Heykeltıraş. (D.
1910, İstanbul – Ö. 1992, İstanbul). İlk kadın heykeltıraşımızdır. Eğitimine,
babasının görevi nedeniyle Şam’daki Fransız Katolik Okulu’nda başladı.
İstanbul’a döndükten sonra Köprülü Fuat Paşa Okulu’na devam ederek burayı bitirdi.
Küçük yaşlarda güzel sanatlara ilgi duyduğundan, henüz liseyi bitirmeden on
altı yaşındayken Sanayi-i Nefise Mektebi (Güzel Sanatlar Akademisi, Mimar Sinan
Üniversitesi)’nin resim bölümüne girdi. Burada Feyhaman Duran’ın öğrencisi
oldu. Kendi kendisine antik bir büstü kopya eden Sabiha Gönültaş’ın bu
yaptığını gören heykel öğretmeni, kendisinin yaptığına önce inanmadıysa da daha
sonra ikna olunca onu destekleyip okulun heykel bölümüne ilk kız öğrenci olarak
alınmasına yardımcı oldu. İhsan Özsoy’un öğrencisi olarak yeteneği kısa sürede
fark edilen Bengütaş, okulunu birincilikle bitirdi.
Sabiha Bengütaş,
daha sonra İtalya’da Roma Güzel Sanatlar Akademisi’nde Luppi’nin atölyesinde
heykel eğitimine devam etti ve bu alanda ihtisas yaptı. İtalya’da büyük
deneyimler kazanan sanatçı, Taksim Meydanı’ndaki Atatürk Anıtı’nı yapan ünlü
İtalyan heykeltıraş Pietro Canonica’nın asistanlığını yaptı.
Padişah Abdülhak
Hamit’in torunu Emin Bey’le evlenen Sabiha Hanım, eşinin diplomat oluşu
nedeniyle birçok yabancı ülkede bulundu. Mesleğini bu ülkelerde sürdürdü… Şair
Abdülhak Hamit, Şair Ahmet Haşim ve tiyatro-sinema oyuncusu Bedia Muvahhit gibi
pek çok ünlünün heykelini yapan Bengütaş; 1925 yılında başlayan Geleneksel
Galatasaray Sergisi’ne katılan ilk kadın sanatçılardan biridir. Ayrıca 1938
yılında Atatürk ve İnönü için açılan heykel yarışmasında birincilik almıştır.
Atatürk heykeli Çankaya Köşkü’nün bahçesinde, İnönü heykeli ise Mudanya’da
bulunmaktadır.
Başlıca yapıtları
ise şunlardır: “Genç Kadın Başı” (İstanbul Resim Heykel Müzesi), Ressam Namık
İsmail’in Başı, Bedia Muvahhit’in Başı, Atatürk Heykeli (Çankaya Köşkü), İnönü
Heykeli (Mudanya). Uzun yıllar doğaya bağlı kalarak
çalışan Bengütaş, 1992 yılında yaşamını yitirdi.
HAKKINDA: Suut Kemal Yetkin / Türk
Mimarisi (1970), Nurullah Berk - Hüseyin Gezer / 50
Yılın Türk Resim ve Heykeli (1973), Görsel Büyük Genel Kültür Ansiklopedisi
(1981), Metin Sözen / Cumhuriyet Dönemi Türk
Mimarlığı (1984), Büyük Larousse Ansiklopedisi (1986), M. Kadri Atabaş / Türk Mimarları (2000).