Barış Manço

Şarkı Sözü Yazarı, Ses Sanatçısı, Müzisyen, Yapımcı

Doğum
02 Ocak, 1943
Ölüm
01 Şubat, 1999
Eğitim
Belçika Kraliyet Akademisi Güzel Sanatlar Fakültesi
Burç
Diğer İsimler
Mehmet Barış Manço

Ses sanatçısı, besteci, şarkı sözü yazarı, yapımcı (D. 2 Ocak 1943, İstanbul – Ö. 1 Şubat 1999, İstanbul). Tam adı Mehmet Barış Manço’dur. Devlet Konservatuarı’nda Türk sanat müziği hocası ve sanatçısı Rikkat Hanım ile İsmail Hakkı Bey’in ikinci çocuklarıdır. Kadıköy Gazi Mustafa Kemal İlkokulu, Ankara Maarif Koleji, Galatasaray Lisesi, Şişli Terakki Lisesi’nde öğrenim gördü. Yüksek öğrenimini Belçika Kraliyet Akademisi Güzel Sanatlar Fakültesi’nde tamamladı.

Manço, aileden gelen yeteneğiyle daha ortaokul çağlarında müzikle ilgilenmeye başladı. Çocukluğunda başlayan gitar hevesini, annesinden piyano dersleri de alarak tekniğini ve müzik bilgisini geliştirdi. 1958’de arkadaşlarıyla beraber ilk grubu “Kafadarlar”ı kurdu. Bu dönemde ilk bestesi Dream Girl ile Ankara’da ödül aldı. Galatasaray Lisesi’ndeki öğrenimi sırasında müzikle profesyonel olarak ilgilenmeye başladı. Bu yıllarda ikinci grubu “Harmoniler”i kurdu ve lisenin konferans salonunda ilk konserini verdi. Belçika’da öğrenim gördüğü yıllarda garsonluk, otomobil bakıcılığı gibi işlerde çalıştı. Burada  “Les Mistigris” adında bir grupta yer aldı. Grupla beraber Fransa, Belçika, Çekoslovakya, Belçika, Almanya ve İsveç’te konserler verdi. 1964 yılında Paris’te iki 45’lik plak çıkardı.

İstanbul’a döndüğünde (1967) Fuat Güner ve Mazhar Alanson ile birlikte “Kaygısızlar” grubunu kurdu. Aranjman şarkılara tepki göstererek Anadolu’dan beslenen pop folk tarzında müzik yapmaya başladı.1969 baharında Dağlar Dağlar ile büyük bir çıkış yaptı, albüm beş ayda 700 bin adet satışa ulaştı. Bu çalışma, sanatçıya Altın Plak Ödülü’nü de kazandırdı. 1971 yılında, “Moğollar” ile çalıştı. 1973 yılında “Kurtalan Ekspres”i kurdu. İlk klibini yine aynı yıl Hey Koca Topçu’ya çekti. 1975’te ilk albümü 2023’ü yaptı.1978′de Lale Manço ile evlendi, iki erkek çocukları Doğukan ve Batıkan dünyaya geldi.

1980 yılında Altın Orfe’de Nick The Chopper ve Ben Bir Şarkıyım adlı Bulgar şarkısı ile de altın madalyalar aldı. 1981′de çıkardığı Sözüm Meclisten Dışarı adlı albümündeki Dönence şarkısı, “İlk Türk Psychedelic Rock” olarak genel kabul gördü. Yurtdışında birçok televizyon programına konuk olarak katıldı, birçok ülkede konserler verdi. Bestelediği iki yüzün üzerindeki şarkısı, kendisine on iki altın ve bir platin albüm ve kaset ödülü kazandırdı. Bu şarkıların bir bölümü, daha sonra Yunanca, Bulgarca, Arapça, Farsça, Kürtçe, Japonca, İbranice, Fransızca, İngilizce ve Flemenkçe olarak yorumlandı.    

Manço müzik hayatında olduğu kadar televizyon hayatında da başarılar elde etti.1988 yılının Ekim ayında TRT 1’de çocuk ve aileye yönelik bir eğitim kültür ve eğlence programı olarak başlayan 7’den 77’ye, 1998 Haziran ayında 370. kez ekrana gelerek Türk televizyonculuğunda ulaşılması zor bir rekora imza attı. Ekvator’dan Kutuplar’a isimli programında ekibiyle birlikte beş kıtada pek çok ülke gezdi. Ayrıca 4 × 21 Doludizgin adında bir talk-show programının yapımcılığını üstlendi.

