Sedat Simavi

Gazeteci-yazar (D. 1896, İstanbul - Ö. 11 Aralık 1953, İstanbul). Mutasarrıf Hamdi Simavi’nin oğludur. Bir süre Saint Joseph Fransız Lisesinde okudu, Galatasaray Lisesini (1912) bitirdi. Gazetecilik, sinemacılık, yazarlık ve karikatüristlik yaptı. Naşide Refik, Hüsamettin Ali, A. Cevdet, M. Reşit, Faik Remzi, A. Şekip, Rüştü, Abdullah Sıtkı, Rasim Servet, Çileli, Fuat Refik, Güleryüz, Hanım imzalarını da kullandı. Basın hayatına çıkardığı Türkçe-Almanca haftalık Hande (1916) dergisiyle başladı. En çok bilinenleri haftalık Yedigün dergisi (ilk sayı: 15 Mart 1933) ile günlük Hürriyet gazetesi (ilk sayı: 1 Mayıs 1948) olan yayınlardan başka Diken (1918), İnci (1919), Dersaadet (1920), Payitaht (1920), Güleryüz (1921), Hanım (1921), Hacıyatmaz (1921), Yeni İnci (1922), Resimli Gazete (1923), Yıldız (1924), Meraklı Gazete (1926), Yeni Kitap (1927), Arkadaş (1928), Bravo (1930) dergi ve gazetelerini de çıkardı.

Türk basın tarihinin olduğu kadar, Türk sinemacılığının da ilk önemli adlarından biri olan Sedat Simavi; ilk konulu filmlerinden üçü olan “Pençe”, “Casus” ve “Alemdar Vakası” adlı filmlerin de yönetmenliğini yapmıştı. Sahipliğini yaptığı dergi ve gazetelerde çok sayıda yazısı çıkan Sedat Simavi; inceleme, hikâye, roman, tiyatro türlerinde altmış civarında kitap yayımladı. Mezarı Kanlıca’dadır. Ölümünden sonra adına 1977’de kurulan Sedat Simavi Vakfınca her yıl edebiyat, sanat ve sosyal bilimler dallarında ödüller verilmektedir.

ESERLERİ:

ROMAN: Fujiyama (1934).

OYUN: Hürriyet Apartmanı (1940), Düşenin Dostları (oyun, 1940), Ceza (oyun, 1941).

İNCELEME: J.J. Rousseau (1931).

KARİKATÜR ALBÜMÜ: Yeni Zenginler (1918), Kadınlar Saltanatı (1920), Paramparça: Yeni Zenginler, Harp Fakirleri, (yay. haz. T. Çeviker, 1993).

DİĞER: Bir Günde Okuyorum (1928), Ayhan’ın Kitabı (1929), Sesli Sessiz ve Renkli Sinema (1931), Fuzuli (1931), Ahmet Mithat Efendi (1931), Nedim (1931), Osman Paşa (1931), Ziya Paşa (1931), Ziya Gökalp (1931), Annenin Kitabı (tsz.), Bilen de Pişman Bilmeyen de (tsz.), Eserleri (1973), Hürriyet’teki Yazılarıyla Sedat Simavi (1983).

Eserleri Sedat Semavi / Eserleri (1973) adlı kitapta topluca yeniden basıldı.

HAKKINDA: M. Muzaffer Gökman / Sedat Simavi (1970), TDE Ansiklopedisi (c. 8, 1976-98), Turgut Çeviker / Sedat Semavi Paramparça / Yeni Zenginler / Harp Fakirleri (1993), Behçet Necatigil / Edebiyatımızda İsimler Sözlüğü (18. bas. 1999), Şükran Kurdakul / Şairler ve Yazarlar Sözlüğü (gen. 6. bas. 1999), TBE Ansiklopedisi (2001), İhsan Işık / Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi (2006).