Ferit Tüzün

Orkestra Şefi, Müzisyen

Doğum
24 Nisan, 1929
Ölüm
20 Ekim, 1977
Eğitim
Ankara Konservatuarı Piyano Bölümü, Ankara Konservatuarı Kompozisyon Bölümü
Burç

Besteci, orkestra şefi (D. 24 Nisan 1929, İstanbul - Ö. 20 Ekim 1977, Ankara). İlkokulu Kınalıada’da bitirdikten sonra babasının vefatı üzerine Ankara’daki ablasının yanına giderek öğrenimine Ankara Atatürk Lisesi’nde devam etti. Ablasının İstanbul Konservatuarı şan bölümü mezunu olması nedeniyle müzikle küçük yaşlarında tanışan Tüzün, ablası aracılığıyla Ulvi Cemal Erkin’le tanıştı ve Ankara Konservatuarı Piyano Bölümü’ne girdi. Erkin'in ve hocası Necil Kâzım Akses’in önerileriyle Kompozisyon Bölümü’ne de kaydoldu. 1949’da Piyano Bölümü’nden, 1951’de Kompozisyon Bölümü’nden mezun oldu.

Mezuniyetinden sonra iki yıl Kompozisyon bölümünde Necil Kâzım Akses’in asistanlığını yaptı. Milli Eğitim Bakanlığı’nın açtığı sınavı kazanarak 1954’te Münih Müzik Akademisi’ne gönderildi; ünlü şef Fritz Lehmann’ın öğrencisi oldu. Lehmann’ın ölümü üzerine orkestra şefliği çalışmalarını Adolf Mennerich ve Gotthold Ephraim Lessing'in yanında sürdürdü. Bir yandan kompozisyon alanında çalışan Tüzün, Münih’te Karl Amadeus Hartmann ve Carl Orff ile tanıştı ve onlardan kompozisyon dersi aldı. Müzik eğitimini 1958’de tamamladıktan sonra bursunu bir yıl daha uzatarak Münih Devlet Operası’nda şef yardımcılığı yaptı; ayrıca çeşitli kentlerde konserler yönetti. 1959 yılında Türkiye’ye dönen müzisyen, Ankara Devlet Opera ve Balesi orkestra şefi olarak görev yaptı. 1974 yılında Ankara Konservatuarı’nda öğretmenlik yaptıktan sonra Ocak 1977’de Devlet Opera ve Balesi’nin Genel Müdürü olarak atandı. Tüzün, ölümünden 23 yıl sonra (2000) Sevda - Cenap And Müzik Vakfı tarafından Onur Ödülü Altın Madalyası ile ödüllendirildi.

Eserlerini daha çok Anadolu halk danslarından ve Türk ezgilerindeki motif­lerden yararlanarak besteleyen Tüzün, İlk önemli eseri olan Ninni adlı orkestra yapıtını konservatuarın son sınıfında öğrenci iken besteledi. Bu eser, 1952’de Cemal Reşit Rey yönetimindeki İstanbul Şehir Orkestrası tarafından ilk defa seslendirildi. Almanya'da kaldığı süre içinde bestelediği Anadolu Süiti (1954), Türk Cappriccio'su (1956) ve Humoresque (Nasreddin Hoca) (1957) adlı eserlerinin ilk seslendirilişleri Münih Flarmonisi tarafından yapıldı. İlk Türk balesi olan Çeşmebaşı, TRT'nin siparişi üzerine yazdığı Midas’ın Kulakları operası ve yine TRT’nin siparişi üzerine bestelenmiş Esintiler adlı orkestra eseri önemli eserleri arasında yer alır. Ayrıca konusunu Elazığ dolaylarından alan bir bale olan Çayda Çıra için bestelediği bir bale süiti ile ilk defa 2004 yılında seslendirilen Kınalı Eller”adlı bir bale süiti vardır. Bilinen son yapıtı olan Söyleşi, Kültür Bakanlığı tarafından Cumhuriyetin 50. yılı kutlamaları için sipariş edilmiş bir orkestra yapıtıdır.

BAŞLICA ESERLERİ:

Piyano parçaları (1948), Canzonetta ve Gavotta (1950), Cahit Külebi'nin Atatürk Kurtuluş Sa­vaşı' nda şiiri için fon müziği (1952), Orkestra için Anadolu süiti (1954), Kapriçyo ve Hümoresk. (1956), Bale süiti Çeşmebaşı (1964), Esintiler (1965) Midas'ın Kulakları (1967).

HAKKINDA: Türkiye Ansiklopedisi (c. 4, s.1377, 1974), Büyük Larousse (c. 19, s. 11891, 1986), Mehmet Nazmi Özalp / Türk Musikisi Tarihi (1986), Ana Britannica (c. 21, s. 340, 1987),   Yılmaz Öztuna / Büyük Türk Musikisi Ansiklopedisi (1990), Şefik Kahramankaptan / Çeşmebaşından Esintilerle: Ferit Tüzün (2001), Vural Sözer / Müzik Ansiklopedik Sözlük (2005), Onur Şenel  / Ferit Tüzün’ün Çağdaş Türk Besteciliği için Önemi (Başkent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, 2006), İlke Boran - Kıvılcım Yıldız Şenürkmez / Kültürel Tarih Işığında Çok Sesli Batı Müziği (2010).

FOTO GALERİ

İLGİLİ BİYOGRAFİLER

Devamını Gör