Şair (D. 1864,
Atkaracalar köyü / Çankırı - Ö. 1914). Asıl adı Cevheriye Banu’dur. Öğrenimini
köyündeki okulda gördü. Okuma ve öğrenmeye olan merakıyla döneminde kendi
kendini yetiştiren ender kadınlardan biri oldu. Köyünün en saygın ve en
varlıklı kişisi olan babasının sağlığında evlerine ve köy odasına gelen konuklarla
görüşür, sohbetler ederek günlük olayları tartışırdı. Bu konukların arasında
yer alan saz şairleri arasında onu en çok etkileyenlerden biri Âşık Figani
oldu. Saz şairlerini dinlemekle başladığı edebiyat serüveninde, bir divan
oluşturacak kadar çok şiir yazdı. Ancak bunların çoğunu bilinmeyen bir nedenle
ölümünden iki yıl önce yaktı. Bu nedenle, dili düzgün, anlatımı sevimli, hoş ve
yalın şiirlerinden günümüze küçük bir bölümü ulaşabilmiştir.
Hayatı köyünde geçen, hiç
evlenmeyen, çevresine neşe saçan, özgür yapıda, umut ve hayat dolu bir kadın
olmakla birlikte Kadirî tarikatına da bağlı olduğu söylenenler arasındadır. Banu Hanım’ı
etkileyen ikinci kişinin Şeyhoğlu Mehmet Nuri Efendi olduğu, Nuri Efendi’ye
şiirler yazdığı, Nuri Efendi’nin de bu şiirlere şiirle karşılık verdiği
belirtilmiştir.
HAKKINDA: Bedihan Tamsöz / Osmanlıdan Günümüze
Kadın Şairler Antolojisi (1994), İhsan Işık /
Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi (2006).
