M. Mahzun Doğan

Yazar, Şair

Doğum
20 Kasım, 1964
Eğitim
Ankara Üniversitesi Basın Yayın Yüksek Okulu
Burç
Diğer İsimler
Mehmet Doğan, Mehmet M. Doğan

Şair ve yazar. 20 Kasım 1964, Düzlüce köyü / Banaz / Uşak doğumlu. Asıl adı Mehmet Doğan. Mehmet M. Doğan imzasını da kullandı. İlkokulu köyünde bitirdi. Parasız yatılı olarak Demirci / Manisa ve Akçadağ / Malatya öğretmen liselerinde okudu (1981), AÜ Basın Yayın Yüksek Okulu (1987) mezunu. Öğrencilik yıllarında yerel Çorum Gazetesi’nin kültür-sanat sayfasını (1982-84) hazırladı. 1988 yılında Dünya gazetesinde profesyonel gazeteciliğe başlayarak; ekonomi, parlamento, başbakanlık, cumhurbaşkanlığı muhabiri olarak (1990-96) çalıştı. Siyah Beyaz ve Günlük Haber gazetelerinin kültür-sanat editörlüğünü (1996-99) yaptı. 1996’da Pencere dergisini çıkarmaya başladı. 2001 yılında TRT-INT kanalında sözleşmeli danışman olarak çalıştı. “Saz Tar Gitar” programında yayınlanan şiir bölümünün şiir seçimini ve metin yazarlığını yaptı. 2002-2003 yıllarında ise, TRT 1, TRT-INT ve TRT Türk’te ortak yayınlanan “Pazar Panorama” programının metin yazarı olarak çalıştı. 2003 yılından sonra  TRT Türkiye’nin Sesi Radyosunda, “Sizin Radyonuz” programının sanat danışmanlığını yürüttü. Bu radyoda yayınlanan “Söz Uçar” adlı kitap programı ile  “Yazının Kanadında” programını hazırladı. Ayrıca, Edebiyatçılar Derneğinde genel sekreter yardımcılığı, genel sekreterlik ve genel saymanlık gibi görevlerde (1994-98) bulundu.

İlk şiiri, 1980 yılında Demokrat gazetesinde yayımlandı. Daha sonraki şiir, düzyazı, günlük ve edebiyat söyleşileri Nitelik, Kıyı, Su, Yarın, Sanat Rehberi, Parantez (Almanya), Çağdaş Türk Dili, Şiir-lik (Almanya), Dünya Kitap, Cumhuriyet Kitap dergilerinde; Demokrat, Oslobodanje (Saraybosna) gazetelerinde ve internette yayınlanan İmece ve Pencere’de yer aldı. Yarın dergisinin şiir seçici kurulunda (1986-87), Sanat Rehberi dergisinin yönetiminde (1985-86) bulundu. 2000 yılında Pencere dergisini sanal ortamda da yayınlamaya başladı. Bu dergisinin yan kuruluşu olarak 2000 yılında  Pervaz Yayınlarını kurdu ve yönetti. Edebiyatçılar Derneği, Dil Derneği, Türkiye Yazarlar Sendikası ve Türk Kütüphaneciler Derneği üyesidir.

“Kişisel yaşanan sevincin ötesinde, şiirimizdeki tematik antoloji çalışmalarına örnek oluşturacak, başvurulmadan edilemeyecek bir kaynak olmuş bu. Artık anne şiiri yazmak isteyen de, antoloji anlamında yeni bir çalışma içine girecek olan da M. Mahzun Doğan’ın bu yapıtına bakmak durumunda kalacaktır: Özellikle de sunuş yazısına. Seçtiği şiirleri kitaplaştırmakla yetinmiyor, bir kadirbilirlik örneği de veriyor ve kendisinden önce kimlerin bu konuya el attığını, anne şiirleri antolojisi hazırladığını aktarıyor ve bilgilendiriyor okuru.” (Abdülkadir Budak)

“M. Mahzun Doğan’ın şiiri açılımı olan bir şiir: Öylesine rahat, zorlamasız. Bir ucu Edip Cansever’in elinden su içerken, bir ucu Nâzım’a el sallar; bir yandan da döneminin Ankaralı şairleriyle dize tokuşturur.” (Gültekin Emre)

“Aykırılığı ve uyumsuzluğu yaşama çizgisi ile örtüşen bir şiirin içinden soluk alıp verir M. Mahzun Doğan. 1980 sonrası Türk şiirinin ıhlamur ağaçlarından birisidir.” (Tuğrul Asi Balkar)

ESERLERİ:

ŞİİR: Önce Ellerim Uyanır (1984), Sesimde Mimozalar (1993), Kar Yağıyor Yeryüzünün Kalbine (2000).

