Divan
şairi (D.? Edirne - Ö. 1624). Asıl adı Ahmed. Gelibolu Mevlevihanesi şeyhi
Ağazade Mehemmed Dede Efendi’ye bağlandı. Şeyhinin ölümü (1654) üzerine Konya
ve çeşitli şehirlere seyahat etti. 1670’te Edirne’ye gelerek Muradiye
Mevlevihanesi şeyhi oldu. Ölümüne kadar burada kaldı. Mevlevihanenin avlusuna
gömülüdür.
Döneminin
usta şairleri arasında yer alarak ilgi ve saygı gören Neşatî Ahmed Dede’ye,
Nailî ve Nedim gibi ünlü şairler nazireler ve tahmisler yazdılar. Divan’ı
basılmamış olan Neşatî’nin şiirlerinden seçmeler, Saadettin Nüzhet Ergun’un
çıkardığı tanıtma kitabında yer aldı (1933). Ayrıca Urfî’nin şiirlerini
şerhettiği Hilye-i Ebiyâ (1894) adlı manzum bir eseri ile Kavâid-i
Deriyye adlı bir Farsça gramer kitabı vardır.
KAYNAK:
S. Nüzhet Ergün / Neşatî (1933), M. Kemal Özergin / Neşatî Dede’nin Bir Mektubu
(Hisar, sayı: 74, 1970), Bursalı Mehmed Tahir / Osmanlı Müellifleri II (1972), İhsan
Işık / Resimli ve Metin Örnekli Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları
Ansiklopedisi (2. bas., 2009).
Ne seyr-i gülşene ne cûybâre
dek gideriz
Sirişk-i çeşm ile biz kûy-i
yâre dek gideriz
Yem-i mahabbete saldık ten-i
şikestemizi
Bu tahta-pâre ile bir kenâre
dek gideriz
Bu yolda peyrev olup biz de
rûh-i Ferhâda
Hevâ-yı şevk be-ser kûhsâre
dek gideriz
Çemende sünbül ile göŋlümüz
küşâd olmaz
Sebû be-dûş-i safâ lâlezâre
dek gideriz
Teveccüh-i dili pûyân-i feyz
edip şimdi
Cenâb-i pâk-i Hudâvendgâre dek gideriz
Sudâ'-i nâliş-i dil tâ-be-key
Neşâtî-veş
Şikâyet eyleyerek kûy-i yâre dek gideriz
(Ahmet Atillâ Şentürk / Osmanlı Şiiri Antolojisi,1999).
Şevkız ki dem-i bülbül-i şeydâda nihânız
Hûnuz ki dil-i gonce-i hamrâda nihânız
Biz cism-i nizâr üzre döküp dâne-i eşki
Çün rişte-i cân gevher-i ma'nâda nihânız
Olsak n'ola bî-nâm ü nişân şöhre-i âlem
Biz dil gibi bir turfa muammâda nihânız
Mahrem yine her hâlimize bâd-ı sabâdır
Dâim şiken-i zülf-i dilârâda nihânız
Hem gül gibi rengîni-i ma'nâ ile zahir
Hem neş’e gibi hâlet-i sahbâda nihânız
Geh hâme gibi şekve-tırâz-ı gam-ı aşkız
Geh nâle gibi hâme-i şekvâda nihânız
İtdik o kadar ref’-i taayyün ki Neşâtî
Âyîne-i pür-tâb-ı mücellâda nihânız
(Eski Türk
Edebiyatında Nazım I)
