Felsefeci, araştırmacı
yazar, akademisyen. 1927, Ankara doğumlu. Ankara Kız Lisesi’nin ardından AÜ Dil
ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Felsefe Enstitüsü’nü bitirerek çalışmalarını
felsefe tarihi alanında yoğunlaştırdı. 1954 yılında tamamladığı, “Üç Tehâfüt Bakımından Felsefe ve Din
Münasebeti” başlıklı çalışmasıyla doktorasını yaptı, 1959 yılında tamamladığı
“Aristoteles ve Fârâbî’nin Varlık ve
Düşünce Öğretileri” adlı teziyle doçent oldu ve 1968 yılında ada
profesörlüğe yükseltildi. Bu tarihten 1994’e kadar DTCF Felsefe Tarihi Kürsüsü
Başkanlığı görevini yürüttü. Türkiye’deki felsefe tarihi araştırmalarının,
özellikle Türk Düşünce Tarihi üzerinde yoğunlaşması yönündeki eğilimlere destek
oldu. 1983 yılında Atatürk Kültür Dil ve Tarih Yüksek Kurumu’na bağlı olarak
kurulan Atatürk Kültür Merkezi’nin aslî üyeliğine getirildi ve burada kurum
başkanı Aydın Sayılı ile birlikte önemli etkinliklerde bulundu.
Felsefe
çevrelerinde de yoğun bir ilgiyle karşılanan ve Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi’nde
Nusret Hızır ile temsil edilen hümanist akımın, Abdullah Necati Akder ile temsil
edilen felsefe tarihinin ve Aydın Sayılı ile temsil ettiği bilim tarihinin
yanında Mübahat Türker Küyel de, Eskiçağ Felsefesi’ni dışlamayan ama insanlığın
felsefe deneyiminin daha dengeli bir biçimde kavranabilmesi için Ortaçağ
Felsefesi’nin ve özellikle İslâm Felsefesi’nin de hesaba katılması gerektiğini
savunan akımın öcülüğünü yaptı. Dikkatini Türk Düşüncesi’nin en seçkin
filozoflarından birisi olan Fârâbî üzerinde yoğunlaştırdı ve “Fârâbî’ye Atfedilen Küçük Bir Eser” (1989), “Fârâbî’nin Peri
Hermeneias Muhtasarı” (1990),
“Fârâbî’nin Şerâ’it ul-Yakîn’i”
(1990), “Fârâbî’nin Bazı Mantık Eserleri” (1990), “Fârâbî’nin Geometri Felsefesine İlişkin Metinler” (1992) adlı kitaplarında, onun
felsefî metinlerinden bir bölümünü yayımladı. Böylece giderek gelişen çeviri
etkinliğinde Platon ve Aristoteles’in yapıtlarının yanı sıra, Fârâbî ile İbn
Sînâ gibi Müslüman filozofların eserlerinin de Türkçeye aktarılması gerektiği doğrultusunda
bir bilincin oluşumuna önemli katkılarda bulunmuş oldu. Prof. Küyel’in, bir bölümü
kitap hacminde olan, çok sayıda makalesi de yayımlamıştır. Konusuyla ilgili
birçok panel, sempozyum ve toplantıya katılarak sunduğu bildirilerle de Türk
düşünce hayatına katkılarda bulundu.
ESERLERİ:
Türkiye’de
Cumhuriyet Dönemi’nde Felsefe Eylemi (1976), Fârâbî’ye Atfedilen Küçük Bir
Eser (1989), Fârâbî’nin
Peri Hermeneias Muhtasarı (1990), Fârâbî’nin Şerâ’it ul-Yakîn’i (1990), Fârâbî’nin Bazı Mantık
Eserleri (1990), Fârâbî’nin Geometri Felsefesine İlişkin Metinler (1992), Ord. Prof. Dr. Aydın
Sayılı’nın Mısırlılarda ve Mezopotamyalılarda Matematik, Astronomi ve Tıp Adlı
Eserinin Muhtasarı (1996), Atatürk’ün Saâdet Anlayışı Hakkında Bir
Deneme (1997).
KAYNAK: Remzi Demir - Doğan Atılgan / Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi ve
Türkiye’de Beşerî Bilimlerin Yeniden İnşası - Elli Portre (Ankara, 2008), İhsan
Işık / Resimli ve Metin Örnekli Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları
Ansiklopedisi (C. 12, 2015).