Kadıköy'ün Moda semtinde hayatını kaybedene kadar ailesiyle birlikte yaşadığı konak, Manço’nun kişisel eşyalarının sergilendiği bir müze haline getirildi. 

ESERLERİ:

ALBÜM: Twistin USA / The Jet (Harmoniler’le, 1962), Do The The Twist / Let’s Twist again (Harmoniler’le, 1962), Çıt Çıt Twist / Dream Girl (Harmoniler’le, 1963), Baby Sitter / Quelle Peste / Jenny Jenny / Un Autre Amour Que Toi  (Jacques Denjean Orchestra ile1964), Baby Sitter / Quelle Peste (Jacques Denjean Orchestra ile 1964), Jenny Jenny / Un Autre Amour Que Toi (Jacques Denjean Orchestra ile 1964), Il Arrivera / Une Fille (Les Mistigris ile 1966), Bien Fait Pour Toi /Aman Avcı Vurma Beni (Les Mistigris ile 1966), Bizim Gibi / Big Boss Man / Seher Vakti / Good Golly Miss Molly (Les Mistigris ile 1967), Kol Düğmeleri / Big Boss Man / Seher Vakti / Good Golly Miss Molly (Les Mistigris ile 1967), Kızılcıklar / I’ll Go Crazy  (Kaygısızlar ile 1968), Bebek / Keep Lookin (Kaygısızlar ile 1968), Karanlıklar İçinde / Trip (Kaygısızlar ile 1968), Bogaziçi / Flower Of Love (Kaygısızlar ile 1968), Runaway / Unutamıyorum (Kaygısızlar ile 1969), Ağlama Degmez Hayat / Kirpiklerin Ok Ok Eyle (Kaygısızlar ile 1969), Kağızman / Anadolu (Kaygısızlar ile 1969), Derule / Küçük Bir Gece Müziği (Barış Manço Ve Grubu 1970), Dağlar Dağlar 1 / Dağlar Dağlar 2 (Barış Manço Ve Grubu 1970), İşte Hendek İşte Deve / Katip Arzuhalim Yaz Yare Böyle (Moğollar ile 1971), Binboğanın Kızı – Kaygısızlar / Ay Osman (Moğollar ile 1971), Fil İle Kurbağa – Kaygısızlar / Je Te Retrouverais (Les Mistigris, toplatıldı 1972), Ölum Allah’ın Emri / Gamzedeyim Deva Bulmam (Kurtalan Ekspres ile 1972), Lambaya Püf De / Kalk Gidelim Küheylan (Kurtalan Ekspres ile 1973), Gönül Dağı / Hey Koca Topçu Genç Osman (Kurtalan Ekspres ile 1973), Nazar Eyle Nazar Eyle (Gel Yanıma Pazar Eyle) / Gülme Ha Gülme( Kurtalan Ekspres ile 1974), Bir Bahar Akşamı / Estergon Kalesi (Kurtalan Ekspres ile 1974), Ben Bilirim / 2023 (Kurtalan Ekspres ile 1975), Çay Elinden Öteye Rezil Dede / Vur Ha Vur (Kurtalan Ekspres ile 1976), Nick The Chopper / Lonely Man (George Hayes Orchestra 1977), Hal Hal / Eğri Eğri Doğru Doğru Eğri Büğrü Ama Yine De Doğru (Kurtalan Ekspres ile 1981).

KAYNAKÇA: Metin Solmaz / Türkiye'de Pop Müzik - Dünü ve Bugünü ile Bir İnfilak Masalı (1996), Ali Kırca / Barış Manço’ya Özlem Ali Kırca Siyaset Meydanı (1999), Birgül Yangın / Çağdaş Türk Ozanı Barış Manço (2002), Hulusi Tunca / Uzun Saçlı Dev (2005), Gökhan Akçura / İnsanlar Âlemi: Ivır Zıvır Tarihi (2005), Murat Yatağanbaba / Türk Kültürünün Karbon Kağıdı: Barış Manço, Orhan Kahyaoğlu / Bülent Ortaçgil, Bülent Özükan / Barış Manço Kitabı (2008), Erkin Erkal / Türkiye’de Rock’ın Tarihi (2012), İhsan Işık / Ünlü Sanatçılar (Türkiye Ünlüleri Ansiklopedisi, C. 5, 2013) - Encyclopedia of Turkey’s Famous People (2013).