İNCELEME-DERLEME: Labirent ve Lunapark / On Şiir On Serüven (1994), Düşünceye Saygı  (1995).

SEÇKİ: Annelerin Sesi Mavi (anne şiirleri, 2002).

KAYNAKÇA: Melih Cevdet Anday / Büyük Bir Öykü Yazarı (Cumhuriyet, 22 Haziran 1984),Gültekin Emre / Dizelerde Gezinen Mimozalar (Cumhuriyet Kitap, sayı: 1922, 8.10.1993), Tuğrul Asi Balkar / Sesimde Mimozalar (Varlık, sayı: 1043, Ağustos 1994), Zerrin Taşpınar / Yaşama Direnmenin Mahzunca Yorumu (Pencere, sayı: 22, Mayıs-Haziran 2000), Kar Yağıyor Yeryüzünün Kalbine (Cumhuriyet Kitap, Ağustos 2000), Ahmet Günbaş / Kuş Seslerini Yıkayan Bir Şairden (Ardıçkuşu, sayı: 20, Kasım 2000), Bülent Güldal / Kar Yağıyor Yeryüzünün Kalbine (Dünya Kitap, Kasım 2000), TBE Ansiklopedisi (2001), İhsan Işık / Türkiye Yazarlar Ansiklopedisi (2001, 2004) – Encyclopedia of Turkish Authors (2005), Abdülkadir Budak / Annelerin Sesi Mavi (Cumhuriyet Kitap, sayı: 650, 1.8.2002), Hüseyin Atabaş / Anne Sesinin Rengi (Pencere, sayı: 34-35, Temmuz-Ekim 2002). 

BOLULU, KİTAPLARI VE KALEMLERİYLE UYUYACAK…

 

ANKARANÂME

 

M. MAHZUN DOĞAN

 

BOLULU, KİTAPLARI VE KALEMLERİYLE UYUYACAK…

 

Osman Bolulu’nun “Yurt Boyu Sevişmek” kitabında, Cahit Külebi’ye adanmış bir şiir vardır:

“Tereke”.

Yeni kuşaklar pek bilmez bu sözcüğü…

“Tereke”, “ölen kişiden kalan her şey” demektir. Mal mülk, alacak verecek… Her şey…

Bu anımsatmayı yaptıktan sonra geleyim Bolulu’nun şiirine…

Ateşli gecelerimin düşü / Bahtsız karıma miras kalacak / Cebimde çocuklarımdan üçü / Uzun bir borç listesi bulacak” diye başlıyor şiir.

Sonra fotoğraf albümlerini ve meyhaneleri anımsatıyor.

Albümlerdeki “dik başlı” fotoğraflarını… Onlar da “tereke”ye dahildir işte… Ama birer sarı kâğıda döneceklerdir. Meyhanelerde tuttuğu kadehler mi? Kimbilir kimler tutacaktır artık…

Adına “övgü sunan dudaklar”ın kaba hallerini söyleyeceğini belirtiyor ki, burada bir sitem seziyor insan. Gözüne “batan sivri budaklar”sa artık batacak yer bulamayacak...

Şiir hüzünlü bir ölüm ya da vasiyet şiiri değil. Bir saptama içeriyor daha çok. Bundandır ki, “Umutlarım çocuklara kalsın / Ve kızlar donatılsın onunla” diyor. Kalbini ise güzel kadınlara bırakıyor, “Ama kirletmesinler sonunda” diyerek.

***

Osman Bolulu, Köy Enstitüleri’nin ışığıyla beslenmiş, o ışığı büyütmeye, gelecek kuşaklara taşımaya çalışan aydınlarımızdandı.

1929’un Ağustos sıcağında, Taşova’nın (Amasya) Tekke Köyü’nde, tütün tarlasında açmış gözlerini yaşama.

