Necmüddin Bammat

Diplomat, bilim adamı ve yazar (D. 8 Aralık 1922, Paris / Fransa - Ö. 15 Ocak 1985, Paris / Fransa). Dağıstan (Kumuk) kökenlidir. Kuzey Kafkasya Cumhuriyeti (1918) eski Dışişleri Bakanı Haydar Bammat’ın oğludur. Yükseköğrenimini İsviçre’de Lausanne Üniversitesi Hukuk Fakültesinde tamamladıktan sonra aynı üniversitede doktora yaptı. 1947’ye kadar Sorbonne Üniversitesinde okutmanlık, 1947-52 yılları arasında Trinity Kolejinde, Cambridge Üniversitesinde ve Kahire’deki El-Ezher Üniversitesinde İslâmî çalışmalar yaptı. Paris’te Doğu Dilleri Enstitüsünde ve Ecole des Hautes Etudes’de (Yüksek Araştırmalar Okulu) çalıştı. 1948’de Birleşmiş Milletler örgütünde görev aldı ve 1949’da Cenova’da yapılan Uluslararası Kızılhaç Konferansında Afganistan temsilcisi oldu. Afganistan vatandaşı olan Necmeddin Bammat, Afganistan’ın Sovyetler Birliği tarafından işgali üzerine Pakistan vatandaşlığına geçmişti (1979). Eylül 1949’dan sonra UNESCO’da çalışmaya başladı. Yasal Danışma Bürosunda sorumlu memurluk (1949-54), Arabistan, Ortadoğu ve Doğu Avrupa ülkeleri arasındaki diplomatik ilişkilerden sorumlu yetkili memurluk (1954-58), UNESCO’nun Doğu-Batı Projesi koordinatörlüğü (1960-64), İnsani Bilimler Müdürlüğü (1964-69), Kültürel İşler Müdürlüğü (1970-74), Kültür ve İletişim Genel Müdür Yardımcılığı danışmanlığı (1975-79) görevlerinde bulundu. Ayrıca, 1976’da Paris’te İslam Konferansı Örgütünün (OIC) temsilcisi oldu. İslâmî İnsan Hakları Bildirisi için kurulan hazırlık komitesinde yer aldı. Kültürel Kimlik Kurumu Danışmanı olarak İslam Konferansı (OIC) Genel Sekreter Yardımcısıyla birlikte çalıştı. 1977’de Sorbonne Üniversitesinde ve Paris’te İslam Uygarlığı ve Sosyolojisi dalında okutmanlık yaptı.

İslâm uygarlığı, sanat ve mimarisi, kentleşme ve çevre konularındaki bilimsel araştırma ve makaleleri, Fransa, Belçika gibi ülkelerde çıkan La Parisienne, Pensee Française, Synthesses, Cultures, La Semaine de I’Emigration, Revue de Politique de la Culture gibi yayın organlarında yayımlandı. Aynı konularda Fransız televizyonu için bir dizi program da hazırladı. Ölünce Bobigny Müslüman Mezarlığına, babası Haydar Bammat’ın yanına gömüldü. Babası ve büyükbabasından kalan kitapları da içeren zengin kitaplığını İstanbul Yıldız Sarayı’nda bulunan İslam Konferansı örgütüne bağlı İslam Tarih Sanat ve Kültürünü Araştırma Merkezine (IRCICA) bıraktı.

BAŞLICA ESERLERİ:

Aspects de l’Art Musulman (İslam Sanatından Görünümler, Lozan, 1946), Origine et Nature du Legs Sinendi Modo (Doktora tezi, Lausanne Üniversitesi, Paris 1947), La Conference Diplomatique et les Nouvelles Conventions de Geneve du 12 aout 1949 (Diplomatik Konferans ve Yeni Cenevre Konvansiyonları... 1951), Liberte selon l’Islam (İslama Göre Özgürlük, 1952), Themes et Rythmes dans la Literature de l’Islam (İslam Edebiyatında Temalar ve Ritimler, Paris 1958), Images de I’Islam (İslâmın Görünüşü, 1968), The Status of Science and Technique in Islamic Civilization (İslam Uygarlığında Bilim ve Tekniğin Durumu, Los Angeles 1964), Science et Mystique dans l’Islam (İslâmda Bilim ve Mistik, 1969), Le Croissant (Hilal, 1969), Sens et Centre dans la Cite Musulmane (İslâm Kentinde Yön ve Kent Merkezi, 1984), Cites de l’Islam (İslâmda Kentler, Paris 1987), Cultural Aspects of Development (Gelişmenin Kültürel Görünümü, Amsterdam), The Islamic Cultural Tradition and the West (İslâmî Kültür Geleneği ve Batı).

KAYNAK: İhsan Işık / Resimli ve Metin Örnekli Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi (2. bas. 2009).