Semih Tezcan

Edebiyat Araştırmacısı, Araştırmacı

Doğum
Ölüm
15 Eylül, 2017

Türk Dili ve Edebiyatı Profesörü, akademisyen, araştırmacı yazar (D. 3 Aralık 1942, Mersin – Ö. 15 Eylül 2017, İstanbul). Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi’nde Türk Dili Bölümü’nü 1964 yılında bitirdi ve aynı yıl Societas Uralo- Altaica’nın tahsis ettiği bursla doktora öğrenimi için Almanya’ya gitti.

Hamburg Üniversitesi’nde Prof. Annemarie von Gabain’in yanında eski Uygurca, Göttingen Üniversitesi’nde Prof. Gerhard Doerfer’in yanında Altayistik ve Genel Türkoloji okudu. 1970 başında doktor unvanını aldı. Göttingen Üniversitesi’nde doktora öğrenimi görmekteyken hocası Prof. Doerfer, 1968 yılında, İran’da konuşulan arkaik Türk dili Halaçça’yı yeniden keşfetmişti, bu dilin Türkoloji için büyük önemini ortaya koydu. O tarihten başlayarak 30 yıl boyunca diğer görevlerinin yanı sıra bu arkaik dilin araştırılmasına Prof. Doerfer ile birlikte emek verdi; birçok yayına imza attı.

Doktoradan sonra Türkiye’ye dönüp, 1974’ten 1984’e kadar Ankara Üniversitesi’nde çalıştı. 1974’te çalışmaya başladığı Ankara Üniversitesinden 12 Eylül 1980 askeri darbesi sonrasında ayrıldı.

1984 yılında Federal Almanya’nın Bamberg Üniversitesi’nde yeni kurulan Türkoloji kürsüsüne davet edildi. Orada 1984-2008 arasında görev yaptı. 1994’te Berlin-Brandenburg Bilimler Akademisince Turfan Komisyonu üyeliğine seçildi. 2008-2015 arasında da Bilkent Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Türk Edebiyatı Bölümü’nde ders verdi.

Ankara’da Saadet Çağatay’dan, Hamburg’da Annemarie von Gabain’den, Göttingen’de Gerhard Doerfer’den Türkoloji ve Altayistik öğrendi.

UNESCO Türkiye Milli Komitesi’nin Dünya Belleği İhtisas Komisyonu üyesi de olan Prof. Tezcan; İslamiyet Öncesi Türk Dilleri ve Edebiyatları, Karahanlı ve Harezm Türkçeleri ve Edebiyatları, Eski Anadolu ve Rumeli Türkçesi, İran Türk Dilleri, Leksikoloji, Türk Dilleriyle Moğol Dilleri arasındaki ilişkiler, Dede Korkut Oğuznameleri, Oğuz Han destanları, Evliya Çelebi Seyahatnamesi alanında da çalıştı.

Eski Uygurca metinler yayımladı. İran’da alan araştırmalarına katıldı. Eski bir Türk dili olan Halaççadan derlediği dil malzemesini işleyip G. Doerfer ile birlikte yayımladı. Ehliman Ahundov’un derleyip düzenlediği Azerbaycan Folkloru Antologiyası’nı Azerbaycan Halk Yazını Örnekleri (1978) adıyla basıma hazırladı. Robert Kolejin rektörlüğünü (1979-81) yaptı. Hendrik Boeschoten ile birlikte Dede Korkut Kitabı’nı yeniden okudu ve Dede Korkut Oğuznameleri (2001) adıyla yayımladı.

Türkolojinin önemli isimlerinden Prof. Dr. Semih Tezcan, 15 Eylül 2017 günü İstanbul’da hayatını kaybetti.  Almanya’dan Türkiye’ye dönerken uçakta geçirdiği kalp krizi sonrasında Kurtköy Ersoy Hastanesi’ne kaldırılan ve 15 Eylül 2017 günü yaşama veda eden Prof. Dr. Tezcan için dün Maltepe Camisi’nde cenaze töreni düzenlendi. Törenin ardından Tezcan, Karşıyaka Mezarlığı’nda son yolculuğuna uğurlandı. Prof. Dr. Semih Tezcan, Avusturyalı ünlü Türkolog ve TÜBA Şeref Üyesi Prof. Dr. Andreas Tietze’nin 65 yıllık çalışmasının ürünü olan; TÜBA tarafından yayına hazırlanarak ilk dört cildi basılan “Tarihi ve Etimolojik Türkiye Türkçesi Lugati Projesi”ni yürütüyordu.

ESERLERİ:

Azerbaycan Halk Yazını Örnekleri (1994), Süheyl ü Nev-bahar Üzerine Notlar (1994), Bir Ziyafet Defteri (1998), Dede Korkut Oğuznameleri (Prof. Hendrik Boeschoten ile, 2001), Dede Korkut Oğuznameleri Üzerine Notlar (2001).

KAYNAKÇA: İhsan Işık / Resimli ve Metin Örnekli Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi (2. bas., 2009), Türkçe, kıymetli bir oğlu Semih Tezcan'ı kaybetti (cumhuriyet.com.tr, 17.09.2017).

 

SEMİH TEZCAN İÇİN... TÜRKÇENİN YASI

SEMİH TEZCAN İÇİN...

 

TÜRKÇENİN YASI

 

Yaşar MİRAÇ

 

 

Gök rengi bayrak

Yarıya indi

Türkçenin büyük

Oğullarından

Semih Tezcan hocam

Uçmağa* gitti

 

Semih hocam dilerim

Bilimden emekten yana

Ömrünce taşıdığın

Onur

Türkçe gönüllülerine

Hep örnek olur

 

KAYNAK: Türkçe, kıymetli bir oğlu Semih Tezcan'ı kaybetti (cumhuriyet.com.tr, 17.09.2017).

Yazar: Yaşar MİRAÇ
FOTO GALERİ

İLGİLİ BİYOGRAFİLER

Devamını Gör