Scholar and mystic (B.
1584,
The annotation of Füsusû’l-hikem
made him to be known with the name
“Şârihu’l-Füsûs” in Islam countries. This annotation has the name Tecelliyâtü
ara isi’n-nüsûs fi manassâti hikemi’l-füsûs. In this work, he considered the main arguments of the idea of unity
of existence under twelve titles. The most important issues are: Hatm-i velayet, gayb-ı mutlak, a’yân-ı
sâbite, hazarât-ı hams, nübüvvet, velâyet,
ilm-i zâhir, ilm-i bâtın, mahabbet, hakîkat-i Muhammediyye, mürşid-i
kâmil. Abdullah Bosnevî has evaluated that the notification of news about
the prophets in Qur’an in Arabic as a sign that everyone should speak the
language of their own society and therefore he annotated the Fusûs in Turkish. Tecelliyâtü
ara isi’n-Füsûs was published twice; Bulak in 1252 and
WORKS:
Şerhu Füsûsi’l-Hikem el-Müsemmâ bi Tecelliyâti
Arâisi’n-Nusûs fî Minsati Hükmi’l-Füsûs, Mevâkibü’l-Fıkara, el-Vüsûl ile’l-Hazreti’l-İlâhiyye, Hakîkatü’l Yakîn,
Metâliu’n-Nûri’s-Senî, Risâle-i Hazreti’l-Gayb, Tecelle’n-Nûri’l-Mübîn, Risâle
fî Tefsîri “Nûn ve’l-Kalem”, Risâle-i A’yân-ı Sâbite, Risâle fî Tafdîli’l-Beşer
ale’l-Melek, el-Yedü’l-Ecved fî İstilâmi Haceri’l-Esved, el-Burhânü’l-Celî,
Risâle fî Temessül-i Cibrîl, Tefsîr-i Sûre-i Ve’l-Âdiyât,
Risâletü’n-Neş’eti’l-İnsâniyye, Tefsîr-i Sûre-i Asr, Münâcât, Kitâbü’l-Kurâ, -
Kitâbü’l-Mufâdala, - Kitâbü’l-Müntehâ, -
Risâle-fî - Ref’i’l-Hicâb, Kitâbü’l-Müstevâl,
Meşriku’r Rûhâniyye ve Mağribi’l-Cismâniyye, Lübbü’l-Lübb fî Beyâni’l-Akli
ve’ş-Şürb, el-Keşfü’s-Sırrı’l-Mübhem, - ed-Dürrü’l-Manzûm, - Keşfü Esrâri’l-Berere, Disâle
fî Kavli’l-Cüneyd, Tezyîlün fî Münâzaati İblîs li Sehl b. Abdillah et-Tüsterî,
Sırru’l-Hakâyıkı’l-İlmiyye, el-Enfâsi’l-Miskiyyeti’r-Rûmiyye,
el-Kenzü’l-Mahtûm, es-Sırru’l-Kelimeteyn, Mekâsidu Envâri’l-Ayniyye, Şerh-i
Beyt-i Mesnevî.
REFERENCE: Abdülbâki Gölpınarlı / Melâmîlik ve Melâmîler (1931, p. 79), S. Nüzhet Ergun / Türk Şairleri (1936-45, vol.2, p.
864-867), Bursalı Mehmed Tahir / Osmanlı
Müellifleri I (1972), Mustafa Kara / TDV
İslâm Ansiklopedisi (vol. 1, 1988,
p. 87), İhsan Işık (TEKAA, 2009).