Akademisyen, Türk Dili ve Edebiyatı Profesörü, Araştırmacı Yazar. 31
Mart 1927, Akdere köyü / Şumnu / Bulgaristan doğumlu. İlköğrenimini Akdere Köyü
ibtidaiyesi (1938), orta ve lise öğrenimini Şumnu Medresetü’l-Aliyyesi
(ortaokul, 1946), Şumnu Medresetü’n-Nüvvâb (lise, 1946)’da tamamladı. Erzurum
Atatürk Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü
(1963) mezunu. Akdere (1946-47) ve Yenice Balkan’da (1948-49) ilkokul
öğretmenliği yaptı. Askerlik dönüşü Toprak ve İskan Genel Müdürlüğü ve taşra
teşkilatında memur, yönetici olarak çeşitli kademelerde çalıştı (1952-60).
1963’te genel sekreterliğine getirildiği Erzurum Üniversitesi Fen Edebiyat
Fakültesinde bir yıl sonra asistan oldu. 1979’da “Seyyid Nesimi, Hayatı,
Eserleri ve Türkçe Divanı’nın Tenkidli Metni” teziyle doktorasını verdi.
1975’te doçentliğe ve 1983’te geçtiği Fırat Üniversitesinde profesörlüğe
yükseldi. Aynı yıl atandığı Selçuk Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi dekanlığının
yanı sıra, aynı üniversiteye bağlı Eğitim Fakültesi öğretim üyeliğini sürdürdü.
Prof. Dr. Hüseyin Ayan’ın Türk edebiyatı alanında araştırma ve inceleme
yazıları Türk Kültürü (1965), Edebiyat Fakültesi Araştırma Dergisi (1971-83),
Konya İlâhiyat Fakültesi Dergisi (1986-88) ile Tercüman
(1974-88), Bayrak (1985), Zaman (1987) gazetelerinde yayımlandı. Cevrî
/ Hayatı, Edebî Kişiliği, Eserleri ve Divanı’nın Tenkidli Metni (1981) adlı
incelemesiyle Türkiye Millî Kültür Vakfının 1982 yılı Jüri Özel Ödülünü aldı.
ESERLERİ:
Namık Kemal / Celaleddin Harzemşah (metin,
1965), Şeyh Galib / Hüsnü Aşk (Orhan
Okay’la birlikte, M. Kaya Bilgegil’in önsözü ile, inceleme ve metni, 1975), Şeyhoğlu Mustafa / Hurşidnâme (inceleme
ve metin, 1979), Fuzûli / Leyla vü
Mecnûn (metin, 1981), Rifâi /
Bülbülnâme (İnceleme ve metin, 1981), Cevrî / Hayatı, Eserleri ve Divanı’nın Tenkidli Metni (1981), Celilî / Hicvnâme (inceleme ve metin
(1986), Celilî / Mihenknâme (inceleme
ve metin, 1986).
KAYNAK: İhsan Işık / Resimli ve Metin Örnekli Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi (2006, 2007). Hüseyin Ayan İle Bilimsel Bir Söyleşi. Dr. Pervin ÇAPAN (PDF- A.Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi Sayı 39, Erzurum 2009), "Prof. Dr. Hüseyin Ayan Armağanı..." - Ahmet SEVGİ (yenicaggazetesi.com.tr, 14 Mart 2009), “Türk Ocakları'dan Prof. Dr. Hüseyin Ayan'a teşekkür” (yenialanya.com, 19 Mart 2020), 95 yaşındaki Prof. Dr. Hüseyin Ayan, Nüvvab İlahiyat Lisesinin 100. kuruluş yılı kutlamalarına katılacak... (kircaalihaber.com, 21 Ocak 2022), Prof.Dr. Hüseyin Ayan'ın Hayatı - Atatürk Üniversitesi Türkiyat (PDF - turkiyatjournal.com, 19.03.2022), Prof. Dr. Hüseyin Ayan Hayatı ve Eserleri (edebiyatvesanatakademisi.com, 19.03.2022), Hüseyin AYAN (kaynakca.hacettepe.edu.tr, 19.03.2022).
