Bilim
tarihçisi, akademisyen, profesör. 1963 yılında Ankara’da doğdu. Ankara
Atatürk Lisesini bitirdikten sonra, 1984 yılında Eğitim ve Öğretim Yılı’nda
Ankara Üniversitesi, Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi, Bilim Tarihi Kürsüsü’nden
mezun oldu. 1984-85 Eğitim
ve Öğretim Yılında, Ankara Üniversitesi, Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi,
Felsefe Bölümü, Bilim Tarihi Anabilim Dalı’na araştırma görevlisi olarak
atandı.
Yüksek
lisans ve doktora tezlerini, Prof. Dr. Sevim Tekeli’nin danışmanlığında
hazırladı: 1987’de, “Câbir İbn Eflâh’ın Islâhü’l-Mecistî Adlı Eseri”
başlıklı yüksek lisans tezini, 1991’de ise, “XVI. Yüzyılın Ünlü Astronomu
Takiyüddin’in Desimal Sistemi Trigonometri ve Astronomiye Uygulaması”
başlıklı doktora tezini savundu ve doktor unvanını aldı. 1994 yılında bilim tarihi yardımcı
doçentliğine atandı; ardından 1997’de doçentliğe ve 2003’de ise profesörlüğe
yükseltildi.
2001-2002
eğitim ve öğretim yılında araştırma izni alarak dokuz aylığına
İsviçre’nin Lozan şehrine gitti ve bu süre içerisinde, Lozan Üniversitesi Genel
Kütüphanesi ile yerel kütüphanelerde, özellikle Aydınlanma Dönemi Fransız
Düşüncesi’nin Türkiye’ye girişine ilişkin araştırmalarda bulundu.
2006-2008
yılları arasında Bilim Tarihi Anabilim Dalı Başkanlığı görevini yürüttü
ve bu görevi sırasında bilim tarihi ile ilgili kongre, sempozyum, çalıştay ve
konferans gibi çeşitli bilimsel etkinliklerin gerçekleştirilmesine katkıda
bulundu. Bir süre Felsefe Bölümü Başkanlığı ve dört dönem de Fakülte Yönetim
Kurulu Üyeliği yaptı.
Hâlen Dil
ve Tarih-Coğrafya Fakültesi’nde, Felsefe Bölümü, Bilim Tarihi Anabilim
Dalı’nda çalışan Demir, araştırmalarını özellikle Osmanlı Dönemi Türk Bilim
Tarihi ile Türk Felsefe Tarihi üzerinde yoğunlaştırmış bulunmaktadır.
Prof. Dr. Remzi Demir’in
telif ve çeviri makaleleri, 1992 yılından itibaren; Bilim ve Felsefe Metinleri, Ankara
Üniversitesi, Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi, Araştırma Dergisi, Belleten,
Erdem, Bilim ve Teknik, Belleten, Cumhuriyet Bilim-Teknik, Osmanlı,
Ankara Üniversitesi, İlâhiyat Fakültesi Dergisi, Nüsha, Düşünen Siyaset (Bilim Tarihi), Ankara Üniversitesi, Osmanlı
Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi (OTAM), Bilim ve Ütopya,
Kutadgubilig vd. gibi dergi, armağan kitap ve ansiklopedilerde yayımlandı.
ESERLERİ:
Araştırma-İnceleme: Bilim Tarihine Giriş (Sevim Tekeli,
Esin Kâhya, Melek Dosay Gökdoğan, Hüseyin Gazi Topdemir, Yavuz Unat ve Ayten
Koç Aydın ile birlikte, 1999), Türk Aydınlanması ve Voltaire,
Geleneksel Düşünceden Kopuş (1999), Takiyüddîn’de Matematik ve Astronomi (2000), Osmanlılar’da Bilimsel
Düşüncenin Yapısı (2001, 2. bas. 2014), Bilim Tarihi Kılavuzu, Buluşlar ve
Yapıtlar (Melek Dosay Gökdoğan, Hüseyin Gazi Topdemir, Yavuz Unat, İnan
Kalaycıoğulları ve Yasemin Emlü ile birlikte, 2001), Türkiye’de Bilim Tarihi Araştırmalarının Dünü
ve Bugünü, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi, Bilim Tarihi
Anabilim Dalı’nda Yapılan Çalışmalar (Esin Kâhya, Melek Dosay Gökdoğan, Hüseyin
Gazi Topdemir ve Yavuz Unat ile birlikte, 2003), Philosophia Ottomanica,
Osmanlı İmparatorluğu Dönemi’nde Türk Felsefesi, Eski Felsefe
(Cilt 1, 2005), Philosophia Ottomanica, Osmanlı
İmparatorluğu Dönemi’nde Türk Felsefesi, Eski İle Yeni Felsefe Arasında (Cilt
2, 2005), Philosophia
Ottomanica, Osmanlı İmparatorluğu Dönemi’nde Türk Felsefesi, Yeni
Felsefe (Cilt 3, 2007), Dil ve Tarih-Coğrafya
Fakültesi ve Türkiye’de Beşerî Bilimlerin Yeniden İnşası, Elli Portre
(Doğan Atılgan ile birlikte, 2008), Aydın Sayılı (Melek Dosay Gökdoğan ile birlikte, 2008), Tantalos’un Çocukları,
Cumhuriyet Dönemi’nde Bilim ve Tekniğe Genel Bir Bakış, (İnan
Kalaycıoğulları ile birlikte, 2010), Osmanlılar’da Bilim ve Teknoloji, Fatih Sultan Mehmed Devrine
Kadar (Cilt 1, Editör: Melek Dosay Gökdoğan. Yazarlar: Remzi Demir ve Yavuz
Unat, Konya 2012), Bilim
Kültürü (2014).
