Yazar (D. 1901, İstanbul - Ö. 9 Mart 1967, İstanbul). Akşamcı, Ali Marmara, Ayşe Duyar, Hatice Süreyya, Hikâyeci, Kadri Feyyaz, Veli Nuri imzalarını da kullandı. Selanik Valisi Nureddin Bey’in oğludur. Galatasaray Lisesini (1917) bitirdi. Bir yıl Viyana Ticaret Akademisinde okudu. 1 Ocak 1921 tarihinde, Nâzım Hikmet, Yusuf Ziya (Ortaç) ve Faruk Nafiz (Çamlıbel) ile birlikte Millî Mücadele’ye katılmak üzere Yeni Dünya adlı bir vapurla İnebolu’ya, oradan da Nâzım Hikmet’le birlikte Ankara’ya geçti. İnebolu’da Ankara’dan gelecek izni beklerken, Almanya’dan gelen “Türk Spartakistleri” ile tanıştılar. Onlardan daha çok Sadık Ahi (Mehmet Eti)’den etkilenerek, hayatı boyunca taşıyacağı sosyalist dünya görüşünün ilk bilgilerini aldı. Ankara’da kendilerine verilen ilk görev olarak, Nâzım Hikmet’le birlikte, Türk gençliğini Kurtuluş Savaşı’na katılmaya çağıran bir şiiri üç günde yazdılar. Daha sonra Bolu’ya öğretmen olarak tayin edildiler. Bolu’dan Batum’a, oradan da Soyetler Birliği’ne geçtiler. Sovyetler Birliği’nde kaldığı süre içinde Moskova’da Doğu Üniversitesini bitirdi (1925). Türkiye’ye dönüşünde Vakit gazetesinde gazeteciliğe başladı (1926). Akşam gazetesinde uzun yıllar fıkra yazarlığı yaptı (1927-38).
Edebiyata
şiirler yazarak başladı. Fıkra, röportaj ve sanat edebiyat yazıları ayrıca
Rasim Us’la birlikte çıkardığı Haber ile Vakit, Akşam, Cumhuriyet,
Köroğlu, Tercüman, Havadis gazetelerinde yer aldı.
Şiirlerini ise Celal Sahir Erozan’ın çıkardığı Birinci Kitap, İkinci Kitap
vd. adlarını taşıyan aylık şiir dergilerinde yayımlamıştı. Daha çok Nazım
Hikmet’le ortak anılarını yazdığı Bu Dünya’dan Nazım Geçti (1965) adlı
kitabıyla tanınmıştı. Eşi Nihal Karamağralı ile birlikte yazdığı Korkusuz
Murat (1966) adlı çocuk romanı Doğan Kardeş Romanları Yarışmasında
ikincilik kazanmıştı. Edirnekapı Mezarlığında toprağa verildi.
ESERLERİ:
ROMAN:
Baltacı ile Katerina (1928), Ebenin Hatıratı (1929), Aşkın
Birinci Şartı (1930), Küçük Hanlar (1933), Leke (1933), Kardeş
Katili (1933), Karacaahmed’in Esrarı: Meşhur Polis Hafiyesi
Yılmaz Ali’nin Maceraları (1933), Dipsiz Kuyu (1933), Pembe
Pırlanta (1933), Benim ve Onların Hikâyeleri (1936), Seni Satın
Aldım (1938), Hayatınım Erkeği (1939), Mazinin Yükü Altında
(2. bas. 1942), Onu Elimden Aldın (1943), Unutamadım Seni (1943),
Bir İhanetin Cezası (Hatice Süreyya adıyla, 1944), Vurgun Peşinde
(1944), Beyaz Güller (1962), Tuzaktaki Kaplan (1963).
ANI: Bu
Dünyadan Nâzım Geçti (1965).
ÇOCUK
KİTABI: Korkusuz Murat (Nihal Karamağralı (Müzehher Vânû) ile, 1996).
DİĞER:
Kan Davası (1940), Antalya İkinci Dünya Harbi içinde Nasıl
Güzelleşebildi (1944), Kim Zehirliyor Bunları (Nihal Karamağralı
ile, 1944).
ÇEVİRİ:
Ayak Takımı Arasında (oyun, 1941) - Karşılık Görmeyen Aşk (1943)
(M. Gorki’den), İflas (Byornson’dan, 1943), Batak (Gorki’den,
1943, Vâ-Nû’nun Karşılık Görmeyen Aşkı adlı romanıyla), Bir Kocanın
Başına Gelenler (G. Philip’ten, 1943), Yerin Kulağı Var (1943) - Kızlara
Suikast (1962) (A. Christie’den), Telefondaki Ses (B. Graeme’den,
1945), Gün Doğmadan Paris (L. Bromfield’den, 1946), Tolstoy’dan 17
Hikâye (1946), Yeşil Canavar (H. Landon’dan, 1946), Düşman
Dostlar (1963) - Viran Kule (1963) - Aranılan Katil (1963) - Yalan
İçinde Yalan (1964) (J.D. Carr’dan).
HAKKINDA:
TDE Ansiklopedisi (c. 8, 1976-98), Seyit Kemal Karaalioğlu / Resimli Türk
Edebiyatçılar Sözlüğü (1982), Behçet Necatigil / Edebiyatımızda İsimler Sözlüğü
(18. bas. 1999), TBE Ansiklopedisi (2001), Korkusuz Murat (Kitap Rehberi, Aralık
2001), Sadun Tanju / Eski Dostlar (Ara Güler’in Fotoğraflarıyla, 2002), Mehmet
Nuri Yardım / Edebiyatımızın Güleryüzü (2002) - Yazar Olacak Çocuklar (2004), :
İhsan Işık / Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi (2006).