Hüseyin Demirhan

Çevirmen, Yazar, Şair

Doğum
Ölüm
Eğitim
İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Felsefe Bölümü

 Çevirmen, şair ve yazar (D. Eğridir / Isparta, 1927 – Ö. Antalya, 2005). İlkokulu, ortaokulu ve liseyi Antalya’da okudu. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Felsefe Bölümüne girdi. Ancak olanakları kısıtlı olduğu için parasız-yatılı Yüksek Öğretmen Okulu sınavlarını da kazandı ve her her iki olu 1950’de bitirdi. Lise öğrenciliğinden itibaren Fransızca, daha sonra Arapça, Farça, İtalyanca, İngilizce ve İspanyolca ile ilgilendi. Ankara’da başladığı öğretmenlik stajını Sivas Lisesi’nde sürdürürken “solcu ve sakıncalı” diye “görülen lüzum üzerine” öğretmenlikten uzaklaştırıldı. Bir süre işsiz kaldıktan sonra 1966 yılına kadar Devlet Su İşleri ile Turizm ve Tanıtma Bakanlığı’nda çalıştı. Kısa bir süre Atina’da Basın Ataşeliği yaptı. Daha sonra TRT’ye girdi ve 1980 yılında oradan emekliye ayrıldı. Daha sonra çeviriler yaparak ve İstanbul’da ansiklopedilerde çalışarak yaşamını sürdürdü.

Hüseyin Demirhan edebiyat dünyasına 1940’lı yıllarda çeşitli dergilerde şiirler yayımlayarak girdi. 1950’li yılların başlarından itibaren daha çok şiir çevirileriyle uğraşmaya başladı. Varlık (1951) dergisinde şiir çevirileri, Yelken (1958-60) dergisinde şiir çevirileri ile şiir üzerine yazılar yayımladı. Baudelaire, Mallarme, Apollinaire ve Aragon’dan yaptığı  çevirilerde Türkçe’ye ve şiir diline olan egemenliği ile dikkat çekti. Çoğunluğu Fransız şairlerinden olmak üzere, pek çok dünya şairden çevriler yaptı. 1945 (ya da 1946) yılında Yüksek Öğretmen Okulu’nda açılan bir şiir yarışmasında birincilik ödülünü, Paton’dan yaptığı Devlet çevirisiyle 1974 Türk Dil Kurumu Çeviri Ödülü’nü aldı.

“Hüseyin Demirhpan’ın şiiri Türkçe’ye çevirmediği, uyarlama yapmadığı, buna karşılık söz konusu şiiri Türkçe’de yeniden yazdığı rahatça söylenebilir. Demirhan’ın iyi bir felsefe öğretmeni, dahası bir felsefeci olacakken çok başarılı olduğu çeviri alanında bile az tanınan biri olarak kalması, hayatındaki olumsuzluklar yüzündendir.” (Eray Canberk)

ESERLERİ (Çeviri):

Devlet (Platon, 1973), Piç (Violette Leduc’den, roman, yayımlanmadı), Öteki Ses / Şiir ve Yüzyılın Sonu (Octavio Paz’dan, denemeler, 1995), Elsa’nın Gözleri (Aragon’dan, yayımlanmadı).

KAYNAK: Eray Canberk / Edebiyatımızın Sessiz Emektarları - Bir Dil ve Çeviri Tutkunu:Hüseyin Demirhan (Dünya Kitap, sayı: 16, Şubat 1993), Usta Bir Çevirmenin Ölümü (Hürriyet Gösteri, sayı: 270, Mayıs 2005).

 

GÖMÜT YAZISI VE KOŞUK

Uyumuş şurada yere serilip,

Sevda oklarının vurup yıktığı

Bir küçük öğrenci, yoksul ve garip,

Koymuşlar François Villan adını,

Dünyada dikili taşı olmadı;

Nesi varsa verdi, bilirler bunu:

Masayı, sehpayı, ekmeği, aşı.

Aşıklar, ruhuna okuyun şunu:

 

Sonsuz uyku, ışık ve gözlerine,

Tanrım, o garibin, ki ömür boyu

Ne sıkı bir yemek yiyip de doydu

Ne bir maydanozcuk salata diye.

 

Saçı, sakalı hep döküldü gitti,

Cascavlak soyulmuş bir şalgam gibi.

Tanrım, sen ruhuna sonsuz erinç ver!

 

Sürgün etti onu taş yürekliler

Vurup kıçına da kazma küreği

Yargıca başvursa kaç para eder?

Yok bu düşüncenin pek inceliği,

Tanrım, sen ruhuna sonsuz erinç ver!

 

                                                

 

FOTO GALERİ

İLGİLİ BİYOGRAFİLER

Devamını Gör