Divan
şairi (D. Selanik, 1869 – Ö. ?) Sülâlesi
zamanın birinde Antalya’dan Selanik’e göç etmişti. Babası, Medresede okumuş
bir kişi olp, gençleri evine toplar, onlara dersler verirdi. İbni Haldün’ü
Türkçeye çevrilen de odur. Yıllarca devlet memurluğunda bulunmuş ve Konya
Defterdarlığı’nda görevi başındayken ölmüştü. Dedesi Ahmet Reşit Efendi ise
Mevlevi tarikatına mensup bir şeyh olup, mezarı Selanik Mevlevihanesi
avlusundadır.
Cemal
Efendi ilkokulu ile rüştiyeyi (ortaokul) Selânik’te okudu ve ardındam medreseye
girdi. Genç yaşta İstanbul’a geldi ve yatılı olarak Mekteb-i Mülkiye’ye girerek
bitirdi. Ardından doğduğu şehre döndü ve oradaki idadiye (lise) öğretmen ve
daha sonra da müdür oldu. İki yıl sonra tekrar İstanbul’a geldi. Darülfünun Ali
(İstanbul Üniversitesi)’de on beş yıldan fazla hocalık yaptı ve bu arada birçok
ek işle de ilgilendi. Sonra Maliye Mektebi Kalemi’nde görev aldı; 3. Rütbe
Osmani Nişanı ile ödüllendirildi. Meşrutiyet (1908)’ten sonra Maliye Tensikat Komisyonu’nda
çalıştı, Maliye Memurin Müdüriyeti’ne atandı. Teftiş işleri de onun
görevlerinden biriydi. Bu nedenle Adana, Suriye, Kudüs vb. birçok şehir ve
kasabayı gezdi.
Görevi başında hiçbir yolsuzluğa
ödün vermeyen Cemal Bey; Mısır, Bükreş ve birçok Avrupa şehirlerini de gezip
gördü. Maliye Memurin Müdürlüğü’nden sonra Divanı Muhasebata Müddei Umumiliği
(Sayıştay Savcılığı)’ne, daha sonra da Riyaseti Saniye’ye atandı. Divanın
kapanması kapanması üzerine Aydın Madenleri Müdiriyeti görevinde bulundu, 1926
yılında Petrol Benzin Müdürlüğü’ne atandı.
Bilgili, okumayı çok seven
bir kişiydi. Görevinin dışında geç de olsa edebiyatla ilgilenmeye başladı ve
önemli gazeller yazdı. “Ölü Dalgalar”, “Vesait-i Nakliye”, “Toprak”,
“Çiçekler Arasında”, “Eskiler Alayı” onun en güzel gazellerinden
birkaçıdır.
KAYNAK: Mahmud Kemal İnal / Son Asır Türk
Şairleri ( Cüz: 2, İstanbul 1969), Niyazi Hüseyin Bahtiyar / Balkanlar’da Türk
Ünlüleri (3. Kitap, 2004).