Hatice Turhan Sultan

Valide Sultan

Doğum
-
Ölüm

Sultan I. İbrahim’in eşi, Sultan IV. Mehmet’in annesi (D. 1627, ? – Ö. 1683, İstanbul). Ruten (Ukrayna) asıllıdır. 12 yaşındayken Saraya Kırım Tatarları tarafından getirildi. Bi süre Mahpeyker Kösem Sultan’ın hizmetinde bulundu. Nadya olan adının yerine Hatice Turhan adını aldı. Saray gelenekleri uyarınca yetiştirildikten sonra IV. Murat’ın yerine tahta geçen İbrahim’e odalık olarak verildi (1640). Şehzade Mehmet’i doğurdu. Sultan İbrahim, Turhan Sultan’ı baş kadını yaptı.

Akıl sağlığının bozuk olması nedeniyle tahttan indirilen Sultan İbrahim’in yerine Hatice Turhan Sultan’dan oğlu yedi yaşındaki IV. Mehmet (Avcı) tahta çıktı (1648). Bu durumdan yararlanan Büyük Valide Kösem Sultan, oğlu İbrahim zamanında olduğu gibi, torunu IV. Mehmet’in padişahlığı sırasında da devleti yönetmek istedi. Eski Saray’a gitmeyip “Valide-i Muazzama” olarak sarayda kaldı. Turhan Sultan’la aralarındaki çekişmeden hayatını kaybederek yenik çıktı. Bu olaydan sonra Turhan Sultan ölümüne kadar harem ve saraya tek başına hâkim oldu. Otuz dört yıl valide sultanlık yaparak Osmanlı tarihinin en uzun süreli valide sultanı oldu. Köprülü Mehmet Paşa’yı 1656’da sadrazamlığa getirdi. Köprülü ailesinden sadrazamların iş  başına geldiği bu dönemde valide sultanların devlet işlerindeki etkisi azaldı. 

 Turhan Sultan, naipliği sırasında Çanakkale Boğazı’na bir kale; İstanbul’a okul, medrese, imarethane, kütüphane, çeşmeler yaptırdı. 1597’de, Sultan III. Mehmet’in annesi Valide Safiye Sultan’ın emriyle yapımına başlanan ama yarım kalan İstanbul Yeni Camii’ni kendi parasıyla tamamlattı. Türbesi de bu camiin avlusundadır.

KAYNAKÇA: İbrahim Alaeddin Gövsa / Türk Meşhurları (1946), Meydan Larousse (1969-1973), Martijn Theodor Houtsma / E. J. Brill’s First Encyclopedia of İslam (1987), Natalia Yakovenko / Essays on History on Ukraine From the Earliest Times until the End of 18 th Century (1997), Genel Kültür Ansiklopedisi (2009), İhsan Işık / Ünlü Kadınlar (Türkiye Ünlüleri Ansiklopedisi, C. 6, 2013) - Encyclopedia of Turkey’s Famous People (2013).

 

FOTO GALERİ

İLGİLİ BİYOGRAFİLER

Devamını Gör