Hidayet Karakuş

 Şair ve yazar. 6 Eylül 1946, Kurusarı köyü / Yalvaç / Isparta doğumlu. İlköğrenimini doğduğu Kurusarı köyünde tamamladı (1957). Isparta Gönen İlköğretmen Okulu (1964), Konya Selçuk Eğitim Enstitüsü Edebiyat Bölümü (1966) mezunu. Adana (1966-73), Manisa (1973-78) ve İzmir’deki (1978-90) çeşitli okullarda öğretmenlik yaptı. Şairliğinin yanı sıra romanları ve radyo oyunlarıyla tanınmıştır.

Şiir, deneme ve eleştirilerini Çağrı, Şölen (1965-66), Ilgaz, Yelken (1966-69), Forum, Varlık (1968-70), Dönemeç, Gösteri, Yarın, Sanat Olayı, Türk Dili, Karşı Edebiyat, Yazko Edebiyat, Çağdaş Eleştiri, Edebiyat Cephesi, Sesimiz, Yeni Düşün (1976-87), Hürriyet Gösteri, Somut, Adam Sanat, Düşlem, Ünlem, Kum, Pencere dergilerinde yayımladı. Cumhuriyet Gazetesi’nde hikâye ve röportajları (1970-71) ile kitap tanıtım yazıları (1968-88) çıktı. Yağmurlar Nereye Yağar adlı romanıyla 1981 Mehmet Ali Yalçın Ödülü üçüncülüğünü, Hangi Leylasın Sen adlı şiir kitabıyla 1982 Nevzat Üstün Şiir Başarı Ödülünü, Uykusu Derin Şehir kitabıyla 1991 Ferit Oğuz Bayır Roman Ödülünü, Sesini Bana Bırak ile de 1993 Ceyhun Atuf Kansu Şiir Ödülünü aldı. 1997’de TÖMER tarafından en başarılı on çocuk kitabı yazarından biri seçilerek Altın Kalem ödülü aldı. Aynı yıl Almanya’nın Sesi Radyosunun Türkçe Edebiyat Yarışmasında Şeyh-i Sanan’ın Aşkı oyunuyla Radyo Oyunu dalında birincilik aldı. Bilgisayara Giren Tırtıl adlı çocuk romanı Uitgeverij De Inktvis Yayınevince Hollanda’da Mor Gezegen adıyla yayımlandı. 2003 İzmir 2. Türkçe Günleri’nde Türkçeye Emek Ödüllerinde Özel Ödül, Karşıyaka Belediyesince 2004 Homeros Emek Ödülü verildi.

“Karakuş’un şiirinde iletinin çarpıcılığı, sözdiziminin uyumunda özenle seçilmiş, törpülenmiş, anlam ve ses yoğunlukları dengelenmiş sözcüklerin yerindeliklerinden ileri gelir. Söylemindeki çekicilik, bilgili, görgülü, kompoze, yumuşak başlı, çelebi bir kişiliğin ürünüdür. Evrensel duyarlığa ulaşmanın öncelikli koşulu etkilenim alanı geniş bir dili yaratmaktan geçmez mi? Bence Karakuş, şiirinde sanatın gücünü ön plana çıkaran, doğrudan bildirinin çemberine hapsolmayan ender şairlerimizden biridir. Bireyi tanımlayan şiirlerinde daha yoğundur söylem. Şiir, yarım uyaklara ve zengin iç seslerin ritmine dayanan edasıyla erken bir karanlığın yağmuru arasında kapınızı çalabilir ansızın. Eşiğinden girer girmez can alıcı imgelerini yayıverir odanıza...” (Ahmet Günbaş)

 “Karakuş’un söz konusu duyarlığında hüzün yüklü bir sevecenlik var. Yaşam, hep bu hüzün yüklü sevecenlikle algılanıyor. Algılananları şiir katında somutlamak içinse, kimi zaman öykülemeye, kimi zaman betimlemeye ama daha çok da derin çağrışımlı imgelere başvuruluyor. Örneğin ‘korkunun bir derebeyi kesilmesi, gecenin kilitlenmesi, beyninde şafak atması... vb.’ Arıca duyarlığının arkasında

koyu bir kimsesizlik duygusu kıpırdıyor sürekli. ‘Hüzün’ü oluşturan etmen de bu olsa gerek.

