Gazeteci yazar,
romancı (D. 1925, Şehremini / İstanbul – Ö. 11 Mayıs 2013, Yalova). İstanbul Belediyesi başkalarından Ahmet
İsvan’ın eşi, 1919'da Mustafa Kemal Atatürk'le birlikte Samsun'a çıkan
subaylardan Kemal Doğan'ın kızıdır.
Çocukluğu Konya,
Manisa, Erzurum, Kırklareli’nde geçti. Ortaöğrenimini Arnavutköy Kız Kolejinde,
yükseköğrenimini Ankara Yüksek Ziraat Enstitüsünde tamamladı. Çalışmaya
İstanbul’da tarım aletleri satan bir şirkette başladı. Çağdaş
gazetesinde köşe yazarlığı yaptı.
1968’den
itibaren çeşitli dergilerde yazıları yayımlandı. 12 Eylül (1980) döneminde,
‘Barış Derneği Davası’nda yargılandı, 26 Şubat 1982 - 23 Aralık 1982 ve 14
Kasım 1983 - 17 Şubat 1986 tarihleri arasında Metris Askeri Cezaevi’nde
hükümsüz tutuklu olarak otuz sekiz ay hapis yattı. Bu dönemin anıları ile
savunmalarını da yayımladı.
Reha İsvan, 11
Mayıs 2013 günü Yalova’da öldü. İsvan’ın cenazesi, Yalova Merkez Camisinde
kılınan cenaze namazı sonrası Taşköprü beldesinde toprağa verildi.
Cumhuriyet Reha İsvan İçin Ne Dedileri?
“Selimiye Kışlasının geniş
merdivenlerinden aşağıya inerken, yanına çok güzel, gösterişli bir kadın polis
yaklaştı. Sıcak bir gülümsemeyle, ‘Özür dilerim, size kelepçe takmak
zorundayım.’ dedi. Mavi gözlü, kalın kaşlı, saçlarının önü belli belirsiz
ağarmış kadın, kollarını uzattı, gülerek, ‘Buyrun, hemen kelepçeleyin’ deyip
ekledi: ‘Onlar benim onur bileziklerim.’
“1982 yılının 27 Şubat
günüydü. Reha İsvan’a, 57 yıllık yaşamında ilk kez kelepçe takılıyordu ve o,
henüz, arkadan değil de, önden kelepçelenmenin ne büyük bir nimet olduğunu
bilmiyordu. Son birkaç basamağı elleri kelepçeli indi. Daha önce, iki cezaevi
arabasının beklediğini görmüştü. Birinin içine onu yerleştirdiler. Tek
başınaydı. Cezaevi arabasının küçük camından dışarıyı görebiliyordu. Beklemeye
başladı. İkindi vaktiydi. Elleri kelepçeli bekliyordu.” (Zeynep Oral)
ESERLERİ:
Yankılar (Cezaevi anıları, der. Zeynep Oral, 1983), Ne Söylersen Bir Eksik (1990), Gün Olur Devran Döner (1992).
KAYNAKÇA: Zeynep
Oral / Bir Ses (Reha İsvan’ın tutukluğunun öyküsü, 1986), Mehmet Aydın /
Edebiyatımızda Kadın Şair ve Yazarlar Sözlüğü (2001), İhsan Işık / Resimli ve Metin Örnekli
Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi (2007, 2009), Reha İsvan Yalova'da Toprağa Verildi (haberciniz.biz,
12 Mayıs 2013), Türkiye Yazarlar Birliği / Türkiye Kültür Sanat Yıllığı (2014).
