Mustafa Balbay

 Gazeteci-yazar, Cumhuriyet gazetesi köşe yazarı,  siyaset adamı, 24., 25. ve 26. Dönem İzmir Milletvekili. 8 Ağustos 1960, Güney kasabası / Yeşilova / Burdur doğumlu. Baba adı Fevzi, anne adı Melek. Tam adı Mustafa Ali Balbay. İlkokulu doğduğu köyde, ortaokulu ve liseyi Nazilli’de (Aydın) tamamladı. Ege Üniversitesi İletişim Fakültesi (1981) mezunu.

Gazeteciliğe, 1980'de İzmir'in yerel yayın organı Gazete İzmir'de başladı. Sonra Milliyet (1981-85) ve Cumhuriyet (1985-89) gazetelerinin İzmir bürolarında muhabir olarak çalıştı. 1989’da Cumhuriyet gazetesinin Ankara Bürosu haber müdürlüğünü (1989), 1992’de İstanbul’a giderek Haber Merkezi müdürlüğünü üstlendi. 1993 yılında Cumhuriyet Gazetesi'nin Ankara Temsilcisi oldu. 1993'ten itibaren köşe yazarlığına başladı. Gazetenin baş sayfasında, daha önce Uğur Mumcu'nun Gözlem başlıklı köşe yazılarının yayımlandığı köşede “Gündem” başlıklı köşe yazılarını yayımlayan Balbay, köşe yazarlığı ve gazetenin Ankara Temsilciliği görevini birlikte yürüttü.

Cumhuriyet gazetesinin birinci sayfasında yazdığı yazılarda kimi sözcükleri deforme ederek yarattığı çok katmanlı mizahi deneme üslubu ve nesnel yorumlarıyla geniş okur kitlesine ulaştı. Gerek gazetedeki yazılarından oluşan kitaplarıyla, gerekse dünyada gezip gördüğü yerler üzerine yazdığı gezi kitaplarıyla da aynı ilgiyi yakaladı.

Milletvekiliği

Mustafa Balbay, Cumhuriyet Halk Partisi'nden 12 Haziran 2011,  7 Haziran 2015  ve 1 Kasım 2015 genel seçimlerinde  İzmir Milletvekili seçilerek 24 Haziran 2018 tarihine kadar TBMM’de yasama çalışmalarına katıldı.

Gülşah Balbay ile evli; Yağmur Balbay ile Deniz Balbay’ın babasıdır.

Ergenekon Davası ve Tutukluluğu

Balbay, 1 Temmuz 2008  ve  5 Mart 2009 tarihlerinde Ergenekon soruşturması kapsamında iki kez gözaltına alındı. 6 Mart 2009 günü çıkarıldığı mahkeme tarafından hükümeti düşürmeye teşebbüs suçlamasıyla tutuklandı. 9 Aralık 2013 tarihinde tahliye edildi.  

Milletvekili seçilmesinin ardından tahliye talebinde bulunan] Balbay'ın talebi, İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi tarafından reddedildi.

Ödülleri:

Sertel Demokrasi Ödülü, 2004

Dil Derneği Kerim Afşar Ödülü, 2013

 Mustafa Balbay İçin Ne Dediler?

"Mustafa Balbay, kitabında, güvercin, kurt, arı üçgeninden yola çıkarak, 1999 seçimlerinden sonraki dönemdeki oluşumları ve gelişmeleri, çatışmaları, anlaşmaları manzum bir düzenlemeyle önümüze sermiştir. Manzume anlayışı içinde zaman zaman uyaklardan da yararlanmış ve durumları çok iyi kurgulamış, vurgulamış ve de sorgulamıştır. İlk bölüm ‘Çıkar Üstü Az Demokrasi’dir. (...) Kadrolaşma durumuna da değinmiştir." (Muzaffer Uyguner)

KİTAPLARI

Dönekrasi (1996)

Türban Kime Kurban (1997)