“Kimsesizlik, Karakuş’un şirinin kapsayıcı, giderek belirleyici bir özelliği. Ancak bu Behçet Necatigil’de olduğu gibi çok özel bir alana; evlere odalara, daha doğrusu kendi içine kapanık değil. Devingen bir biçimde dışarıya, toplumsal yaşama uzanıyor.” (Halil Şahan)

ESERLERİ:

ŞİİR: Günaydın Gül Yaprağı (1979), Kemeraltı Şiirleri (1982), Hangi Leylasın Sen (1986), Sesini Bana Bırak (1994), Ateş Mektupları (1995), Konuş Benimle (1998), Sıcak Sancı (2002).

ROMAN: Yağmurlar Nereye Yağar (1981), Uykusu Derin Şehir (1991), Yalnız Seninle (gençlik romanı, 2003).

ÇOCUK KİTAPLARI: Sıska Balıkçı (roman, 1980), Bilgisayara Giren Tırtıl (1994), Al Yanaklı Mavi Balon (roman, 1988), Can Dede’nin Çocukları, Can Dede’nin Oyuncakları, Bilgisayar Amca, Dedem Çocuk Oldu, Sevgi Kuşları, Akıllı Tavşanlar (2000), Kuyudaki Asker, Serçenin Şiir Defteri, Kardan Adam Kaçtı, Yengeçten Korkan Köpek, Yaralı Tavşanın Doktoru, Bilgisayarlı Şapka, Bir Kedinin Anıları, Annemin Mektupları, Bahçeden Kovulan Çiçek, İşte O Çocuk.

RADYO OYUNU: Sevgi Nereye Gitti (1987), Yalnızlıkta Çoğalanlar (1987), Boşluktaki Adam (1987), Karabataklar (1988), Bencil (1988), Şeyh-i Sana’nın Aşkı (1998), Rüzgarla Savrulanlar, Yabancı, Altın Köstek, Gizli Acıların Gölgesi, Tutkulu Düşler, Yağmurlar Nereye Yağar (arkası yarın), Uykusu Derin Şehir (arkası yarın), Yürekler Yaprak Açınca (arkası yarın).

HAKKINDA: İnci Aral / Günaydın Gül Yaprağı (Aydınlık, 29.3.1979), Şükran Kurdakul / Şiirlerinde Birleşenlerin Ortak Temaları (Yürüyüş, 11.6.1979), Ahmet Telli / Hidayet Karakuş’un Şiirleri (Tiyatro ’80, sayı: 49), İsmail Gençtürk / Hidayet Karakuş’un Şiirleri (Selam, 1.7.1979), Halil Şahan / Kimsesizliğin Şiiri (Edebiyat Cephesi, 16-31.7.1979), Mehmet H. Doğan / Okurken (Milliyet Sanat, 18.6.1979), Hüseyin Deniz / Hidayet Karakuş’la Konuşma (Edebiyat Cephesi, Haziran 1980), Salim Alpaslan / Toplumcu Gerçekçilikte Yeni Bir Soluk (Cumhuriyet, 4.4.1981), Hakan Eren / Hidayet Karakuş’la Konuşma (Yazko Edebiyat, Mayıs 1981), Efdal Sevinçli / Toplumun Sancısı ve Yağmurlar Nereye Yağar? (Türk Dili, Ocak 1982), Ramis Dara / İlginç Bir Roman (Yazko Edebiyat, Temmuz 1982), A. Mümtaz İdil / 1981’de Roman (Yarın, Ocak 1982), Ramis Dara / Kemeraltı Şiirleri (Türk Dili, Aralık 1982), Ahmet Sel / Hidayet Karakuş’la Söyleşi (Varlık, Eylül 1982), Mehmet Başaran / Türkçenin Güzelleşen Eylemi (Milliyet Sanat, 15.1.1987), Hikmet Çetinkaya / Hangi Leylasın Sen (Cumhuriyet, 8.23.1987) - Uykusu Derin Şehrin İnsanları (Cumhuriyet, 4.8.1991), Zeynep Ece / Hangi Leylasın Sen (Karşı, sayı: 11-12), Sennur Sezer / Uykusu Derin Şehir (Elele, Eylül 1991), Müşerref Hekimoğlu / Karşıyaka’da Bir Palmiye (Cumhuriyet Kitap, 6.9.1992), Dinçer Sezgin / Uykusu Derin Şehir Üzerine Hidayet Karakuş’la Söyleşi (Çağdaş Türk Dili, Mart 1992), Öner Yağcı / Sesini Bana Bırak ve Hidayet Karakuş (Kıyı, Ağustos 1994), Hüseyin Atabaş / Sıvas Yangını Şiirlerde Sürüyor (Siyah Beyaz, 22.6.1995), Mehmet Başaran / Yazınımızda Türkiye (Dünya Kitap, Şubat 1996), Ahmet Günbaş / Hidayet Karakuş’la Şiir ve Yaşam Üstüne (Dünya Kitap, Eylül 1998), Münevver Oğan / Türkiye ile Almanya Arasında Yeni Bir Kültür Köprüsü (Abece, Ocak 1992)-Düş Gücünü Kışkırtan Sanat: Radyo Oyunu (Yaşasın Edebiyat, Temmuz 1998), Eray Karınca / Çocukların Dünyasında (Cumhuriyet Kitap, 25.11.1998), Ali Özenç Çağlar / Hidayet Karakuş’tan Şiirler: Ateş Mektupları (Cumhuriyet Kitap, 10.9.1998), Münevver Oğan / ‘Konuş Benimle’ Diyen Bir Şair: Hidayet Karakuş - Öner Yağcı / Hidayet Karakuş’un Romanları - Ahmet Günbaş / Kapıları Aşkla Çalan Bir Şair - Eray Karınca / Çocukların Dünyasında (Cumhuriyet Kitap, 25.11.1999), Dinçer Sezgin / Umutlar Gül Yaprağında (Radikal, 12.11.2001), Fatih Erdoğan / Yetişkinlere Karşı Kedilerle İşbirliği (Radikal Kitap, 18.5.2001), Hüseyin Peker / Ay Neresinden Yasaklandı Bize (Agor, Kasım 2001), Ülkü Tamer / Adres Olarak Dilini Gösteren Şair (Radikal, 11.5.2002), Ahmet Günbaş / Yalnız Seninle (Cumhuriyet Kitap, 18.12.2003), M. Sadık Aslankara / Genç Okura Sunulan Roman (Cumhuriyet Kitap, 19.5.2004), Mavisel Yener / İşte O Çocuk (Cumhuriyet Kitap, 10.6.2004), Yalvaç Ural / Çalışkan Bir Yazar (Milliyet Çocuk-Miço, Ekim 2004).

