Ahmet Tayyar Çulha

İslam bilgini, bürokrat, siyaset adamı (D. 1887, Bolu – Ö. 3 Nisan 1971). Babası Bolu’nun ünlü âlimlerinden Bolu müftüsü ve Yıldırım Beyazıd Medresesi müderrisi Damat Hacı Mustafa İzzet Efendi. Bolu eski milletvekili ve Bolu basınının önemli ismi Eczacı Turgut Çulha’nın babasıdır. İmaret Mektebini tamamladı (1897). Babasından eğitim aldı. Hafız Durmuş Efendi’den Arapça dersi aldı. 1904’te İstanbul’a gitti. İstan­bul Müftüsü Mehmed Fehmi ve Sivaslı Hü­seyin Efendilerin derslerine devam edip, ica­zet aldı. İstanbul Darülfünûnu Ulûm-i Diniyye-i Âliyye Şubesinden mezun oldu, Süleymanîye Medresesinden ihtisas beratı aldı. Mustafa Kemal Paşa, Fevzi ve İsmet Paşa’larla yakın diyalog halinde idi.

Öğrenimini tamamlayıp Bolu’ya dönünce babasından boşalan Yıldırım Beyazıt Medresesi müderrisliğine getirildi. Bolu Sulta­nisinde Arapça öğretmenliği ve Bolu Darü’l-Hilâfeti’l-Âliyye Medresesinde mü­dürlük yaptı. Aynı yıl Bolu müftüsü olarak atandı. 1919’da Meclis-i Mebusana Bolu milletvekili seçilerek İs­tanbul’a gitti. Meclis-i Mebusanın dağılmasıyla Bolu’ya geri döndü ve Bolu Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti Baş­kanlığı yaptı. Bolu isyanının bastırılma­sında önemli çalışmaları oldu. Bolu müftülüğü görevini kırk yıl sürdürdü. İki defa Diyanet İşleri Başkanlığına aday gösterildi, ancak Bolu’dan ayrılmak istemedi. 1969’da emekli oldu. Günlük gazete ve dergilerde binin üzerinde yazı ve makalesi yayımlanmıştır.

ESERLERİ:

Fıkarât-ı Hikemiyye, Din ve Mîllet Takvimi, Tanrı Yolcusu, Emr-i Hak, İmam ve Hatip Kitabı, Din Bilimleri, İlim ve Fen, Fatih (1953)

HAKKINDA: Cahit Dinçtürk / Ahmet Tayyar Çulha Kimdir? (Bolu’da Yeni Hayat, sayı: 92, Aralık 2002).