Gazeteci-yazar (D. 1861, İstanbul - Ö. 1939, İstanbul). Mabeyin
(Saray) kâtiplerinden Zorluzade Hacı (Aziz) Hüsnü Bey’in oğludur. Şair ve yazar
Halide Nusret Zorlutuna ile şair ve yazar İsmet Kür yeğenleridir. Özel dersler
alarak iyi bir öğrenim gördü. Arapça. Fransızca, Farsça, İtalyanca öğrendi,
1881 yılında Antep’te Fransızca öğretmenliği yapmaya başladı. Daha sonra Halep
ve Selanik’te çeşitli memurluklarda bulundu. 1897’-de Osmanlı-Yunan Savaşı’na Sabah
gazetesi muhabiri olarak katıldı. 1906’da Meclis-i Kebir-i Maarif üyeliğine
atandı. Gazeteciliğe Cumhuriyetten sonra da devam ederek çeşitli gazete ve
dergilerde yöneticilik yaptı. Döneminin en üretken yazarlarından biri olarak
din, edebiyat, folklor, tarih, yemek kültürü ve dil konularında yüz elliden fazla
telif ve çeviri eser verdi. Ayrıca halk öykülerini yeni harflerle ilk
yayımlayanlardan biri oldu.
ESERLERİ:
GEZİ-ANI: Devlet-i Aliyye-i Osmaniye ve Yunan Muharebesi (Abdullah
Zühtü ile, 1897), Tesalya’da Bir Cevelan ve Dört Aylık Seyahatim (1897).
HALK ÖYKÜSÜ ve MASALI: Şah ile Aşık (1917), İncili Çavuş
(1918), Baba Hasan’ın Sihirbazlığı, (Doğu Masalları) (1923),
İskender’in Aynası (1923), Şehzade Cihangir (1923), Şahreman
Hikâyesi (1925, yeni bas., 1931), Bolu Bey’inin Gelini (Türk
Masalları, 1925), Arzu ile Kamber (1930), Asuman ile Zeycan (1930),
Ferhat ile Şirin (1930), Derdiyok ile Zülfü Siyah (1930), Hurşit
ile Mahmiri (1930), Elif ile Mahmut (1930), Leyla ile Mecnun (1930),
Melek Şah ile Güllü Hanım (1930), Razmihan ile Mahfiruze (1930),
Seyfilmülûk (1930), Köroğlu (1930), Yusuf ile Züleyha (1930),
Avcu Behram (1931), Behmen Şahın Hikâyesi (1931), Hayber Kalesi
Gazası ve Fethi (1931), Mahanın Felaketleri (1931), Çoban Kızı
Ayşe (1931), Sihirbaz Sultan (1931), Şah İsmail (1931),
Yemlihanın Karısı (1931), Esirci Şahin (1931), Veysel Karani
Hikâyesi (1933), Kerbelâ (1933), Dürrü Yekta (1933), Gül
ile Sitemkâr (1933), Tahir ile Zühre (1936).
DERLEME: Âşık Ömer Divanı (1932), Yunus Emre Divanı (1937).
DİĞER ESERLERİ: Kendi Kendine Konservecilik (1918),
Güzel Mektup Numuneleri (193?), Letaif Cüzdanı (1930), Kahraman
Katil (1930), Yedi Âlimler (1931), Muhiddini Arabi Ta’birnamesi, (Latin
Harfleriyle, 1932), Yeni Mektup Örnekleri (1932), Serencam (1933),
Vasiyetname (1933), Hürriyet ve Mahmure, Kamil’ul- Kelam ve Bânû Cihan (1997),
Tutîname (1997).
KAYNAK: TDE Ansiklopedisi (c. VIII, 1998), M. Sabri Koz / “19. ve
20. Yüzyıllarda İki Fıkra Derleyicisi: Mehmed Tevfik ve Süleyman Tevfik”
(Müteferrika, Kış 1994), Dücane Cündioğlu / “Türkçe Kur’an Çevirilerinin Siyasî
Bağlamında Bir Kur’an Mütercimi: Süleyman Tevfik” (Müteferrika, Yaz 1998), İhsan Işık / Resimli ve Metin Örnekli
Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi (2. bas., 2009).
