Halim Şafak

GÖÇEBE BİR KUVVET: HALİM ŞAFAK 

ULUER AYDOĞDU

C. Parnet'in de özellikle vurguladığı gibi "Orta'nın ortalama ile hiçbir ilintisi yoktur. Bu ne merkeziyetçilik ne de ılımlılık demektir. Aksine orta mutlak hız ile ilgilidir. Ortada çıkmaya başlayan büyük bir hızla dopdoludur." Öyledir, bir rastlaşmadan diğerine bir devinim vardır ortada. Bir yere yerleşmeyi bilmez orta, sürekli olarak "mutlak bir kaçış çizgisi." içindedir. İçin hızı? İçte en acayip yüksekliklere atılan ipler nasıl da hızlıdır. "Mutlak hız yavaşça hareket ettikleri zaman bile göçebelerin hızıdır. Göçebeler hep ortadırlar. İstep ortasında yükselir, büyük ormanlara ve büyük imparatorluklara girer. İstep, ot ve göçebeler,   hepsi aynı şeylerdir. Göçebelerin ne geçmişi ne geleceği vardır, yalnızca oluşları vardır, kadın-oluşu; onların harika hayvansal sanatları. (Neanderthal İnsanına Saygıyla / U. A.) Göçebelerin tarihi yoktur. Onların yalnız coğrafyaları vardır." Tıpkı rüzgar gibi. Şehirlere, yapıların arasına girer. Kuytuları, ücraları doldurur. Rüzgar hep göçebedir. Nietzsche "kader gibi gelirler, ne sebep, ne akıl, ne saygı, ne bahane…" der göçebeler için. Kafka ise "Başkente kadar nasıl girdiklerinin anlaşılması imkansız, ama buna rağmen işte ordadırlar ve her sabah sanki sayılarında bir çoğalma vardır…" diyecektir. İşte Halim Şafak, şimdi, burada şiirden "göçebe bir kuvvet" çıkarıyor:  

hayat kapısı önümde açıldı durdu ölüm

bu gece gelmesin yaşanacak çok şey var 

çayı demledim ışığı yaktım

ben bir şarkıyım usul usul söylenen nihavent!

Şiirden "göçebe bir kuvvet ortaya çıkarmak iktidarı, iktidarın işlettiği ‘her şeyi adam etme aygıtını’ sarsmak demek. Varlığa “mutlak bir hız” vermek. Evet, evet en azından bir ‘Pahalıya Mal Olma Makinesi’ icat etmek. Mekanı güzergahsızlaştırmak. Bütün bunlarla içlerin içine akın üzerine akın düzenlemek… ‘Pahalıya Mal Olma Makinesi’, “İktidar Aygıtı”na karşı işler ve bir mancınık oluştur. Halim Şafak bu mancınıkla fırlatır şiddetini, serinliğini, alacalı oluşunu. Yaşamla, kadınlarla, kuşlarla, anlam, değer ve kurallarla iktidarın kodladığı şekilde ilişkiye girmez. Evet, evet Halim Şafak bir iktidar örgütlenmesi değildir, katmanlılaşmış şiir yapısının bir parçası hiç değildir. Dururken bile hareket halindedir, geçici çadırını kurmuş, ama az sonra hemen derleyip çadırını şiire, kadına, kendine, dünyaya yeniden koyulacakmış gibi. Bir yere gittiği yoktur, ama sürekli gider. Şiiri okuyup bitirdiğinizde o çoktan gitmiştir, ama serinliği, ama şiddeti, ama gücü ordadır. Orda değilseniz onu anlayamazsınız. Sözcüklerin çoğu zaman bize bir şey ifade etmemesi bu yüzdendir. Çok anlamlı cümleler bile bize bir şey söylemez. Çünkü sözcükler ölüdür eğer siz o sözcüklerin söylediği şeyi duyumsayacak durumda değilseniz. Orada bir şimdi-oluş var ki bu şimdi, şu an, orda olmayı başarmaktır, yani geçmişte ya da gelecekte olmaya, şimdiyi satıp olmayan bir geleceği satın almaya karşı bir şimdi-oluş'tur Halim Şafak. Yapılara karşı süreçler üretirsiniz. Bu şiir için de geçerlidir. Şiir ilişkiler üretmektir. İşte sürekli göçebe olmak budur. Şeyler gerilirken ilişkiler ortaya çıkar. Birbirleriyle sürekli etkileşen, etkileştikçe ışıyan, ısınan bir dünya üretmek. Bu dünya “birçok oluşla doludur, hayvan-oluş, çocuk-oluş, molekül-oluş.” Şiir şimdi-oluş'u göstermelidir. Şimdi-oluş çizgisel/evrimsel hiçbir şey içermez, yani ilerlemenin, “gelişmenin tam tersidir.” Rock'n roll'un bir ki bir ki üç'ü değil de punk'ın bir iki üç dört beş altı”sıdır. Yalnızca ordadır Halim Şafak, orda sürer gider. Her şeyi söyler, beklemez, oyunlara girişmez, ordadır işte. Bireylik.

Şiiri Özlüyorum, Sayı 21,Mayıs-Haziran-Temmuz 2007

KAYIPLAR KİTABI*

METİN CENGİZ

Daha çok şiir üzerine yazılarıyla tanınan Halim Şafak’ın dördüncü şiir kitabı bu. Halim, şiirde yüksek bir anlatım arayışı içinde toplumsal sorunlara duyarlı bir şiir kurmaya çalışıyor. Toplumsal olaylar, daha çok da durum, bütün şiirlerde arka fon olarak kullanılmış. Önde ise anlatıcı birey. Doğrusu, bu birey anlatırken kendinden çok herkesten yola çıkıyor. Böylece tekil kişi ağzından konuşan “biz” oluyor. Kırgınlıklar, acemilikler, görülmeyen bir savaşın tortuları ve aşk. Aşk için konuşan hem kendini hem de karşısında gördüğü kadını, kadınına anlatmaya çalışan bir anlatıcı. Her ikisi de kuşatılmış, eski fotoğraflardaki görüntülerin izinde uzayıp giden bir şiir. Birbirini tamamlayan, sanki numaralansa aynı şiirin değişik versiyonu gibi duran ve sanki aynı anda yazılmış hissini uyandıran şiirler. Anlatı ağırlıklı, şiiri burada yakalamaya çalışan, durmadan birbiri içinde kaybolup öne çıkan görüntüler. Kimileyin de yumuşuyor ses. Anlatan dinginleştiğinde :”rum mahallesinde nilgünün ayakları.’

*Aynanın Arkasında Janusun İki Yüzü,Varlık Kitap Eki, Sayı 109 Haziran 2001, Varlık Sayı 1125, Haziran 2001