18. Yüzyıl Osmanlı dönemi
Diyarbekir valilerinden. (D. ? - Ö. 31 Temmuz 1774, Karinabat / Bulgaristan). Mehmed
Paşa, Abdullah Paşa’nın oğludur.
Gençliğinde silahşor-i hassadan olup kapıcıbaşılık yaptı. Babası 1738/39’da sadrazam
(başbakan) olunca vezir rütbesiyle Maraş Valisi, sonra Bender Muhafızı, 1747’de ikinci kez Maraş Valisi, Mart 1747’de
Adana, 1748’de Bosna, 1749’da Hotin, 1751’de Ozi, Aralık 1752’de tekrar Hotin
ve Bender, sonra Köstendil, Şubat 1754’te İnebahtı, Nisan 1758’de Halep Valisi
oldu. Bu arada Esma Sultan’la nişanlanan Mehmed Paşa; Temmuz 1758’de Diyarbekir
valisi oldu ve 1758/ 59’da Esma Sultan’la evlenerek, Anadolu Valisi olarak
Kütahya’ya gitti. 1760/61’de Bosna ve Nisan 1764’te Rumeli Beylerbeyi olup 30
Mart 1765’te sadrazamlık makamına getirildi.
Mehmed Paşa; barış yanlısı olduğu için Ağustos 1768’de azledilerek
Bozcaada’ya ve ardından Rodos’a sürüldü. Sonra Mora’dan asker tahririne memur edilip
Nisan 1769’da Mora Seraskeri oldu. 1770/71’de Bosna Valisi ve Kasım 1771’de
Rusçuk’tayken yeniden sadrazam oldu. Orduda harple meşgul olup barış
sağlandıktan sonra İstanbul’a dönerken, 31 Temmuz 1774’te Karinabat’ta öldü. Cenazesi
Edirne’ye getirilerek, Eski Cami’nin civarında annesinin yanında toprağa veridi.
10 gün sonra İstanbul’a nakledilerek Eyup Sultan Türbesi civarında tekrar
toprağa verildi.
Mehmed Paşa’nın boyu kısa, bıyığı
büyük, sesi gür, kalbi kavi idi. İyi ile kötüyü ayıran, sadık, doğru, şuuru tamdı
ve devlet yönetmeyi bilirdi. Eli sıkı olup elbise ve meskeni muhtasardı (dar,
kısıtlı). Tarihçiler böyle yazmışsa da Ağaçkakan civarında yaptırdığı bir cami
vardır.
KAYNAK: Mehmed Süreyya / Sicil-i Osmanî (C. IV, s. 255/56,
1996).
