Şair ve yazar (D. 1867, İstanbul - Ö. 27 Ağustos 1937). Namık Kemal’in oğludur. Bazı şiirlerinde A. Nadir, İlhâm imzalarını kullandı. Ortaöğrenimini babasının Rodos (1884) ve Sakız (1887) mutasarrıflıkları sırasında özel dersler alarak tamamladı. II. Abdülhamid döneminde Kudüs mutasarrıfı oluncaya kadar uzun süre mabeyin kâtibi olarak çalıştı (1898-1905). Daha sonra Beyrut ve Akdeniz Adaları valiliği, İstanbul Darülfünûnunda metin şerhi müderrisliği (1913-33), Galatasaray Sultanîsi’nde öğretmenlik yaptı. Hayatının son yıllarında geçim sıkıntısı çekti. Ünlü hekim Mazhar Osman tarafından tedavi edildi. Mezarı İstanbul Zincirlikuyu'dadır.
1890’da
ilk mensur şiiri Resimli Gazete’de çıkan Ali Ekrem, 1896’da Servet-i
Fünûn dergisinde yayımlanmaya başlayan şiirleriyle tanındı. Bir ara Tevfik
Fikret’le anlaşmazlığa düşerek Servet-i Fünûn karşıtı Musavver
Malumat’a geçti. 1908’e kadar yazması yasaklandı. 1897 Yunan Savaşından
ilham alarak yazdığı Vasiyet adlı şiiriyle ün kazanmıştı. Birinci Dünya
Savaşı ve Millî Mücadele yıllarında kahramanlık şiirleri yazdı. Hece ölçüsünü
ilk deneyen şairler arasında yer aldı. Şiirleri orta bir seviyenin üzerine
çıkamadı. Edebiyat, tarih ve tiyatro alanında da eserler vermiştir.
ESERLERİ:
Şiir: Zilal-i İlham (1908), Kaside-i Askeriye (1908), Kırmızı Fesler (1908), Ruh-i Kemal (1909), Ordunun Defteri (nazım ve nesir
karışık, 1918), Anavatan
(1921), Vicdan Alevleri (1925),
Şiir Demeti
(1925).
Oyun: Baria (1908), Sultan Selim (tefrika, 1910), Sükût (tefrika, 1919), Mama
Dadım Darılır (komedi, tefrika, 1919).
İnceleme-Monografi: Lisan-ı Osmanî
(1914), Lisan-ı Edebiyat
(1914), Recaizade Ekrem (1924),
Mesalik-i Edebiye (1928), Namık Kemal (1930), Lisanımız (1930).
HAKKINDA:
İsmail Parlatır / Ali Ekrem Bolayır (1987), TDV İslâm Ansiklopedisi (c. 6,
1992), Süleyman Hayri Bolay / Ferit Kam (1988), TDE Ansiklopedisi (c. 1, s.
457), İbnülemin Mahmud Kemal İnal / Son Asır Türk Şairleri (c. I, 1999), Behçet
Necatigil / Edebiyatımızda İsimler Sözlüğü (18. bas. 1999), Şükran Kurdakul /
Şairler ve Yazarlar Sözlüğü (gen. 6. bas. 1999), TBE Ansiklopedisi (2001),
İhsan Işık / Türkiye Yazarlar Ansiklopedisi (2001,
2004) – Encyclopedia of Turkish Authors (2005) - Resimli ve Metin Örnekli
Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi (2006, gen. 2. bas.
2007).
Söyle nâzik, güzel demircik
sen,
Acaba kaç nigâh-ı dikkatle
Ne kadar itinâ-yı san'atle
Şekl-i zîb aldın incecik
telden?
Hayır, insan değil eden imâl
O yapar belki bir numûne
sana;
Sonra bî-kayd-ı intizam ü
kemal,
Seni ibzâl edip durur makina.
Yine sen kesretinle nâzende
Bir güzelsin ki cüst ü
sermende,
Yakışırsın kadınlığın eline;
Firkete, anlarım letâfetini,
Nazarım kıskanır saadetini
Sen iliştikçe saçların
teline!