Tarihçi, profesör, araştırmacı yazar (D. 29 Ocak 1942,
İstanbul – Ö. 20 Temmuz 2005, Paris). İlk, orta ve yüksek öğrenimini
İstanbul’da tamamladı. İstanbul Üniversitesi Güzel Sanatlar Akademisi Mimarlık
Bölümü mezunu (1966). Aynı üniversitede yüksek lisans yaptıktan sonra
şehircilik eğitimi almak üzere Paris’e gitti. Paris Sorbonne Üniversitesi’nde Azgelişmişlik Sürecinde Türkiye (1976)
ve Osmanlı İmparatorluğu’nda Gezginler
(1986) isimli iki doktora tezi yazdı. 1972 yılında öğretim üyesi olarak girdiği
Paris Üniversitesi Şehircilik Bölümü’nde 1989 yılında profesörlüğe yükseldi.
Yerasimos, 1980–85
yılları arasında Paris’te Doğu’yu ve özellikle Türkiye’yi gezmiş olan
gezginlerin gezi metinlerini yayına hazırladı. Bu çalışmasının soncunda Marco
Polo, İbn Battuta, J.-B. Tavernier, J Thévenot, J.P. de Tournefort ve J.
Nicolas de Nicolay’ın yazılarından oluşan on iki ciltlik bir eser ortaya çıktı.
1989’de Nicolas de Nicolay’ın seyahatnamesini yayımladı. XIV., XV. ve XVI.
yüzyıllarda Osmanlı İmparatorluğu topraklarında gezen seyyahları kapsayan bir
çalışması da Fransızca olarak Les voyageurs dans l’Empire Ottoman adıyla
Türk Tarih Kurumunca yayımlandı. Son yıllarında Sabancı Üniversitesinde öğretim
üyesi olarak görev yaptı.
1994-99 yılları arasında
İstanbul’daki Fransız-Anadolu Araştırmaları Enstitüsü başkanlığında bulunan
Yerasimos, Osmanlı İmparatorluğu ve Türkiye üzerine çok sayıda araştırma yaptı
ve yayımladı. Bunlar arasında özellikle üç ciltlik Azgelişmişlik Sürecinde
Türkiye adlı geniş araştırması ve Ekim Devrimi’nden “Millî Mücadele”ye
Türk-Sovyet İlişkileri kitabı başta olmak üzere, Osmanlı İmparatorluğu ve
Türkiye Cumhuriyeti üzerine yaptığı araştırmalarıyla tanındı. Çalışmalarını
Paris VIII Üniversitesinde sürdürdü. Jeopolitik ve şehirler tarihi başta olmak
üzere çeşitli konularda yayımlanmış yüz kadar makalesi vardır.
ESERLERİ:
Kostantiniye ve Ayasofya
Efsaneleri (1993), Milliyetler ve Sınırlar (1994),
İstanbul 1914-1923 (1996), Türkiye´de Sivil Toplum ve Milliyetçilik.
Azgelişmişlik Sürecinde Türkiye (3 cilt, 1974-77; yeni bas. 2001, çev. Babür
Kuzucu), Ekim Devrimi’nden “Millî Mücadele”ye Türk-Sovyet İlişkileri (1979),
Les voyageurs dans l’Empire Ottoman (1991), A la table du Grand Turc (Büyük
Türk’ün Sofrasında, çizimler Belkıs Taşkeser, 2001), Sultan Sofraları / 15.
ve 16. Yüzyılda Osmanlı Saray Mutfağı (2002), Süleymaniye (çev. Alp
Tümertekin, fotoğraflar: Ara Güler - Samih Rıfat, 2002).
KAYNAKÇA: Büyük Larousse
(c. 20, s. 12530, 1986), İhsan Işık / Türkiye Yazarlar Ansiklopedisi (2001,
2004) – Encyclopedia of Turkish Authors (2005) - Resimli ve Metin Örnekli
Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi (2006, gen. 2. bas.
2007) – Ünlü Bilim Adamları (Türkiye Ünlüleri Ansiklopedisi, C. 2, 2013) -
Encyclopedia of Turkey’s Famous People (2013). Defne Gürsoy / Stefanos
Yerasimos çalışmalarına bir yenisini daha ekledi, biz de onunla konuştuk -
Fatih Sofrasına yolculuk (Cumhuriyet Kitap, 23.5.2002), Güler Emektar-Filiz
Karaata Stefanos Yerasimos, Sinan’ın ihtişam simgesi yapısına bakıyor -
Süleymaniye (Cumhuriyet Kitap, 6.6.2002), Günümüz Türkiyesi’nde Kim Kimdir
(2002).
