Müzisyen,
yorumcu, besteci, aranjör, söz yazarı. 1 Mart 1950, Ankara doğumlu. Babası
Zafer Ortaçgil askeri tıp doktoru, annesi Nesrin Hanım ev hanımıydı. İlkokula
doğduğu yer olan Ankara’da başladı ancak daha sonra İstanbul’a taşınmaları nedeniyle
İstanbul Sultanahmet İlkokulunda devam etti ve bitirdi. Liseyi Kadıköy Maarif
Koleji (Kadıköy Anadolu Lisesi)’nde tamamladıktan sonra İstanbul Üniversitesi
Kimya Fakültesinde yüksek öğrenime başladı. Ortaçgil, henüz lise yıllarında
müzik çalışmalarına başladı. Maarif Kolejinde aralarında sanatçı Mazhar
Alanson’un da bulunduğu sınıf arkadaşlarıyla birlikte gitar çalmaya başladı.
Sınıf arkadaşlarıyla kurdukları bazı gruplarla müzik çalışmaları yaptılar. Bu
gruplardan birisi de içinde yer aldığı “Damlalar” adlı gruptu. Grupta davul
çalan Ortaçgil, "House of the Rising Sun", "I Dig Rock'n'Roll
Music" gibi şarkıları yorumluyorlardı. O dönem ünü dünyaya yayılmış olan
The Beatles'tan çok etkilenen Ortaçgil, müzik çalışmalarına hız verdi ve okul
konserlerinin yanı sıra Milliyet Gazetesi Liselerarası Müzik Yarışması'na
katıldı. Ancak kendi besteleri jürideki Şerif Yüzbaşıoğlu tarafından hiç
beğenilmedi. Bir müddet sonra gitara geçen Ortaçgil bu sefer yanına bas gitarda
Ahmet Güvenç, klavyede Galip Boransu, gitar ve vokalde Mustafa Hunca'yı alıp
“Filozoflar” grubunu kurdu. Bu grupla gazinolarda da konserler verdiler. Grupla
birlikteliği lisenin bitimiyle sonlandı. Bu yıllarda müzik dışında tiyatroya da
meraklı olan Ortaçgil, liseler arası bir tiyatro yarışmasında “Güneşte On Kişi”
adlı oyunu oynadı ve bu oyundaki performansıyla en iyi yardımcı ödülünü aldı.
Lise
yıllarında The Beatles, Cat Stevens, Donovan ve Bob Dylan'ın tarzlarından
etkilenen Ortaçgil, kardeşi Ercüment’le birlikte Ahmet Güvenç’in evinde müzik
çalışmaları yaptı. Güvenç, Ortaçgil'in isim babalığını yaptığı “Bunalım” grubu
ile daha sert bir yöne yönelirken, Ortaçgil gitarıyla sade müzikler yapıyordu.
Bunalım ilk 45'likleri "Taş Var Köpek Yok"u yaparken, plak
şirketlerine Bülent Ortaçgil'i önerdiler. 1971'de Kimya Fakültesi'ndeyken
"Anlamsız / Yüzünü Dökme Küçük Kız" isimli kırkbeşliğini yayımladı.
Bu 45'lik çok satmadı, ama Hey dergisinin 1971 yılı "En Ümit Veren Erkek
Sanatçı" anketinde beşinci oldu. Böylece adını duyurmaya başladı.
