Roman
yazarı (D. 1892, Kastamonu - Ö. 24 Mart 1971, İstanbul). Sevim Bike adını da
kullandı. Emekli büyükelçi ve Türkiye’nin ilk İçişleri Bakanı Ferit Tek’in eşi,
sanat tarihçisi Emel Esin’in annesidir. İlköğrenimine babasının görevi dolayısıyla
bulunduğu Trablusgarp’ta başladı. Henüz bir Türk okulu olmadığı için
İtalyanların yönetimindeki St. Joseph Rahibe Okulu'nda okudu. Paris’te Siyasal
Bilimler Okulunu bitirdi (1928). Türkçülük akımının roman türündeki ilk
temsilcilerindendir. Yazılarında Halide Edip Adıvar’ı örnek aldı. Mütareke ve
Millî Mücadele yıllarında İrfan, Hâkimiyet-i Milliye, İrade-i Milliye gazetelerinde; Türk Yurdu ve Şehbal dergilerinde Milli Mücadele'yi destekleyen yazılar yazdı.
“Tezli roman” niteliğinde olan eserleri çeşitli gazetelerde tefrika edildi ve
büyük ilgi gördü.
Eşinin
görevi dolayısıyla uzun yıllar yurt dışında bulundu. Bu dönemde yazdığı Affolunmayan Günah romanı Almanca olarak
basıldı. 1948 yılında Türkiye’deki ilk Soroptomist Kulübü kurdu.
“Halide Hanım ile
Müfide Hanım (..) Sanat sahasında birisi Türklük mefkûresinin hakikatine bir
hudut, bir program çizdi; diğeri bu mefkûrenin hayalî genişliklerini, romantik
kısımlarını tasvir etti. Fakat biz, birçok münevver erkek ne yaptık? Hiç… (…)
Büyük Turan mefkûresinin de imanlı bir kahramanı yine bir kadın oluyor: Müfide
Hanım! Onda erkeklerin pek güç anlayabilecekleri yahut anlayamayacakları
romantik bir ruh var. O da mefkûresini Aydemir romanında terennüm ediyor. (Ömer Seyfettin)
“Bu kitabı
(Aydemir) okurken bazen gözlerimi kapardım. Kendimi Turan’ın çöllerinde,
yollarında, kasabalarında, etrafıma koşan insanlara ümit ve teselli dağıtırken
görürdüm…(…) Bu roman bir fanteziydi. Genç bir kadın muhayyilesinin hiçbir realite
ile ilgisi olmayan mahsulü… (…) Onu
cephede elimden bırakamıyordum.” (Şevket Süreyya Aydemir)
“Müfide Hanımın 22-23 yaşlarında yazdığı
Aydemir, Türk dünyasında akisler bulan bir kitap oldu. Yalnız Osmanlı gençleri
değil, Azerbaycan’da Rus hapishanelerindeki Türk milliyetçileri gizlice ‘Aydemir’i
elden ele dolaştırıyorlardı.” (Emel Esin)
ESERLERİ:
Aydemir
(1918, yeni bas. 2002), Pervaneler (1924),
Dile Unverzeihliche (Affolunmayan Günah, çev., Otto Spies, 1933; Türkçesi
yayımlanmadı).
HAKKINDA: TDE Ansiklopedisi (c. 1 ve c. 8, 1976-98), Behçet
Necatigil / Edebiyatımızda İsimler Sözlüğü (18. bas. 1999), Şükran Kurdakul /
Şairler ve Yazarlar Sözlüğü (gen. 6. bas. 1999), TBE Ansiklopedisi (2001),
Mehmet Aydın / Edebiyatımızda Kadın Şair ve Yazarlar Sözlüğü (2001) Taha Toros / 80 yıl Önce
Paris'te Alkışlanan İki Türk Kadını, (SkyLife 2002).
