17. Yüzyıl Osmanlı dönemi Diyarbekir valilerinden (D. ? - Ö. Nisan 1666, Budin). 1644’te Teke Beyliğinden azledilen Cafer Paşa’nın babası olup Gürcü asıllıdır. Saray’dan yetişerek 1627/28’de vezir rütbesiyle Şam Valisi, ardından 1828-29’da Diyarbekir Valisi, 1629/30’de kubbe veziri, 1631/32’de Erzurum Valisi, 1632/33’de Anadolu Beylerbeyi oldu. Bir ara bu görevden alındıysa da yeniden aynı göreve getirildi. 1637/38’de Erzurum ve 1638/39’da Maraş valisi yapıldı. Sonra üçüncü kez Anadolu Beylerbeyi (1639/ 40) görevinden alınarak dördüncü kez Anadolu Beylerbeyi, 1644’te ikinci kez Şam Valisi oldu (1645), ardından bu görevden alınarak üçüncü kez aynı göreve getirildi, 1646’da ikinci kez Erzurum Valisi yapıldı.
Gürcü Mehmet Paşa, Ekim 1651’de Sadrazam (başbakan) oldu. Haziran 1652’de görevden alınarak tutuklandı. Sonra affedilerek Ohri sancağına gönderildi. Temmuz 1653’te İstanbul’a döndü; ancak dilini tutamayınca Temesvar ve sonra Kıbrıs, 1655/56’da Budin, sonra ikinci kez Diyarbekir, 1663/64’te Halep ve 1664/65’te ikinci kez Budin valisi oldu ve Nisan 1666’da orada öldü.
Mehmet Paşa, il yönetimine hâkimdi ve doğabilecek olaylar karşısında önlem almasını bilirdi. Ancak sadaretinde yumuşak görünümlü yapısıyla dikkat çekti. Yeğeni Yegen Bey 1651’de Daşni Mirza ile birlikte görülünce katledilmişti.
KAYNAK: Mehmed Süreyya / Sicil-i Osmanî (1996).
