Mutasavvıf, divan şairi (D. 1449, Göynük / Bolu - Ö. 1508,
Göynük / Bolu). Ünlü mutasavvıf Akşemseddin’in en küçük oğlu. İyi bir öğrenim
görerek yetişti. Babasının ölümünden sonra yalnız kaldığı Göynük’te yoksul bir
hayat yaşadı. Bir ara Bursa’da Çelebi Sultan Mehmed Medresesinde ders verdi.
Menkıbelere göre bir gece rüyasında gördüğü babasının telkini üzerine tasavvufa
yönelerek Kayseri’ye gidip Şeyh İbrahim Tennurî’ye bağlandı.
Daha sonra memleketi Göynük’e dönerek münzevi bir hayat
yaşadı. Latifî tezkiresinde belirtildiğine göre Hamdullah Hamdi, Yusuf u
Zeliha mesnevisini takdim ettiği Padişah II. Bayezid’den beklediği ilgiyi
görmeyince, sanatçılara değer verilmeyişinden Leyla vü Mecnun mesnevisi
ile Kıyafetnâme adlı eserinde şikâyette bulunmuştur. Çağının en verimli
şairlerinden olan Hamdullah Hamdi’nin Hamse’sini (beş mesnevi) oluşturan
hikâyelerden Yusuf u Zeliha mesnevisi, bu konuda yazılan eserlerin en
başarılısı sayıldı. Eserlerinin hiçbiri basılmadı.
ESERLERİ:
Hamse (Yusuf
u Zeliha, yaz. 1492; Leylâ vü Mecnun, yaz. 1499-1500; Tuhfetü’l-Uşşak,
küçük bir aşk hikâyesinden oluşan mesnevisi; Kıyafetnâme, mesnevi; Ahmediyye,
Mevlid adıyla da bilinir), Divan, Mecalisü’t-Tefâsir.
HAKKINDA: Bursalı Mehmed Tahir /
Osmanlı Müellifleri II (1972), Mehmet Naci Onur / Akşemseddinzâde Hamdullah
Hamdi (1986), Zehra Öztürk / TDV İslâm Ansiklopedisi (c. 15, 1997), Behçet
Necatigil / Edebiyatımızda İsimler Sözlüğü (18. bas. 1999), Şükran Kurdakul /
Şairler ve Yazarlar Sözlüğü (gen. 6. bas. 1999).