18. Yüzyıl bilginlerinden. Diyarbekir'in kuzeydoğusundaki "Kıtırbıl" köyünde dünyaya gelmiştir. "Hocaoğlu" diye tanınan Şemmas Torna'nın oğludur. Süryaniceyi en ince teferruatına kadar bilen "Kıtırbillı Yakob", Yunan ve Arap dillerinde de üstad sayılırdı. Meşhur bir Süryani hattat olarak, birçok dini eser yazarak kiliselere vakfetti. Bilhassa gramerde derin bir bilgiye sahip olduğundan; 1764 senesinde 23 bab ve 163 fasıl üzerine yazdığı "Zühret'ül Maarif" isimli Süryanice sarf-nahiv kitabı talebeleri için bir kılavuz olmuştu.
1771'de rahip olan Yakob, 1783'te Amid'de öldü. Teslis ve tevhide ait "Eframiyyetu Latife", hikmete dair "Suruciye" ve "Süryanilerde ilim hevesi" adlı eserleri meşhurdur. Bayram, yortu ve farz namazları üzerine yazdığı risaleleri, nefis bir hatla yazmıştır. Bu yazı Diyarbakır Meryemana Kilisesinde bulunmaktadır.
Eski yüzyıllarda Diyarbekir'de Müslüman hattatlar
gibi gayr-i müslim hattatların da nüfus olarak büyük yekun
oluşturdukları 14., 15., 16., 17. ve 18. yüzyıllarda, Hıristiyan inançlarına hizmet etmek için İncil yazımına
koyulmuşlar ve şaheser denebilecek
eserler vücuda getirmişlerdir. Öyle ki bu İnciller; hattatlar tarafından resimlerle de süslenerek Mardin ve Diyarbekir kiliselerine bağışlanmıştır. Bu hattatların ortak
özellikleri çoğunun din bilginleri
olmalarıdır.
KAYNAK:
Serkan Kalpak / Diyarbakırlı Hattatlar (D.Ü.İlahiyat Fak. Lisans tezi,
Diyarbakır, .2004), Şevket Beysanoğlu / Diyarbakırlı Fikir ve Sanat Adamları
(2. bas. 1996), İhsan Işık / Diyarbakır Ansiklopedisi (2013) - Geçmişten Günümüze Diyarbakırlı İlim Adamları Yazarlar ve
Sanatçılar (2014).
