Sarı Abdullah

Bilgin, Devlet Adamı, Mutasavvıf

Doğum
Ölüm
-

Mutasavvıf, bilgin ve devlet adamı (D. 1584, İstanbul – Ö. 1660). Celvetî ve Melâmî-Üveysî şeyhlerindendir. Tasavvufî eğitimini zahiren Aziz Mahmud Hüdâyî’den, Üveysî olarak da İdrîs-i Muhtefî’den aldı. Şiirlerinde Abdî mahlâsını kullandı. En çok, yazdığı Mesnevî şerhi ile ünlüdür. Kâtip olarak Anadolu’nun birçok yöresinde çalıştı. Celvetîlik, Bayramîlik ve Melâmîlik onun aracılığıyla geniş alanlarda teşkilâtlanma imkânı buldu. Bu tarîkatlere uygulanan siyasî baskıları önleyebilecek bir çevreye sahip oldu. Ömrünün sonlarında Koca Mustafa Paşa Dergâhı yakınlarındaki evinde ibadet ve eser yazmakla meşgul oldu. Yetiştirdiği bir Rûmî lâle türüyle Türk çiçekçilik tarihinde önemli bir kişidir. Bu sebeple Sultan İbrahim tarafından “Serşükûfeci” (Çiçekçibaşı) olarak tayin edildi.

ESERLERİ:

Şerh-i Mesnevî/Cevâhir-i Bevâhir-i Mesnevî (5 cilt), Semerâtü’l-Fuâd fi’l-Mebdei ve’l-Meâd, Nasîhatü’l-Mülûk Terğîben li Hüsni’s-Sülûk, Mir’âtü’l-Esfiyâ fî Sıfâti Melâmiyyeti’l-Ahfiyâ, Ricâlü’l-Gayb, Tevkîât-ı Selâtîn-i Osmâniye/Düstûru’l-İnşâ, Meslek-i Uşşâk (Haz. Talip Hafızoğlu, 1999), Cevherü’l-Bidâye ve Dürretü’n-Nihâye, Terceme-i Mekâsıdi’l-Ayniyye, Tedbîrü’n-Neş’eteyn ve Islâhu’n-Nüshateyn.

KAYNAK: Bursalı Mehmed Tahir / Osmanlı Müellifleri I (1972), Murat A. Karavelioğlu / “Abdullah Efendi (Sarı)” Yaşamları ve Yapıtlarıyla Osmanlılar Ansiklopedisi (c. I, 1999), İhsan Işık / Resimli ve Metin Örnekli Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi (2. bas., 2009).

İLGİLİ BİYOGRAFİLER

Devamını Gör