Hukukçu, şair ve yazar (D. 5 Haziran 1927, Pülümür / Tunceli – Ö. 29
Temmuz 2006, İstanbul). Erzincan Ortaokulu (1944), Erzurum Lisesi (1947),
Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi (1951) mezunu. Yüksek lisansını “Atatürk
İlkeleri ve Hukuk Devrimi” ile (1981) yaptı. Alaçam, Osmancık,
Kızılcahamam, Niğde, Bilecik, Şile, Kocaeli, Gaziosmanpaşa, Üsküdar (Başsavcı),
Kadıköy ve Konya’da Cumhuriyet Savcılığı (1954-82), İstanbul’da avukatlık
(1982-94) yaptı. 1969’da Türk Hukuk Kurumunca Yılın Hukukçusu seçildi. Emekli
olduktan sonra çalışmalarını İstanbul’da sürdürdü.
İlk yazısı olarak “Faydalı İnsan” başlıklı
makalesini Yeni Erzincan gazetesinde (10.7.1947), diğer ürünlerini
çeşitli dergilerde yayımladı. 1981’de Atatürk İlkeleri ve Hukuk Devrimi
başlıklı çalışması nedeniyle İstanbul Barosu tarafından ödüllendirildi. Çeşitli
çalışmalarını Türk Dili, Kıyı, Ardıçkuşu, Cumhuriyet, Çağdaş Türk
Dili, Mavi Dergi, Türk Dili Dergisi gibi dergi ve gazetelerde yayımladı.
1992 yılında İsveç’te düzenlenen bir makale yarışmasında üçüncülük ödülünü
kazandı. 1993’te İzmir Belediyesi “Kadın Şiirleri” yarışması ödülü, TYS 10. Yıl Hizmet Plaketi, 1997 BEKSAV 50.
Sanat Yılını Anma Plaketi aldı. Kendisine 1999 yılında Edebiyatçılar Derneği
tarafından; “Günümüz yazınında kendine özgü yer aralayan, edebiyatın şiir,
öykü, deneme, gezi, anı, anlatı dallarında verdiği duyarlılığı yüksek, kalıcı
yapıtları; hukukun ve adaletin gerçeklerini dile getirerek hukuksal yaşamımıza
düşünsel boyutlarda sağladığı, değeri gözardı edilemz katkıları için...” Onur
Ödülü Altın Madalyası, 2004’te Cemal Süreya Kültür Sanat Derneği “Onursal
Başkan” plaketi verildi. TDK, TYS (üç dönem yönetim kurulu), İHD, PEN Yazarlar
Derneği (kurucu), Türk Hukuk Kurumu, ÇHD, Özgürder (kurucu), CEM-SÜR-DER (kurucu ve iki dönem
başkan), BESAM (kurucu), Edebiyatçılar Derneği, Dil
Derneği, İşçi Partisi, Cumhuriyet Kitap Kulübü, Cemal Süreya Kültür Sanat
Derneği (kurucu, iki dönem başkan, onursal başkan) üyesi idi.
“İsmet Kemal Karadayı, adalete emek
verdiği kadar şiire de emek vermiş bir bilge kişidir... Kısa şiirler... Bunlar
kolay söylenmiş görünen, ama her biri güçlü bir ustalığın ürünü olan şiirler...
Aforizmalar, Karadayı’nın bilgeliğinin ürünleri ve tanıklar uygar yaşama
adanmış bir kafanın ve yüreğin belirlemeleri...” (Afşar
Timuçin)
İsmet Kemal Karadayı, “Unutmak Atları’nda (1972),
İkinci Yeni şiir anlayışını benimsedi. Dizede nasıl bir sözcük uyumuna ya da
nasıl bir tartıma yol açacağını düşünmeden, kimi zaman, nesne ile yüklem
arasındaki doğru ilişkiyi bozdu. (…) Son şiirlerinde, atasözlerinden,
halk deyimlerinden yararlanıyor. Bunlarla ördüğü şiirlerinde, toplumsal
eleştirilere girişiyor. Denebilir ki, yeni bir taşlama türü yaratıyor.” (Vecihi
Timuroğlu)
“İsmet
Kemal Karadayı, sürekli insani değerleri savunan çok yönlü bir sanatçıdır.” (Mehmet Aydın)
ESERLERİ:
ŞİİR: Bahar Deniz ve Kadın (1959), Can Parçası
(1961), Unutmak Atları (1972), Dipnotlu Şiirler (taşlama, 1990), Kadın
Özgürlük Çağ ve Ölüm Üzerine Şiirler (1994), Taşı Gediğine (1998), Kurtkapanı
Şiirleri - Mağma (1999), Us-Su (2002), Biraz İstanbul musun?
(2005).
DENEME-İNCELEME-ANI: Gezi ve Dostluk Üzerine Düşünceler
(1960), Arınmalar 1 (1985), Çağımız ve Özgürlüklerimiz (1988), Patlıcan
Fidelerine Muska (1992), Adalet Diye Diye (1993), Söz Gümüşse
(aforizmalar, 1994), Sosyalizm Aşk ve Hukuk (1995), Düşün Sanat
Dostlarım (1997), Benim Bilgeliklerim (2000), Hukuksuz Yönetimler
- Suskun İnsanlar (2000), Düşün Sanat Dostlarım / Anı Portreler II (2001),
Daldan Dala Felsefe (2002), Politika ve Edebiyatımızda Aykırı Tipler
(2003), Günden Güne (2005).
ÖYKÜ: Ve İyi Günler Hepinize (film öyküleri, 1990),
Ortaköy’de Zaman (2000).
DERLEME: Düşünce Özgürlüğü-Düşünce Suçları (açıkoturum,
1969), Denemeler Seçkisi (1971), Denemeler Denemeciler Antolojisi (1987).
HAKKINDA: Yurt Ansiklopedisi (c. X, 1984), Cemal
Süreya (söyleşi, 2000’e Doğru, 23.10.1988), Osman Şahin / Şair Denemeci Hukukçu
İsmet Kemal Karadayı ile (2000’e Doğru, 13.12.1992), Ahmet Özer / İsmet Kemal
Karadayı ile Söyleşi (Kıyı, Mart 1989), Behçet Necatigil / Edebiyatımızda
İsimler Sözlüğü (1995), Hasan Kıyafet / Şair Yazar Hukukçu İsmet Kemal Karadayı
- Tansu Bele / Sorulara Yanıtlarıyla İsmet Kemal Karadayı (Cumhuriyet Kitap,
27.11.1997), Osman Nuri Poyrazoğlu / Kitap Kitap Şiir Gelir Bizlere (2000), Kim
Kimdir Ansiklopedisi (2000), TBE Ansiklopedisi (2001), Oylum Yılmaz / Daldan
Dala Felsefe (Radikal Kitap, 26.11.2002), Veysel Gültaş / Kadı Burhaneddin’den
Günümüze Hukukçu Şairler Antolojisi (2003), Güngör Gençay / Üç Kapıdan (2003),
Hasan Akarsu / Us-Su (Türk Dili Dergisi, Ocak-Şubat 2003), Tülay Ferah
(söyleşi, Çağdaş Türk Dili, Ocak 2004), Öner Yağcı / Yaşamı Aydınlatlaya
Çalıştı (Cumhuriyet, 3.8.2006).