Gül Baba

Mutasavvıf şair (D. ?, İlegüp köyü / Uluborlu / Isparta – Ö. 1541, Budin). Asıl adı Cafer’dir. Misâlî mahlasını kullandı. Tanınmış mutasavvıflardan Veliyüddin b. Yalınkılıç’ın oğlu. Hayatı ile ilgili bilgiler rivayetlere dayalıdır. Evliya Çelebi’ye göre Merzifonlu bir Bektaşî dervişiydi. Fatih Sultan Mehmed devrinden Kanunî devrine kadar birçok savaşa katıldı. Budin’in fethinde şehit düştü. Evliyâ Çelebi, Gül Baba’nın kavuğunda daima bir gül taşıdığı için bu lâkabı aldığını yazmaktadır. Isparta’nın Uluborlu ilçesi İlegüp köyündeki Veli Ba­ba dergâhındaki kayıtlardan da asıl adının Cafer olduğu anlaşıldı.

Rıza Tevfik Bölükbaşı tarafından şairin man­zum ve mensur eserleri olduğu ve bunları Miftâhü’l-Gayb adlı risalesinde topladığı belirtildi. Güldeste adlı bir yazmada bulunan Misâlî mahlasıyla dokuz şiirin ona ait olduğu ileri sürüldü. Bugün Budapeşte’de bulunan türbesi, 1543-48 yılları arasında Budin Beylerbeyi Yahyapaşazade Mehmed Paşa tarafından yaptırılan Gül Baba Tekke­sinin son kalıntısıdır. Değişik tarihlerde tamir gören bu türbe, Macaristan’da bir buçuk yüzyıl kadar süren Türk hakimiyeti devrinde, birçok müslümanın ziyaret ettiği bir mekân oldu. Bu ziyaretçilerin bazıları Gül Baba hakkında bir­takım şiirler yazdı. Evliya Çelebi (Seyahatna­me, 6/244), Kemâl adlı bir şair ve Budinli Hisalî onun için şiir yazanlardandır.

HAKKINDA: İsmail Habib Sevük / Tuna’dan Batıya (1935), TDE Ansiklopedisi (c. 3, 1979), Atillâ Özkırımlı / Türk Edebiyatı Ansiklopedisi (c. 5, 1983), TDOE – TDE Ansiklopedisi 4 (2004), İsmail Tosun Saral / Tarih Sürecinde Gül Baba Türbesinin İçine Genel Bir Bakış (Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi, sayı: 30, sayfa: 193, 2004).