Yüksek mimar, ressam ve
arkeolog (D. 1921, İstanbul – Ö. 20 Aralık 2009, Side). Tam adı Mübin Kemal
Beken’dir. Emekli öğretmen ve ressam Nurdan Beken’in eşidir. Galata Saray
Lisesi (1942), Mimar Sinan Üniversitesi (Devlet Güzel Sanatlar Akademisi)
Yüksek Mimarlık Bölümü (1948), İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi
Arkeoloji Bölümü, Belediye Konservatuarı Keman Bölümü mezunu. Ayrıca, doktora
yaptı ve DGSA’nin kurucularından Prof. Léopal Levy Atölyesi’nde resim öğrenimi
gördü. Mimarlık ve İstanbul Üniversitesi ile Ankara Mühendislik-Mimarlık
Akademisi’nde öğretim üyeliği yaptı. Side-Perge kazılarına, “Beyce Sultan”
(Denizli) kazılarına, “Karahöyük” (Ankara) kazısına, St.Paul’ün yaşadığı
Tarsus’ta yapılan sondaj çalışmalarına katıldı.
Dr. Beken ayrıca; Mevlâna
Türbesi (Konya), Kızkulesi (Alanya), Tophane-i Âmire (İstanbul) Topkapı Sarayı
(İstanbul), Geç Roma Devri Agora Hamamı (Side Müzesi’ne dönüşümü), “Subaşı Evi”
(Side Evi) restorasyon çalışmalarını bizzat yürüttü. “İnsanlığın Ortak Mirasını
Değerlendirme, Tanıtma, Geleceğe Taşıma Sergileri” başlığı altında yurtiçinde
ve yurtdışında yirmi adet sergi açtı.
Prof. Arif Müfit
Mansel’in Side üzerine hazırladığı kitaba katkılarda bulundu ve bu
bağlamda Side’nin arkeoloji haritasını hazırladı (1968). Bu kitap, “Die
Rulenen Fon Side” adıyla Almancaya da çevrildi. Efesos (1958)
kitabına bölümler yazdı ve ayrıca çeşitli gazetelerde makaleleri yayımlandı.
Kültür ve Turizm Bakanlığı için hazırlanmış olan kültürel mirasın korunması
hakkında raporlar hazırladı. TRT’nin İstanbul, Ankara radyoları ve
televizyonlarında 1960’lı yıllardan 1990’lı yıllara kadar kültürel mirasın
korunması hakkında konuşmalar yaptı. “Ephesos – The Grories of Ephesos”
(1967) adlı bir kitabı yayımlandı. “Millî – Uluslararası İcomos – MTR”nin
üyesidir. İnsanlığın ortak mirasını kurtarma - koruma, değerlendirme ve tanıtma
çalışmaları nedeniyle Vatikan hükümeti tarafından madalya ile ödüllendirildi.
Side sevdalısı olan Dr.
Mübin Beken, 20 Aralık 2009 günü Side’de vefat etti, vasiyeti gereği Fatih
Camii'nde kılınan cenaze namazı sonrası Side Kabristanlığı'na deflenildi.
Cenaze törenine Side adlı kızı da katıldı.
KAYNAK: Bilgin Peremeci /
“Side Akuarelleri” Sergisi (Akşam, 10.1.1962), Sadık Göksu / İstanbul’da Bir
Sergi (Öncü, 12.1.1962), İlber Ortaylı / Başarılı Bir Sergi (Vatan, 1.12.1968),
Anatolia the Erodle of Civilisation (New
Spot, 1.4.1983), İhsan Işık / Resimli ve Metin Örnekli Türkiye Edebiyatçılar ve
Kültür Adamları Ansiklopedisi (Mübin Beken’den alınan bilgilerle, 2006, 2009), Yarı
Ömrünü Side Kazılarına Veren Arkeolog Dr. Mübin Beken Hayatını Kaybetti (etkihaber.com,
20 Aralık 2009).
