Asker ve siyaset adamı (D. 1878, İstanbul
– Ö. 1916, Kerkük). Bursa'daki Işıklar Askeri Lisesi'nde okurken hocaları da,
arkadaşlarının hemen hepsi de kendisinin geleceğin başarılı bir askeri değil de
güçlü bir şair ve ateşli bir hatip olarak görüyorlardı. Çok okuyordu,
okuduklarının çoğu Namık Kemal'in, Tevfik Fikret'in şiirleri ve Jön Türklerin
gizli yayınlarıydı. Bu yüzden de sık sık başı derde giriyordu. Bunun sonucu
olarak Bursa'daki öğrenim yıllarında izin zamanlarını okulun cezaevinde
geçiriyordu.
Okuldan kovulmasının düşünüldüğü bir
sırada bir hocasının arka çıkmasıyla 1895 yılında Manastır İdadisi'ne sürüldü.
Ne var ki Ömer Naci'nin bu yeni okulda ilk ilgilendiği kişilerden biri de o
tarihlerde aynı okulda okuyan Mustafa Kemal oldu. Ömür boyu sürecek bir dostluk
hemen o günlerde başladı. Ömer Naci güzel konuşmasıyla Mustafa Kemal'i
etkiledi. Ömer Naci, Harbiye’yi bitirip (1901) subay çıktıktan sonra Daha sonra
İttihat ve Terakki' ye dönüşen Osmanlı Hürriyet Cemiyeti'nin kurucuları
arasında yer aldı (1906). Burada yönetim kurulu üyeliğine kadar yükseldi. Kovuşturmaya
uğrayınca Paris'e kaçtı; sonra Kafkasya'ya, ardından da İran'a geçti. İran'da
tutuklandı. 1908 ihtilalinden sonra ittihatçıların araya girmesiyle serbest
bırakıldı. Trablusgarp ve Balkan savaşlarına gönüllü olarak katıldı. İttihad ve
Terakkicilerin hükümeti ele geçirmelerini sağlayan Babıali Baskınını
düzenleyenlerin başında o vardı.
İkinci dönem meşrutiyet meclisinde
İttihat ve Terakki Partisi Kırklareli mebusluğu yaptı; Cemiyet'in merkezi umumi
üyeliğine seçildi (1910-1912). Subay olarak Kafkas Cephesinde, İran'da bulundu.
Buralarda Teşkilat-ı Mahsusa (şimdiki MİT) görevlisi olarak baskınlar
düzenledi, çete savaşları yaptı. Birinci Dünya Savaşı'nda bir gönüllü birliğin
başında İran'da savaşırken, 1916 yılında Kerkük'te bulunduğu bir sırada Tifüse
yenilerek orada öldü. İttihat ve Terakki'nin önde gelen üyelerinden biri olan
Ömer Naci, hatipliği ile ün yapmıştı.
KAYNAK: Milliyet Büyük Larousse Sözlük
ve Ansiklopedisi (17. cilt, 1986).
