Reşid Süreyya Gürsoy

Şair (D. 1889, Bor / Niğde – Ö. 27 Ağustos 1962, Chicago / Amerika). Asıl adı Ahmed Raşid. İlköğrenimini Girit’te, ortaöğrenimini Mersin Rüştiyesinde (Ortaokulunda) tamamladı. Kuleli Askerî Lisesini bitirdi. Harp Okulunda bir yıl öğrenim gördükten sonra Askerî Tıbbîye Okuluna devam ederek buradan doktor yüzbaşı olarak mezun oldu (1914). Birinci Dünya Savaşı’nın çıkması üzerine bir süre Gelibolu’da seyyar hastahanede görev yaptıktan sonra İstanbul’a tayin edildi. Bakû’ye giderek mühendis ve öğretmen okullarında matematik dersleri verdi (1918). Kur­tuluş Savaşı’nda Kütahya Cephesinde bulundu. Sakarya Savaşı’ndan sonra Niğde Hastahanesinde dahiliye uzmanı olarak çalıştı, Niğde Öğretmen Okulunda fizik ve ma­tematik, Niğde Lisesinde resim öğretmen­liği yaptı. Reşid Sürey­ya daha sonra Ankara’da talimgâh tabipliğine ve hijyen öğretmenliğine getirildi. Avrupa’ya giderek dört yıl Paris’te bulundu. Cambridge Üniversitesinde fizik ve matematik dersleri aldı. Paris Tıp Fakültesinde röntgen uzmanlığı sınavını kazanarak fizikçi ve röntgenci olarak yurda dön­dü (1927). Merzifon Alay Hekimliği, Tokat ve Kuleli Askerî liselerinde fizik öğretmenliği yaptıktan sonra, kıta stajını bitirip yarbay olarak askerî öğretmen sınıfına geçti. 1935 yılına kadar Kuleli Askerî Lisesinde fizik öğretmenliği yaptıktan sonra emekliye ayrıldı. Tekrar Avrupa’ya giderek öğrenim gören Gürsoy, İkinci Dünya Savaşı başlangıcında askerî hiz­mete çağrılarak (1939), Topçu Akademisinde fizik ve matematik dersleri verdi. Savaşın sonunda gittiği Amerika’da vefat etti.

Âşiyan mecmuasında (1908) Hemcinslerime başlıklı manzumesi yayımlandı. Sühâ takma adıyla, Kırk Harâmîler’i hicvettiği Vakvâkiye şiirini yazdı. Daha sonra şiir, edebî tenkitleri, matematik ve fiziğe dair ma­kaleleri Şehbâl, Piyano, Kanad, Hayat, Serveî-i Fünûn, Edebiyat-ı Umûmiye, Azer­baycan dergilerinde ve Millî Mecmua’da yayımlandı. Alman ve İngiliz dillerin­de de şiirler kaleme alan Gürsoy’un Hiç hikâyesi gibi güzellik ve kadın ruhu hakkında yazdığı düz yazıları da vardır.

ESERLERİ:

ŞİİR: Edebiyat-ı Cedîde (1912), Bir Tılsımın Nakışları (1929), Geceden Şar­kılar (1941).

İNCELEME: Radyumla Te­davi, Riyâziye Esasları, Fizik Mesele Hâilen (1935), Fizik Bakaloryası, Harp Zehirleri Kim­yası, Top ve Mermi Sesleri, Sesle Mevzi Tayini Aletleri.

HAKKINDA: Veli Behçet Kurdoğlu / Şair Tabibler (1967), V. Recai Velibeyoğlu / ÖBBŞKA (c. 1, 1975), TDOE – TDE Ansiklopedisi 4 (2004).