Necmiye Alpay

Türk Dili Araştırmacısı, Çevirmen, Yazar

Doğum
23 Kasım, 1946
Eğitim
Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi
Burç

Dilbilimci, çevirmen, yazar. 23 Kasım 1946, Sındırgı / Balıkesir doğumlu. Annesi Rukiye Hanım, babası Jandarma Astsubayı Mehmet Alpay'dır. Ortaokulu Konya Kız Lisesi'nde (1961), liseyi Ankara Cumhuriyet Lisesi'nde tamamladı (1964). Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi (1969) mezunu. Doktorasını uluslararası iktisat alanında yaptı (Paris-Nanterre Üniversitesi, 1978).

Ankara Üniversitesi SBF‘deki öğretim üyeliği, 12 Eylül dönemi tutuklamalarıyla sona erdi. Üç yıl Mamak Cezaevinde kaldı. Bu kopukluk, ilgi alanı olarak dilin öne çıkması sonucunu verdi. Cezaevi sonrasında yaşamını çevirmenlik yaparak sürdürdü. Kuram ve Ludingirra dergilerinin kurucu ve editörleri arasında yer aldı. Sombahar dergisinde editörlük yaptı.

1996-2003 yılları arasında Akademi İstanbul‘da ve Yeditepe Üniversitesinde Türkçe ve Yaratıcı Yazarlık dersleri verdi. Çeşitli yazıları ve çevirileri var. Radikal gazetesinin haftalık kitap ekinde “Dil Meseleleri”ni yazdı.

Haziran 2008 ve Eylül 2010 arasında her perşembe Radikal gazetesinde, Eylül 2010 Nisan 2011 arasında ise her pazar gazetenin eki Radikal İki'de yazdı. 2004 yılında yayımlanan "Dilimiz, Dillerimiz" adlı kitabı, yazarın Radikal Kitap ve Radikal İki'de yayımlanan yazılarının derlemesinden oluşmaktadır. Denemelerden oluşan "Yaklaşma Çabası" adlı kitabı 2005 yılında yayımlandı. Milliyet gazetesinin aylık Kitap ekinde Mart 2008'de başladığı şiir konulu yazılarını sürdürmektedir.

Geçici olarak kapatılan Özgür Gündem gazetesinin yayın yönetmenliği görevini sürdürürken örgüt üyesi olmak iddiasıyla tutuklandı. Tutuklanmasının ardından İsviçre’nin Almanca Pen Merkezi (DSZP) tarafından onur üyeliğine seçildi. Necmiye Alpay, 4 ay tutuklu kaldıktan sonra 29 Aralık 2016 günü yazar Aslı Erdoğan ile birlikte tahliye edildi.

 

ESERLERİ:

 

Araştırma-İnceleme:

 

Türkçe Sorunları Kılavuzu (2000).

Dilimiz Dillerimiz (Uygulama Üzerine Yazılar, 2004).

 

Deneme:

 

Yaklaşma Çabası (deneme, 2005).

 

Çeviri:

 

Kültür ve Emperyalizm (Edward Said'den),

Tarihsel Kapitalizm (I. Wallerstein'den)

Aydın Kesimi Üstüne (Vladimir Lenin'den)

Modernleşmenin Eşiğinde Osmanlı Kadınları (Madeline C. Zilfi'den),

Şiddet ve Kutsal (Rene Girard'dan),

Freud ve Felsefe (Paul Ricoeur'dan),

Bilge Sokrates'in Ölümü (Jean Paul Mongin'den, 2011),

Martin Heidegger'in Böceği (Jan Marchand'dan, 2012),

Diyojen Köpek Adam (Jan Marchand'dan, 2012).

 

 

KAYNAKÇA: Ayşe Selamsız / Toplumun Durumu Gibi, Dilin Durumu (söyleşi, Cumhuriyet Kitap, 10.12.2000), Yücel Kayıran / Kirlenme mi, Yozlaşma mı Yoksa Çatışma mı? - Türkçe Bakım Sanatı (Virgül, Haziran 2002), İhsan Işık / Resimli ve Metin Örnekli Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi (2006, gen. 2. bas. 2007), Necmiye Alpay (pandora.com.tr, 22.02.2015), Aslı Erdoğan ve Necmiye Alpay tahliye edildi (hurriyet.com.tr, 29 Aralık 2016), "PEN'den Necmiye Alpay'a onur üyeliği" (demokrathaber.org, erişim 29 Aralık 2016), Aslı Erdoğan ve Necmiye Alpay tahliye edildi (haberturk.com, 29 Aralık 2016)

İLGİLİ BİYOGRAFİLER

Devamını Gör