HİDAYET KARAKUŞ

Şair ve yazar. 6 Eylül 1946, Kurusarı köyü / Yalvaç / Isparta doğumlu. İlköğrenimini doğduğu Kurusarı köyünde tamamladı (1957). Isparta Gönen İlköğretmen Okulu (1964), Konya Selçuk Eğitim Enstitüsü Edebiyat Bölümü (1966) mezunu. Adana (1966-73), Manisa (1973-78) ve İzmir’deki (1978-90) çeşitli okullarda öğretmenlik yaptı. Şairliğinin yanı sıra romanları ve radyo oyunlarıyla tanınmıştır.

Şiir, deneme ve eleştirilerini Çağrı, Şölen (1965-66), Ilgaz, Yelken (1966-69), Forum, Varlık (1968-70), Dönemeç, Gösteri, Yarın, Sanat Olayı, Türk Dili, Karşı Edebiyat, Yazko Edebiyat, Çağdaş Eleştiri, Edebiyat Cephesi, Sesimiz, Yeni Düşün (1976-87), Hürriyet Gösteri, Somut, Adam Sanat, Düşlem, Ünlem, Kum, Pencere dergilerinde yayımladı. Cumhuriyet Gazetesi’nde hikâye ve röportajları (1970-71) ile kitap tanıtım yazıları (1968-88) çıktı. Yağmurlar Nereye Yağar adlı romanıyla 1981 Mehmet Ali Yalçın Ödülü üçüncülüğünü, Hangi Leylasın Sen adlı şiir kitabıyla 1982 Nevzat Üstün Şiir Başarı Ödülünü, Uykusu Derin Şehir kitabıyla 1991 Ferit Oğuz Bayır Roman Ödülünü, Sesini Bana Bırak ile de 1993 Ceyhun Atuf Kansu Şiir Ödülünü aldı. 1997’de TÖMER tarafından en başarılı on çocuk kitabı yazarından biri seçilerek Altın Kalem ödülü aldı. Aynı yıl Almanya’nın Sesi Radyosunun Türkçe Edebiyat Yarışmasında Şeyh-i Sanan’ın Aşkı oyunuyla Radyo Oyunu dalında birincilik aldı. Bilgisayara Giren Tırtıl adlı çocuk romanı Uitgeverij De Inktvis Yayınevince Hollanda’da Mor Gezegen adıyla yayımlandı. 2003 İzmir 2. Türkçe Günleri’nde Türkçeye Emek Ödüllerinde Özel Ödül, Karşıyaka Belediyesince 2004 Homeros Emek Ödülü verildi.