SARI ÇİZMELİ MEHMET AĞA ŞARKISININ HİKAYESİ

Çiftçi, hayırsever (D1810, Karaman – Ö. 1920, Göçeri köyü / Girne / Kıbrıs). Yörük Türkmenlerindendir.

Barış Manço’nun 1979 yılında Sarı Çizmeli Mehmet Ağa şarkısıyla tanıttığı Mehmet Ağa, aslen Karamanlı bir toprak ağasıyken, Osmanlı Dönemi yetkilileri Mehmet Ağa’yı çağırarak Kıbrıs Girne’de büyük bir arsa vermişler. Karamandaki bahçelerin gibi ek, biç, halka iş ver bizde sana toprak bağışlayalım, hayvancılık ve tarımı geliştir demişler...

Karaman’dan Kıbrıs’a 5 kardeşini de alıp gelmişler. Kıbrıs’taki köyünün adının Göçeri olması, Yörüklerin göçebe hayatından gelmektedir. Yörükler köyü de derlermiş Göçeri köyüne..

Sarı Çizmeli Mehmet Ağa, devlete söz verdiği üzere tarımda ve hayvancılıkta binlerce kişi çalıştırır, İş verir büyük bir aile olurlar.. 3 bin dönüm toprağı varmış. Kavgalıları barıştırır, bekârları evlendirir, eşyalarını hediye eder, ev verir, en az da bir dönüm toprak bağışlarmış. Fakir fukara, bir kahvehaneye, ya da lokantaya gittiğinde para ödemez, yer içer, tüm hesapları Sarı Çizmeli Mehmet Ağa’ya yazdırırlarmış.

Ağa, her Cuma namaz öncesi esnafları dolaşır, halkın borçlarını ödermiş. Kendi gibi gönlü de zengin bu ağa malını mülkünü hep başkalarının hesabını ödeyerek harcadığından, yokluk içinde ölmüştür. Torunları hâlâ Girne ili, Dikmen beldesi, Göçeri köyünde yaşamaktadır.

1971’de Kıbrıs’a gittiğinde duyan ve araştıran Barış Manço Kabri ziyaret eder, fakat çok bakımsızdır kabri. 1979’da Sarı Çizmeli Mehmet Ağa şarkısını yapmış, 1982 yılında Mehmet Ağa’nın köyündeki mezarını yaptırmıştır.

Şimdi Mehmet Ağa’nın Göçeri köyündeki mezar taşında, “Barış Manço ile bütünleşen Sarı Çizmeli Mehmet Ağa. 1800’lü yıllar Ruhuna Fatiha” yazıyor.

 

SARI ÇİZMELİ MEHMET AĞA ŞARKISI

 

Yaz dostum, güzel sevmeyene adam denir mi?

Yaz dostum, selam almayana yiğit denir mi?

Yaz dostum, altı üstü beş metrelik bez için

Yaz dostum, boşa geçmiş ömre yaşam denir mi?

 

Yaz tahtaya bir daha, tut defteri kitabı

Sarı çizmeli Mehmet ağa birgün öder hesabı

 

Yaz dostum, yoksul görsen besle kaymak bal ile

Yaz dostum, garipleri giydir ipek şal ile

Yaz dostum, öksüz görsen sar kanadın kolunu

Yaz dostum, kimse göçmez bu dünyadan mal ile

 

Yaz tahtaya bir daha, tut defteri kitabı

Sarı çizmeli Mehmet ağa birgün öder hesabı

 

Yaz dostum, BARIŞ söyler kendi bir ders alır mı?

Yaz dostum, su üstüne yazı yazsan kalır mı?

Yaz dostum, bir dünya ki haklı haksız karışmış

Yaz dostum, boşa koysam dolmaz dolusu alır mı?

 

Yaz tahtaya bir daha, tut defteri kitabı

Sarı çizmeli Mehmet ağa birgün öder hesabı

 

KAYNAK: Barış Manço'nun 'Sarı Çizmeli Mehmet Ağa'sı' efsane değil gerçekmiş (iha.com.tr, 16 Şubat 2016). Karamanlı "Sarı Çizmeli Mehmet Ağa"nın Hikayesi (karamandan.com, 20.20.2020).

 

 

Yazar: HABER

İLGİLİ BİYOGRAFİLER

Devamını Gör