Ali Dündar

Eğitimci, yazar, dilci, öykücü, araştırmacı (D. 1 Eylül 1340 (1924), Akkışla / Kayseri – Ö. 7 Kasım 2020, Ankara). Akkışla Atatürk İlkokulu, Pazarören Köy Enstitüsü, Hasanoğlan Yüksek Köy Enstitüsü, TODAİE, Georgetown Dil Enstitüsü mezunu. Kamu yönetimi dalında yüksek lisans yaptı. 1944’ten itibaren çeşitli illerdeki ilk ve orta dereceli okullarda öğretmenlik, yöneticilik ve müfettişlik yaparak, 1974’te emekli oldu. Emekli olduktan sonra  Türkiye Azot Sanayi Kurumunda başdenetçilik, özel kuruluşlarda genel müdürlük görevlerinde bulundu. Son yıllarda çalışmalarını Ankara’da sürdürdü. Dil konusunda yazdığı yazılarla tanında.

İlk yazısı “Ülkümüz Köyden Köye Doğru”, İÜ  Sosyoloji Bölümünün çıkardığı Köye Doğru dergisinde (15 Ağustos 1942) yer almıştı. Sonraki yıllardaki ürünlerini Köye Doğru, Yeni Adam, Köy Enstitüleri Dergisi, Yağmur ve Toprak, Ardıçkuşu, Ülkü, Varlık, Türk Dili Dergisi, Şölen, Damar, Ilgaz, Halkevler, Hakimiyet, Abece, Kıyı, Atatürkçü Düşünce, Çağdaş Türk Dili vb. dergileri ile Ulus, Barış, Halkçı, Yeni Halkçı ve Cumhuriyet gazetelerinde yayımladı. 1998’de Sunullah Arısoy Türk Dili Ödülü ikinciliğini, 2000’de Atatürkçü Düşünce Derneğinden Atatürkçülük Onur Ödülünü, 2003’te Türk Dili Dergisinden Türkçeyi En iyi Kullanan Yazar Ödülünü aldı. BM Türk Derneği, Edebiyatçılar Derneği (iki dönem denetçi), Dil Derneği (kurucu), Eğitimciler Derneği ve Atatürkçü Düşünce Derneği üyesiydi.

Vefatı:

Ali Dündar, 7 Kasım 2020 günü Ankara’da hayatını kaybetti. 8 Kasım 2020 günü öğle namazından sonra Karşıyaka Mezarlığında toprağa verildi.

ESERLERİ:

Öykü:

İlköpücük (1953), Ekmek Kokusu (1992).

Deneme-Araştırma:

Kemalizmi Doğru Algılamak (1981), Şeriata Karşı Laik Eğitim Özgür Toplum (1995), Dil ve Bilinç (1995), Kemalizm ve Din (1997), Yapay Osmanlıcadan Yaratıcı Türkçeye (1998), Türkçesi Varken (2000), İnançtan Bilince (2000), Dil ve Düşünce (2001), Atatürk Devrim ve İlkeleri Işığında Eğitim ve Dil (2002), Muhyiddin-i Arabi’den Altın Öğütler (2005), Dünya Bir Öykü Bir Dünya Öykü (Bilgelik Hikayeleri, 2011).

Ayrıca birçok kitabın hazırlanmasına katkılarda bulunmuştur.

Ali Dündar İçin Ne Dediler?

“Ali Dündar, dil devrimini aydınlanmanın, laik toplumun yerleşmesinin en önemli köşetaşlarından birisi olarak görür, dilin saydamlığının düşüncenin aydınlığı olduğunu savunur. Tanzimat aktarmacılığı, özenti ve yapaylık yerine çağdaş bilimin usçuluğunu, halk dilinin doğallığını alkışlar. Nurullah Ataç’ın 1950’lerin başında bu yüzden dikkatini çeker yazıları; Ali Dündar’ın Varlık’ta yayımlanan yazıları için, ‘süs yok, özenme yok, yapmacığa, gösterişe, duyganlığa düşmeden şiiri yükseliveriyor’ derken temiz, halk kaynağından, yurt sevgisiyle dolu bir Türkçedir tanımladığı ve alkışladığı.” (Ahmet Kocaman)

“Ali Dündar, yazılarında, dil konularını işlemeyi, aydın kişi olmanın sorumluluğu içinde, bilinçle sürdürüyor. Türkçemizin içine çekilmek istendiği karmaşa ile toplumsal tepkisizliğimizi ele alan son yapıtının adı: ‘Yapay Osmanlıcadan Yaratıcı Türkçeye’. Ali Dündar’ın içeriği, kurgusu sapasağlam olan bu yapıtını okudum. Yapıtı oluşturan her bir araştırma-inceleme boyutlu yazı, okurunda dil bilincinin oluşmasına katkısı olacak değerde. Bu özellikleri nedeniyle, kimi yazıları yineleye yineleye okudum. Yapıtın içeriği üzerinde diyeceklerimi belirtmeden önce yazarın ilkeli kişiliği üstünde düşünmekten kendimi alamadım...” (Adil Bozkurt)

HAKKINDA: Osman Ülkümen / Toprak Kokusu (Köy Enstitüleri Dergisi, sayı: 4, 1945), Nurullah Ataç / Okurken (Varlık dergisi, Aralık 1951), İlhan Tarus / İki Şair ve Bir Yazar (Kaynak dergisi, Ocak 1954), Mehmet Cimi / O Yıllar Dile Gelse (1997), Vitrindekiler (Cumhuriyet Kitap, 30.7.1998) -(Cumhuriyet Kitap, 25.6.1998), Adil Bozkurt / Bir Kaynak Yapıt: Yapay Osmanlıcadan Yaratıcı Türkçeye (Cumhuriyet Kitap, 6.8.1998), Prof. Dr. Ahmet Kocaman / Yapay Dilden Doğal Dile (Türk Dili Dergisi, Eylül-Ekim 1998), Muzaffer Uyguner / Türkçesi Varken (Cumhuriyet Kitap, 26.10.2000), Muzaffer Uyguner / ‘Dil ve Düşünce’ Üzerine - Kemalizmi Doğru Algılamak (Cumhuriyet Kitap, 22.2.2001), İhsan Işık / Türkiye Yazarlar Ansiklopedisi (2001, 2004) – Encyclopedia of Turkish Authors (2005) - Resimli ve Metin Örnekli Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi (2006, gen. 2. bas. 2007), Dil ve Düşünce (Cumhuriyet Kitap, 21.3.2002), Dil ve Düşünce (Cumhuriyet Kitap, 27.12.2001), Atatürk Devrim ve İlkeleri Işığında Eğitim ve Dil (Cumhuriyet Kitap, 31.10.2002), Abdullah Satoğlu / Kayseri Ansiklopedisi (2002).