Dil bilimci (D. 1914, İstanbul – Ö. ?). Notre Dame de Sion Fransız
Kız Lisesini, İstanbul Üniversitesi Roman Filolojisini (1934-38) bitirdi. Aynı
fakülteye asistan olarak girip “Chanson de Roland, Edebiyat ve Üslup
Tahlili” başlıklı teziyle 1945’te
doktor, 1949’da doçent oldu. 1957’de profesörlüğe yükselen Süheyla Bayrav’ın bu
unvanı 1960’tan sonra onaylandı. 27 Mayıs 1960 hareketinden sonra üniversiteden
toplu olarak uzaklaştırılan öğretim üyeleri arasında yer aldı. 1962’den sonra
üniversiteye yeniden dönerek, Fransız filolojisinin uzun yıllar başkanlığını
yaptı ve 1982 yılında emekli oldu. Ancak uğraş alanıyla ilgisini ve araştırmacı
kimliğini koruyarak yaşamını sürdürmektedir.
“Süheyla Bayrav, gerek yapısal dilbilimin,
gerek göstergebilimin Türkiye’de tanınmasına, öğretim ve inceleme konusu
yapılmasına öncülük etmiştir; ama o kendisini ne bir yapısalcı ne de bir
göstergebilimci olarak görür; en geniş anlamında bütün dil sorunlarına eşit
uzaklıktan bakan kapsayıcı (complet) bir dil kuramcısıdır. Çalışmalarında genel
olarak şu geleneksel ’eleştiri’
sözcüğünü başlık olarak kullanması da bunun bir belirtisi...” (Mehmet Yalçın)
ESERLERİ:
İNCELEME-ARAŞTIRMA: Chanson de Roland’dan
Parçalar (1944), Chanson de Roland - Edebiyat ve Üslup Tahlili (1947),
Symbolisme Médiéval = Ortaçağ Simgeciliği (1956), Yapısal Dilbilimi (1998),
Dilbilimin Temel Kavram ve İlkeleri (1998), Filolojinin
Oluşumu-Çağdaş Dilbilim-Eleştiri Sorunları (1998), Dilbilimsel Edebiyat
Eleştirisi (1999), Roman Dillerinin Doğuşu ve Gelişmesi (2000),
Okuma Anlama Yorumlama-Bir Yaklaşım Denemesi (İsmail Yerguz ile, 2001).
ANTOLOJİ: Orta Çağ Fransız Edebiyatı
Antolojisi (1953).
ÇEVİRİ: Roman Filolojisine Giriş (Erich
Auerbach’dan, 1944).
HAKKINDA: Prof. Dr. Osman
Senemoğlu / 1933 Üniversite Reformunda Batı Dilleri ve Prof. Dr. Süheyla Bayrav
(Alman Dili ve Edebiyatı Dergisi XI, 1999), Mehmet Yalçın / Çağdaş Dil
Kuramlarında Bir Öncü Bilim İnsanı: Süheyla Bayrav (Cumhuriyet Kitap,
23.3.2000), Meral Oraliş / Edebiyat Eleştirisinde Yapısalcılık, Göstergebilim
(Cumhuriyet Kitap, 23.3.2000), Mehmet Aydın / Edebiyatımızda Kadın Şair ve
Yazarlar Sözlüğü (2001).
