı ve Cemal Kurnaz tarafından yeni yazıya aktarıldı, bir inceleme eklenmiş halde), Sırr-ı Eha­diy­yet, Dî­van (Türk­çe, Arap­ça ve Fars­ça şi­ir­le­ri).

KAYNAK: Hasan Ünsî Şabânî / Kelâm-i Azîz (haz. Mustafa Tatçı-Cemal Kurnaz, 2002), Mustafa Bektaşoğlu / Taşköprülü Âlimler (2002), Nail Tan - Özdemir Tan / Gurur Kaynağımız Kastamonulular IV (2005), İhsan Işık / Resimli ve Metin Örnekli Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi (2. bas., 2009).