“Karakuş’un şiirinde iletinin çarpıcılığı, sözdiziminin uyumunda özenle seçilmiş, törpülenmiş, anlam ve ses yoğunlukları dengelenmiş sözcüklerin yerindeliklerinden ileri gelir. Söylemindeki çekicilik, bilgili, görgülü, kompoze, yumuşak başlı, çelebi bir kişiliğin ürünüdür. Evrensel duyarlığa ulaşmanın öncelikli koşulu etkilenim alanı geniş bir dili yaratmaktan geçmez mi? Bence Karakuş, şiirinde sanatın gücünü ön plana çıkaran, doğrudan bildirinin çemberine hapsolmayan ender şairlerimizden biridir. Bireyi tanımlayan şiirlerinde daha yoğundur söylem. Şiir, yarım uyaklara ve zengin iç seslerin ritmine dayanan edasıyla erken bir karanlığın yağmuru arasında kapınızı çalabilir ansızın. Eşiğinden girer girmez can alıcı imgelerini yayıverir odanıza...” (Ahmet Günbaş)

 “Karakuş’un söz konusu duyarlığında hüzün yüklü bir sevecenlik var. Yaşam, hep bu hüzün yüklü sevecenlikle algılanıyor. Algılananları şiir katında somutlamak içinse, kimi zaman öykülemeye, kimi zaman betimlemeye ama daha çok da derin çağrışımlı imgelere başvuruluyor. Örneğin ‘korkunun bir derebeyi kesilmesi, gecenin kilitlenmesi, beyninde şafak atması... vb.’ Arıca duyarlığının arkasında

koyu bir kimsesizlik duygusu kıpırdıyor sürekli. ‘Hüzün’ü oluşturan etmen de bu olsa gerek.

“Kimsesizlik, Karakuş’un şirinin kapsayıcı, giderek belirleyici bir özelliği. Ancak bu Behçet Necatigil’de olduğu gibi çok özel bir alana; evlere odalara, daha doğrusu kendi içine kapanık değil. Devingen bir biçimde dışarıya, toplumsal yaşama uzanıyor.” (Halil Şahan)

ESERLERİ:

ŞİİR: Günaydın Gül Yaprağı (1979), Kemeraltı Şiirleri (1982), Hangi Leylasın Sen (1986), Sesini Bana Bırak (1994), Ateş Mektupları (1995), Konuş Benimle (1998), Sıcak Sancı (2002).

ROMAN: Yağmurlar Nereye Yağar (1981), Uykusu Derin Şehir (1991), Yalnız Seninle (gençlik romanı, 2003).

ÇOCUK KİTAPLARI: Sıska Balıkçı (roman, 1980), Bilgisayara Giren Tırtıl (1994), Al Yanaklı Mavi Balon (roman, 1988), Can Dede’nin Çocukları, Can Dede’nin Oyuncakları, Bilgisayar Amca, Dedem Çocuk Oldu, Sevgi Kuşları, Akıllı Tavşanlar (2000), Kuyudaki Asker, Serçenin Şiir Defteri, Kardan Adam Kaçtı, Yengeçten Korkan Köpek, Yaralı Tavşanın Doktoru, Bilgisayarlı Şapka, Bir Kedinin Anıları, Annemin Mektupları, Bahçeden Kovulan Çiçek, İşte O Çocuk.

RADYO OYUNU: Sevgi Nereye Gitti (1987), Yalnızlıkta Çoğalanlar (1987), Boşluktaki Adam (1987), Karabataklar (1988), Bencil (1988), Şeyh-i Sana’nın Aşkı (1998), Rüzgarla Savrulanlar, Yabancı, Altın Köstek, Gizli Acıların Gölgesi, Tutkulu Düşler, Yağmurlar Nereye Yağar (arkası yarın), Uykusu Derin Şehir (arkası yarın), Yürekler Yaprak Açınca (arkası yarın).

