Tarih profesörü, araştırmacı yazar, akademisyen.
Bulgaristan / Burgaz / Aydos, 1933 doğumlu. İlk öğrenimini Türk okulunda yaptı.
Orta ve lise öğrenimini Bulgarca olarak 1951’de tamamladı. Yüksek öğrenimini
Azerbaycan’da yaparak, Bakü Yüksek Pedagoji Enstitüsü Tarih Fakültesi’ni
bitirdi (1957).
Cengiz Hakov, 1957-58 ders yılında
Burgaz’da Türk okullarında müfettişlik yaptı. 1958-64 yıllarında, Sofya’da
Rusça eğitim yapan bir lisede tarih öğretmenliği yaptı. 1964’te Bulgaristan
Bilimler Akademisi Balkan Araştırmaları Enstitüsü’nde Türkiye Cumhuriyeti
tarihi asistanı oldu. Burada yüksek lisans ve doktora tezlerini savundu, doçent
ve profesör oldu. 1971 yılında Moskova Doğu Araştırmaları Enstitüsü’nde, Yüksek
İslâm Enstitüsü ile Nov Bılgarski Üniversitet, Burgazın Svoboden Üniversitesi’nde
Türkiye tarihi konferansları verdi. Kosova’nın Priştine Üniversitesi’nin
Türkoloji Bölümü’nde Türkiye tarihi dersleri okuttu.
Prof. Cengiz Hakov, bilimsel araştırmalarında ağırlığı
Türkiye Cumhuriyeti tarihi, Türkiye’nin sosyo-ekonomik gelişmesi, iç ve dış
politikası, ordunun siyasi hayattaki rolü konularına verilmiştir. Yüz elli
adetten fazla monografi, kitap, etüd, makale, popüler yazı, eleştiri vb
çalışması vardır. Bilimsel rapor ve bildirilerle birçok uluslararası kongre,
konferans ve sempozyuma katılmıştır. 1970 yılından itibaren, Türk Tarih Kurumu ve
Türk Dil Kurumu kongreleri ile Atatürk Araştırma Merkezi’nin uluslararası
konferanslarına da katılmıştır. Onun birçok etüd ve makalesi Türkçe, Rusça,
Fransızca, İngilizce, Çehçe, Slovakça, Makedonca olarak yayımlanmıştır.
9 Mayıs 2016'da Üsküp’te düzenlenen 21. Uluslararası
Türk Kültürü Sempozyumunda Bulgaristanlı Türkiye Tarihi profesörü Cengiz Hakov,
Bulgaristan’daki Türk Okullarında Latin Alfabesinin uygulanması konulu makale
sundu.
Türk okullarında Latin alfabesinin uygulanmasında Bulgaristan yönetici çevreleri bir hayli kararsızlık gösterdiklerini belirten Cengiz Hakov, “önce, Latin harflerinin uygulanmasına razı oluyorlar, sonradan döneklik gösteriyorlar, nihayet uygulanmasını kesin karara bağlıyorlar. Bu kararsızlığın temelinde Bulgaristan Türklerinin ulusal bilinçlenmesinin Bulgaristan'ın ulusal güvenliği için bir tehlike teşkil edebileceği korkusu duruyor” dedi.
Cengiz Hatov makalede ayrıca şunları belirtti: “1938’de Bulgaristan’da parlamento seçimleri yapılıyor ve Anayasal rejim yeniden kuruluyor. Bununla beraber de Bulgaristan Türk okullarında Latin alfabesinin uygulanması sorununa kesin çözüm getiriliyor. Eğitim Bakanlığının 12 Nisan tarihli kararıyla bütün Türk okullarında sadece Latin alfabesiyle yazılmış kitaplarla eğitim yapılması emir ediliyor. Arap hadleri ile sadece haftada iki saat Kuran okutulması bırakılıyor.”
Bulgar hükümetinin ana dil meselesinden bazen korktuğunu dile getiren Cengiz Hakov, “Bu tedbirleri kalanları asimile etmek için alıyor. Genellikle, Bulgaristan Türklerini Türkiye’ye göç ettirmek için elinden geldiğini yapıyor. İşte hükümetler gelip geçiyor ancak Bulgaristan Türkleri kalıyor” ifadelerini kullandı.
BAŞLICA ESERLERİ (Çeşitli):
1940-1970
Yıllarında Türkiye'nin Arap-Doğusu Politikası (1972), 1960-1971
Yıllarında Türkiye’de Siyasal Gelişmeler (1979), Türkiye’de Askeri Darbeler (1987), Çağdaş Türkiye’nin Siyasal Yaşamında Ordunun Yeri (1989), Belgelerle Mustafa Kemal Atatürk ve
Türk-Bulgar İlişkileri 1913-1938 (Ortak, 2002).
KAYNAKÇA: “Ümit” dergisi (Sayı 18, Sofya 1998), Niyazi Hüseyin Bahtiyar / Balkanlar’da Türk Ünlüleri (3 Kitap, 2004, s. 64,65), Türkiye Tarihi Profesörü Cengiz Hakov: “Bir çocuk anasını seçer mi?” (10.05.2016), İhsan Işık / Resimli ve Metin Örnekli Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi (C. 12, 2017).
