18. Yüzyıl şair ve hattatlarından (D. H. 1141/M. 1729, Diyarbekir - Ö. H. 1204/M.1790, Diyarbakır). Şöhreti yaygın Diyarbekirli hattatlardan biri olan Seyyid Adem-i Amidî; sülüs, nesih, talik ve diğer yazı çeşitlerini "Hafiz Bulak Özbekî" den meşk etmiştir. Adem-i Amidî'nin, bir "Kaside-i Bürde" yi elli altına yazdığı rivayet edilir. Müstakimzade Süleyman Sadettin kitabı Tuhfe-i Hattatin'i yazmayı bitirdiği sırada (h. l202 / m. l787) hayatta idi. Adem-i Amidî, Tuhfe-i Hattatin gibi büyük hat üstatlarının hayatlarının anlatıldığı bir kitaba konu olmuştur. Bu da onun sanatındaki maharetinin bir göstergesidir.
Kaynaklara göre son yüzyılın meşhur hattatlarımızdan Hâmid Aytaç Beyefendi’ nin büyük dedesidir. 1204/1790 yılında vefat etmiştir. Şevket Rado, Türk Hattatları adlı eserinde kendisine ait sülüs-nesih koltuklu kıt’asını yayımlamıştır. Bu levhada bir satır halinde sülüs yazı türüyle Besmele-i Şerif (Oklu Besmele istifli), beş satır nesih yazıyla hadis-i şerif metinleri yer almaktadır. Sanatkârın her iki yazı türünde de mâhir olduğu, harfleri ve kelimeleri hem satıra hem de birbirine âhenkli bir şekilde istiflediği, hareke ve noktaları yerli yerinde kullandığı, zaman zaman keşîdelerle satırlarda rahatlığı sağladığı, ölçü ve tenasüplere uyduğu anlaşılmaktadır. Levhanın sonunda “Ketebehû’l – fakîr Seyyid Âdem’’ cümlesiyle imzasını atmıştır. Maalesef levhada tarih yoktur. Koltuk kısımları da tezhip yapılmadan boş bırakılmıştır.
HAKKINDA: Serkan Kalpak / Diyarbakırlı Hattatlar
(D.Ü.İlahiyat Fak. Lisans tezi, Diyarbakır, 2004), İhsan Işık / "Adem-i
Amidî" (Diyarbakır Ansiklopedisi, 2013), Prof. Dr. Abdülhamit Tüfekçiğlu /
"Hattatlar" (İhsan Işık / Diyarbakır Ansiklopedisi, 2013).
