Mehmed Rüştü Paşa

Müderris, Osmanlı Bilgini, Osmanlı Devlet Adamı, Bakan, Osmanlı Sadrazamı, Vali, Vezir

Doğum
Diğer İsimler
Şirvanîzade

Osmanlı dönemi bilgin ve devlet adamlarından, müderris (öğretim üyesi), vezir, nazır, vali, sadrazam (D. 1828, Amasya – Ö. 1874, Taif [şimdi Suudi Arabistan’a bağlı] ). Sultan Abdülaziz döneminde dokuz ay kadar Sadrazamlıkta bulunmuş Vezirlerdendir. Amasyalı âlimlerden ve Halidî Şeyhlerinden Şirvanlı İsmail Siraceddin Efendinin oğludur. Önce memleketinde büyük kardeşi ile babasından ilim tahsil etti. 23 yaşında iken İstanbul’a gelerek medreselerde okuyup icazet alarak Müderris oldu. Büyük Fuat Paşa Suriye’ye gittiği zaman onu da birlikte götürmüş, zekâsını ve mizacını takdir ettiği için 1863’te Vezir rütbesi ile Şam Valiliğine tayin ettirmişti. Müderris cübbesini çıkarıp Vezir üniformasını giymesi, bilhassa kendisine mahreç payesi dahi çok görülmüşken birdenbire Vezir olması o zaman epeyce dedikoduya sebep olmuştur. 1865’te Evkaf Nazırlığına geçirildi. Sonra Hazine-i Hassa, Maliye ve Adliye Nazırlıklarında bulundu. Mahmut Nedim Paşa’nın Padişaha çekiştirmesi üzerine bir aralık Amasya’ya sürüldü. Midhat Paşa Sadrazam olunca affedilerek İstanbul’a getirildi ve 1872’de Orman ve Maadin Nazırı ve o yıl içinde ikinci defa Evkaf Nazırı, bir yıl kadar sonra da üçüncü defa Maliye Nazırı oldu ve yine o sene Sadrazamlığa yükseldi.

Hüseyin Âvni Paşa’nın Abdülâziz üzerinde yaptığı tesir ile Sadrazamlıktan azledildiği rivayet edilir. Azlinden sonra önce Halep, ondan sonra da Hicaz Valisi oldu ve Hicazda iken karahumma hastalığına tutularak Taif’te öldü. İbrahim Alâeddin, Mehmed Rüştü Paşa için “Yüzü ve sözü sevimli, medrese bilgisi kuvvetli bir zat olmakla beraber zamanının ihtiyaçlarını ve devlet işlerini kavrayacak bir seviyede değildi” demiştir.

KAYNAK: İbrahim Alâeddin Gövsa / Türk Meşhurları (1946).

İLGİLİ BİYOGRAFİLER

Devamını Gör