Ortaçgil,
ilk albümünü 1974’te “Benimle Oynar mısın” olarak soyadını kullanmadan “Bülent”
adıyla piyasaya çıkardı. Albümde Onno Tunç ve Ergun Pekakcan’la çalıştı. Müzik
sektöründe iz bırakan bu albümden birçok parça daha sonraları pek çok sanatçı
tarafından yorumlandı. Aynı şekilde bazı şarkılar filmlerde de kullanıldı. Albümdeki şarkılardan "Yağmur",
İsveçli şair Artur Lundkvist'in bir şiirinin Ortaçgil tarafından
bestelenmesiyle oluşmuştu. Albümüyle 1975 yılında Hey Dergisinin anketinde
“Yılın Ümit Veren Şarkıcısı” anketinde dördüncü olan sanatçı, satış konusunda
aynı başarıyı yakalayamadı. Ancak albüm 30 yıl sonra "World
Psychedelia" şirketi tarafından Amerika'da da yayımlandı. Nick Drake,
Donovan gibi İngiliz folk rock ve psychedelic folk sanatçılarının eserlerine benzetilen
albüm beğeni topladı. Albümden "Olmalı mı, Olmamalı mı / Şık Latife"
45'liği yayımlandı.
Albümün
satışlarının düşük olmasından sonra müzik teorisi, yazımı ve notalarla
ilgilenmeye başlayan Ortaçgil, Ali Kocatepe’nin masallara müzik yazma teklifini
kabul ederek ilk kez notalı çalışmalar yapmaya başladı. “3 Masal” adlı albüm
1976’da piyasaya çıktı ancak 3 şarkı bulunan bu plak beklenen ilgiyi görmedi. Albümlerde
beklenilen başarıyı elde edemeyen Ortaçgil, müzik kariyerine on yıllık bir ara
verdi. Bu arada evlendi, Pfizer ve Netaş gibi şirketlerde mesleğine dönerek
kimya mühendisliği yaptı. Bir sene kadar Norveç'te yaşadı.
1980’li
yılların başlarında kendisi gibi müziğe ara vermiş Fikret Kızılok’la bir araya
geldi ve birlikte Çekirdek Sanatevi’ni kurdular. Bostancı’daki bu mekân, süreç
içinde amatör sanatçıların ücretsiz konserler verdiği, kayıtlar yaptığı bir
sahne haline geldi. Ortaçgil - Kızılok ortaklığı 1986 yılında "Pencere Önü
Çiçeği" isimli albümle sonuçlandı.
Dört
yıl sonra 1990'da solo kariyerine verdiği 16 yıllık aradan sonra "2. Perde"
albümüyle müzik piyasalarına geri döndü. “2. Perde”de Bülent Ortaçgil'in en
önemli yardımcısı bütün enstrümanları çalan Onno Tunç oldu. Albümde "Bu İş
Çok Zor Yonca", "Bozburun", "Çığlık Çığlığa" gibi
Ortaçgil hitleri vardı. Ertesi yıl
Benimle Oynar mısın'ın devamı olarak nitelendirilebilecek "Oyuna
Devam" isimli albüm geldi. Bu albümde Ortaçgil, on yıl boyunca beraber
çalacağı müzisyen arkadaşlarını da bir araya getiriyordu. Erkan Oğur, Cem
Aksel, Gürol Ağırbaş ve Bülent Ortaçgil dörtlüsü bu albümde bir araya geldi.
1994'te "Bu Şarkılar Adam Olmaz" diyen Bülent Ortaçgil, 1998'de
"Light"ı piyasaya sürdü. Eski ekibi Oğur, Aksel, Ağırbaş'ın yanında
Birsen Tezer, Ozan Doğulu gibi sanatçıları barındıran albüm "Mavi
Kuş", "Eylül Akşamı", "Şarkılarım Senindir" gibi
duygusal parçalar yanında dönemin siyasal karmaşasına bir taşlama olan
"Normal"i de barındırıyordu.
Yeni
bestelerden oluşan son albümünü 1998 yılında hazırlayan sanatçı, beş yıllık bir
aradan sonra "Gece Yalanları" isimli albümünü çıkardı. 1999 yılında
eski şarkılarını biraraya getirerek "Eski Defterler" adlı albümünü
müzikseverlerin beğenisine sundu. 2000 yılında da çeşitli sanatçıların Ortaçgil
şarkılarını yorumladığı tribute albüm "Şarkılar Bir Oyundur" müzik
piyasalarında yerini aldı. Müzik çalışmalarını konser ve resitallerle sürdüren
sanatçının 2007 yılında iki albüm daha yayımladı. Bunlardan birincisi olan
"Büyükler İçin Çocuk Şarkıları" Fikret Kızılok ile söylediği bazı
şarkılardan, "Konser" ise Teoman ile ortaklaşa verdiği konser
kayıtlarından oluşmaktadır.