Ülkelere Değil Savaşa Düşmanım (1997)

Copokrasi (1997)

Cepokrasi (1998)

Balkanlar (1998)

Orta(daki) Asya Ülkeleri (1999)

Yemen Türkler Mezarlığı (2000)

Affedersin La Fontaine (2000)

Yürüt Ya Kulum Demireller Tarihinde 2. Yahya Vak'ası (2001)

Güvercin, Kurt, Bir de Arı Ele Geçirince İktidarı (2002)

Çin'in Uzun Yürüyüşü (2003)

Afrika'nın Uçlarında (2003)

Tarihin Arka Odası: Amerika (2005)

İran Raporu (2006)

Suriye Raporu (2006)

Irak Bataklığında Türk-Amerikan İlişkileri (2007)

Devlet ve İslam (2007)

Heyecan Yaşlanmaz (2007)

Çanakkale'den Avustralya'ya Anzak Türkleri (2008)

12 Eylül Sol-Kırımı, 78'liler (2008)

Nasreddin Hoca ile Eşeği (2009)

Nasreddin Hoca ile Çocuklar (2009)

Silivri Toplama Kampı Zulümhane (2010)

Düşünüyorum Öyleyse Sanığım Zulümname (2011)

Demokrasi Tanrısı Zulümdar (2011)

Gülümsemek Direnmektir (2012)

Halit Çelenk Anlatıyor – Denizlerin Davası(2012)

"O Mektubu Yazan Bendim..." (2012)

Yargıtatör (2013)

Savunma (2013)

Geçmişten Geleceğe Türkiye (2014)

Cumhuriyetin İkinci Yüzyılı (2016)

Sü-Lale Devri (2016)

Nasrettin Hoca (2017)

İnsanı ve Devleti Yaşatmak İçin Hayır (2017)

Vicdanın Ayak Sesleri: Yürüyüş (2017)

Savaşın ve Barışın Kahramanı Dünya Lideri Atatürk (2017)

İktidar Kıskacında Din (2018)

Aşkın ve Direnişin Şairi Nazım Hikmet (2018)

Gelecek Cumhuriyetin Köklerinde Böyle Gitmez (2018)

Köleliğe Kaçış (2018)

Pes Etmeyen Kalem Sabahattin Ali (2019)

Gönül Gözünde Bin Bir Renk Aşık Veysel (2019)

Bitmeyen Deniz Gezmiş (2019)

Suriye Türkiye’ye Girdi Göç Dalgası (2019)

Kalpaksız Kuvayı Milliyeci Uğur Mumcu (2020)

Kemalizmin Centilmen Devrimcisi Ahmet Taner Kışlalı (2020)

Salkım Söğüt (2020)

Küre-selleşme Türkiye ve Dünyaya Genel Bakış (2020)

Son Başkent Ankara (2021)

KAYNAK: Ali Ekber Yıldırım / Çağdaş La Fontaine (Cumhuriyet Kitap, 31.8.2000), Emin Özdemir / Balbay'ın Masalı ya da Yerinel Bir Eleştiri (Cumhuriyet Kitap, 20.6.2002), Muzaffer Uyguner / Mustafa Balbay'dan "Güvercin, Kurt Bir de Arı Ele Geçirince İktidarı"- Yaşadığımız Günlerin Destanı (Cumhuriyet Kitap, 25.7.2002), İhsan Işık / Türkiye Yazarlar Ansiklopedisi (2004)  - Resimli ve Metin Örnekli Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi (2006, gen. 2. bas. 2007), Mustafa Balbay haberler.com, sozcu.com.tr, yeniakit.com.tr, 17.02.2022), Mustafa Balbay kitapları kidega.com, kitapyurdu.com, dr.com.tr, idefix.com, kitapyurdu.com, 17.02.2022), Mustafa Balbay / Baraj değil üniversite kalktı! (cumhuriyet.com.tr, 17.02.2022).