Haşmet

 Divan şairi (D. 1720-30?, İstanbul - Ö. 1768, Rodos). Asıl adı Mehmed. İyi bir öğrenim görerek yetişti, müderris oldu. Şeyhülislâm Karahalilzâde Yahya Said Efendi’ye sunduğu şiirleriyle kendini kabul ettirdi. Koca Ragıp Paşa ve Şair Fıtnat Hanım’ın dostluk ve himâyesini kazandı. Ancak devlet adamlarının katıldığı toplantılarda okuduğu hicviyelerdeki aşırılık yüzünden Bursa’ya (1759) ve Rodos’a (1868) sürüldü. Mezarı Rodos’tadır.

Şiirlerinde Nâbi, Nef’i ve Koca Ragıp Paşa’nın tesiri görülen Şair Haşmet, Koca Ragıp Paşa tarafından yazmakla görevlendirilerek, Sultan III. Mustafa’nın kızı Hibetullah’ın doğumu için yazdığı Vilâdetnâme’siyle tanındı.

ESERLERİ:

Divan (1841), İntisabü’l Mülûk ya da Hâbname (1841, Mısır), Senedü’ş-Şuârâ (1871), Vilâdetnâme veya Surnâme (bas. haz. Reşat Ekrem Koçu, 1940), Şehadetname (Kelime-i Şehadet’in maddî ve manevî etkilerini anlatır), Dürreteyn (sözlük).

HAKKINDA: Bursalı Mehmed Tahir / Osmanlı Müellifleri I (1972), Müjgan Cunbur / Haşmet Külliyatı (Bilge, sayı: 1, 1994), Ziya Bakırcıoğlu / TDE Ansiklopedisi (c. 4), M. Orhan Okay / TDV İslâm Ansiklopedisi (c. 16, 1997), Behçet Necatigil / Edebiyatımızda İsimler Sözlüğü (18. bas. 1999), Şükran Kurdakul / Şairler ve Yazarlar Sözlüğü (gen. 6. bas. 1999), Mehmet Nuri Yardım / Edebiyatımızın Güleryüzü (2002).