2009
yılında Gülben Ergen, Ortaçgil’in "Bu Su Hiç Durmaz" şarkısını
albümünde söyledi. Aynı yıl Zuhal Olcay'ın “Aşk'ın Halleri” albümüne
"Aşkın En Mavi Zamanı" şarkısını yazıp, kardeşi Ercüment Ortaçgil'in
üç bestesine de söz yazdı. Çalışmalarında çeşitli katkılarda bulunduğu Birsen
Tezer, Ceylan Ertem ve Jehan Barbur'un katılımı ile 21 Aralık 2012'deki 'Kadın
Sesi Değmiş Şarkılar' konserinde şarkılarını seslendirdi. Sanatçının iki tane
hazır şiiri müzikleme denemesi vardır. Biri Attila İlhan’ın şiiri, diğeri de
bir Çin şairinin şiirinin bestesidir.
Ortaçgil
kendisiyle son dönemde yapılan bir röportajda 3-5 yıldır yazamadığını ifade
ederek şöyle demektedir: Üç-beş yıldır şarkı yazamıyorum. Eskizlerimi
beğenmiyorum. Öyle bir sorunum olmaya başladı son yıllarda. Batılı şarkı
yazıcılar çalakalem her konuda yazarlar. Ben o kadar bereketli değilim. Gitarı iki tıngırdatıyorum; bana bir yol
gösteriyor mu diye bakıyorum. “I-ıh” diyorum, bırakıyorum. Ya da bir cümle
yazıyorum, sonra bakıp “Ya ben buna benzer bir şey söylemiştim” diyorum,
atıyorum. Yaşlanıyorum. Fikirlerim orijinalliğini kaybediyor. İştahım
azalıyor.”
Bülent
Ortaçgil 28 yıllık eşi Çiğdem hanımla uzun zamandır yaşadığı Bozburun,
Marmaris'te yaşamını sürdürmektedir.
Albümleri:
Benimle
Oynar Mısın (1974), Rüzgara Söylenen Şarkılar (1984), Biz Şarkılarımızı… (1985),
Pencere Önü Çiçeği (1986), 2.Perde (1990), Oyuna Devam (1991), Bu Şarkılar Adam
Olmaz (1994), Light (1998), Eski Defterler (1999), Şarkılar Bir Oyundur (2000),
Gece Yalanları (2003).
Yer
aldığı albümler:
1991:
The Other Side of Turkey (Erkan Oğur ile), 1995: Rüzgara Şarkılar Söyle
(Ayşegül Yeşilnil), 1996: Bir Ömürlük Misafir (Erkan Oğur), 2000: Ortaçgil için
Söylenen Ortaçgil Şarkıları (Saygı albümü), 2001: Kaç Yıl Geçti Aradan, Türk
Pop Müzik Tarihi ("Benimle Oynar Mısın?" ile), 2005: Başucu Şarkıları
2 (Zuhal Olcay ile "Sus, Duymasın"), 2005: Love, Peace & Poetry:
Turkish Psychedelic Music ("Sen Varsın" ile), 2006: 41 Kere Maşallah ("Hayat
Umutla Başlar" ile), 2007: Çeyrek ("Teninle Konuşmak" ile), 2011:
Göğe Selam, 2014: Bir Eksiğiz.
KAYNAKÇA: Bülent Ortaçgil
(mailce.com, erişim: 16 Kasım 2015), Bülent Ortaçgil – Röportaj (hafifmuzik.org,
erişim: 16 Kasım 2015), Bülent Ortaçgil (hurriyet.com.tr, erişim: 16 Kasım
2015), Bülent Ortaçgil (milliyet.com.tr, erişim: 16 Kasım 2015).