HAKKINDA: İnci Aral / Günaydın Gül Yaprağı (Aydınlık, 29.3.1979), Şükran Kurdakul / Şiirlerinde Birleşenlerin Ortak Temaları (Yürüyüş, 11.6.1979), Ahmet Telli / Hidayet Karakuş’un Şiirleri (Tiyatro ’80, sayı: 49), İsmail Gençtürk / Hidayet Karakuş’un Şiirleri (Selam, 1.7.1979), Halil Şahan / Kimsesizliğin Şiiri (Edebiyat Cephesi, 16-31.7.1979), Mehmet H. Doğan / Okurken (Milliyet Sanat, 18.6.1979), Hüseyin Deniz / Hidayet Karakuş’la Konuşma (Edebiyat Cephesi, Haziran 1980), Salim Alpaslan / Toplumcu Gerçekçilikte Yeni Bir Soluk (Cumhuriyet, 4.4.1981), Hakan Eren / Hidayet Karakuş’la Konuşma (Yazko Edebiyat, Mayıs 1981), Efdal Sevinçli / Toplumun Sancısı ve Yağmurlar Nereye Yağar? (Türk Dili, Ocak 1982), Ramis Dara / İlginç Bir Roman (Yazko Edebiyat, Temmuz 1982), A. Mümtaz İdil / 1981’de Roman (Yarın, Ocak 1982), Ramis Dara / Kemeraltı Şiirleri (Türk Dili, Aralık 1982), Ahmet Sel / Hidayet Karakuş’la Söyleşi (Varlık, Eylül 1982), Mehmet Başaran / Türkçenin Güzelleşen Eylemi (Milliyet Sanat, 15.1.1987), Hikmet Çetinkaya / Hangi Leylasın Sen (Cumhuriyet, 8.23.1987) - Uykusu Derin Şehrin İnsanları (Cumhuriyet, 4.8.1991), Zeynep Ece / Hangi Leylasın Sen (Karşı, sayı: 11-12), Sennur Sezer / Uykusu Derin Şehir (Elele, Eylül 1991), Müşerref Hekimoğlu / Karşıyaka’da Bir Palmiye (Cumhuriyet Kitap, 6.9.1992), Dinçer Sezgin / Uykusu Derin Şehir Üzerine Hidayet Karakuş’la Söyleşi (Çağdaş Türk Dili, Mart 1992), Öner Yağcı / Sesini Bana Bırak ve Hidayet Karakuş (Kıyı, Ağustos 1994), Hüseyin Atabaş / Sıvas Yangını Şiirlerde Sürüyor (Siyah Beyaz, 22.6.1995), Mehmet Başaran / Yazınımızda Türkiye (Dünya Kitap, Şubat 1996), Ahmet Günbaş / Hidayet Karakuş’la Şiir ve Yaşam Üstüne (Dünya Kitap, Eylül 1998), Münevver Oğan / Türkiye ile Almanya Arasında Yeni Bir Kültür Köprüsü (Abece, Ocak 1992)-Düş Gücünü Kışkırtan Sanat: Radyo Oyunu (Yaşasın Edebiyat, Temmuz 1998), Eray Karınca / Çocukların Dünyasında (Cumhuriyet Kitap, 25.11.1998), Ali Özenç Çağlar / Hidayet Karakuş’tan Şiirler: Ateş Mektupları (Cumhuriyet Kitap, 10.9.1998), Münevver Oğan / ‘Konuş Benimle’ Diyen Bir Şair: Hidayet Karakuş - Öner Yağcı / Hidayet Karakuş’un Romanları - Ahmet Günbaş / Kapıları Aşkla Çalan Bir Şair - Eray Karınca / Çocukların Dünyasında (Cumhuriyet Kitap, 25.11.1999), Dinçer Sezgin / Umutlar Gül Yaprağında (Radikal, 12.11.2001), Fatih Erdoğan / Yetişkinlere Karşı Kedilerle İşbirliği (Radikal Kitap, 18.5.2001), Hüseyin Peker / Ay Neresinden Yasaklandı Bize (Agor, Kasım 2001), Ülkü Tamer / Adres Olarak Dilini Gösteren Şair (Radikal, 11.5.2002), Ahmet Günbaş / Yalnız Seninle (Cumhuriyet Kitap, 18.12.2003), M. Sadık Aslankara / Genç Okura Sunulan Roman (Cumhuriyet Kitap, 19.5.2004), Mavisel Yener / İşte O Çocuk (Cumhuriyet Kitap, 10.6.2004), Yalvaç Ural / Çalışkan Bir Yazar (Milliyet Çocuk-Miço, Ekim 2004).