Tercüme
ve Sadeleştirme: Bursalı Mehmed Tâhir Bey ve Türklerin Ulûm ve Fünûna Hizmetleri
(Yavuz Unat ile birlikte yapılmış ayrıntılı bir araştırma ile birlikte, 1995),
George Sarton /Antik Bilim ve
Modern Uygarlık (Ancient Science and Modern Civilization,
Nebraska 1954; Melek Dosay
Gökdoğan ile birlikte, 1995), Şemseddin
Sâmî / Medeniyyet-i İslâmiyye (1996), Mustafa Sâmî Efendi / Avrupa
Risâlesi (1996), Ahmed Cevdet Paşa / Takvîmü’l-Edvâr (Takvimler, Yavuz
Unat ile yapılmış ayrıntılı bir araştırma ile birlikte, 1996),
Rızaeddin ibn Fahreddin / İslâm
Filozofu İbn Rüşd, Ankara (1997), Şemseddin Sâmî / İslâmiyetin Yayılması İçin Yapılan Çalışmalar (Himmetü’l-Humâm
fî Neşri’l-İslâm, 1997), Hakim Muhammed Said / İslâm Bilim ve
Felsefesine Giriş (Personalities
Noble, Glimpses of Renowned Scientists and Thinkers of Müslim Era (1999),
Sâlih Zeki / Âsâr-ı
Bâkiye, Ortaçağ İslâm Dünyası’nda Trigonometri (Yavuz Unat ile birlikte,
Cilt 1, 2003), Sâlih Zeki / Âsâr-ı
Bâkiye, Bilginlerin Yaşamları ve Yapıtları (Melek Dosay Gökdoğan ve Mutlu
Kılıç ile birlikte, Cilt 3, 2004), Hoca Tahsin / Târîh-i Tekvîn yâhûd Hilkat (Varoluş Tarihi veya
Yaratılış, Bilal Yurtoğlu ve Ali Utku ile birlikte, 2011), Ahmed Vefik Paşa
/ Hikmet-i Târîh (Bilal Yurtoğlu ve Ali Utku ile birlikte, 2013), Subhi
Edhem / Hayât ve Mevt (Tuba Uymaz ve Ali Utku ile birlikte, 2014), Ernst
Haeckel / Vahdet-i Mevcûd, Bir Tabî‘at ‘Âliminin Dîni (Çevirenler: Baha
Tevfik ve Ahmed Nebil. Bilal Yurtoğlu ve Ali Utku ile birlikte, 2014), Osmanlılar`da Bilimsel Düşüncenin Yapısı
(2014), Nerede Hata Yaptık (2015).
Derleme
ve Editörlük: George Sarton / Bilim Tarihinde Yöntem (Melek Dosay Gökdoğan,
Yavuz Unat ve Güldeniz Can ile birlikte, 1997), Abdülhak Adnan Adıvar / Denemeler
“Bilimin Sarp Yolunda Cüretkâr Adımlar” (Abdülhak Adnan Adıvar’ın Türk
bilim ve düşünce tarihindeki yerini tartışan bir “Sunuş” ile yazarın yaşamını
ve yapıtlarını tanıtan “Kronolojik Biyografi” ile birlikte, 2003), Cumhuriyet ve Dil ve Tarih-Coğrafya
Fakültesi (Uluslararası Sempozyum Bildirileri, 14-16 Mayıs 2008. Yayına
Hazırlayanlar: Remzi Demir ve Doğan Atılgan, 2008), Aydın Sayılı / Atatürk ve Bilim
(Ord. Prof. Dr. Aydın Sayılı Külliyatı, Cilt 1, Editör: Remzi Demir, Derleyen:
İnan Kalaycıoğulları, 2008), Aydın
Sayılı / Hayatta En Hakiki Mürşit İlimdir (Ord. Prof. Dr. Aydın Sayılı
Külliyatı, Cilt 2, Editör: Remzi Demir, Derleyen: İnan Kalaycıoğulları, 2010), Aydın Sayılı / Kopernik ve
Anıtsal Yapıtı, Copernicus and His Monumental Work (Ord. Prof. Dr. Aydın
Sayılı Külliyatı, Cilt 3, Editör: Remzi Demir, Derleyen: İnan Kalaycıoğulları,
2012), Hans Reichenbach / Bilime
Yeni Pozitivist Bakış, İstanbul Konferansları (Almancadan
Çevirenler: Nusret Hızır ve Halil Vehbi Eralp, Derleyen ve Günümüz Türkçesine
Uyarlayanlar: Remzi Demir ve İnan Kalaycıoğulları, 2013).
KAYNAK: Prof. Dr. Remzi Demir (cv.ankara.edu.tr,
16.7.2014), Prof. Dr. Remzi Demir (Bilgi teyidi, 2014).