İlkokulu köyünde okuduktan sonra Lâdik – Akpınar Köy Enstitüsü (1947), Ankara Gazi Eğitim Enstitüsü Edebiyat Bölümü (1954) ile Türkiye ve Ortadoğu Amme İdaresi Enstitüsü’nü (1964) bitirdi. İlk ve orta dereceli okullarda öğretmenlik ve yöneticilik yaptı. Çeşitli öğretmen derneklerinde de yönetici olarak görev aldı. Milli Eğitim Bakanlığı müfettişiyken 12 Eylül sonrasında emekli oldu (1981).

Örgütlü mücadeleyi savundu ve bunun için emek verdi. Türkiye Öğretmen Dernekleri Milli Federasyonu (TÖMF) Yönetim Kurulu üyeliği, Türkiye Öğretmenler Sendikası (TÖS) kurucu üyeliği ve Türkiye Öğretmenler Kooperatifi (TÖYKO) başkanlığı yaptı.

Türk Dil Kurumu, Dil Derneği, Sanat Kurumu, İnsan Hakları Derneği, Ankara Emekli Öğretmenler Derneği, Eğitimciler Derneği ve Edebiyatçılar Derneği’nde Yönetim Kurulu üyeliklerinde bulundu. Köy Enstitüleri ve Çağdaş Eğitim Vakfı’nın kurucu üyesiydi.

“Ümit Dünyası” adlı ilk şiiri Nilüfer Dergisi’nde Aralık 1951’de yayımlandı. Şiir ve yazılarıyla Bizim Dağarcık, Varlık, Ataç, Ilgaz, İmbat, Yelpaze, Çağdaş Türk Dili, Türk Dili Dergisi, Kıyı, İnsancıl, Karşı, Damar, Gerçek Sanat, Öykü-Şiir, Biçem, abece gibi dergiler ile Cumhuriyet Gazetesi’nde yer aldı. Reşadiye’de Duruluk (1955-56), Amasya’da İlke (1961) dergilerini çıkardı. Ankara’da Öğretmen Dünyası (1985) ve abece (1992-94) dergilerinin Yazı İşleri Müdürlüğü’nü yaptı.

Şiir, deneme, inceleme ve masal kitaplarının yanı sıra üniversite ve fen liselerine hazırlık için 8 kitabın kimini ortaklaşa, kimini tek başına yazdı.

“Yurtboyu Sevişmek” adlı şiir kitabıyla, Nabi Üçüncüoğlu ve Vedat Güler şiir yarışmalarında birincilik (1992) aldı. 1998’de “İnsan İnsana Eklene Eklene” adlı yapıtıyla deneme dalında Kültür Bakanlığı Büyük Ödülü’nü kazandı. “Sözün Işığı” kitabıyla Dil Derneği Beşir Göğüş Ödülü’nü aldı (2005). Şiirlerinin bir bölümü Danca’ya çevrildi.

***

Şiirde yazdığı gibi, kızlarına borç listesi bıraktı mı bilmem ama bu özetlemeye çalıştığım yaşam serüvenindedir onun “tereke”si…

3 Ağustos’ta, Karşıyaka’da toprağa karıştı bedeni…

Bedeni, beyaz kefen içinde mazera konup da dostları, sevenleri küreklerle üzerine toprak atarken, kızları yanlarında getirdikleri kitaplarını ve kalemleri birer birer atıyorlardı mezara… Toprak onların da üzerini örtüyordu.

“Taşın İyisi” kitabının kapağını toprak parçaları örterken, o kitaptaki bir şiir geliverdi usuma… Kara toprakta uslu uslu yatmayacağını söylediği bir şiirdi bu… Ezberleme yeteneğim daha iyi olsaydı da, orada ezberden okuyuverseydim…

Okuyamadım, eve dönünce o kitabı bulup okudum ama…

Şöyledir o kısa şiir:

“Sanmayın ki kazdığınız mezarda / Uslu uslu yatacağım. / İri kıyım bir biçimdir / Kara toprağa gömdüğünüz. // Her bahar / Öfkem ve sevdamla; / Delifişek kızları, / Barut kapsülü oğlanları, / Kırmızı güllerle donatacağım.”

 

(Başkent Gazetesi, 7 Ağustos 2017)

 

FOTO GALERİ

İLGİLİ BİYOGRAFİLER

Devamını Gör