Asker ve siyaset adamı, Aydın
milletvekilleri ve içişleri bakanlarından, diplomat ve yazar (D. 1877, İstanbul
– Ö. 5 Kasım 1949, İstanbul). Tam adı Abdulkadir Cami Baykut, Cami Baykut
olarak bilinmektedir. Harbiye Mektebi’ni bitirdikten sonra ihtiyat birliklerinde
çalışarak yüzbaşılığa yükseldi. İkinci Meşrutiyet (1908)’in ilânından sonra
ordudan ayrılarak Osmanlı Meclis-i Mebusanı’nda Fizan milletvekili olarak (1908-18)
görev aldı. Daha sonra Anadolu'ya geçerek Sivas Kongresi'ne katıldı ve Türkiye
Büyük Millet Meclisi (TBMM)’nin ilk dönemine Aydın temsilcisi olarak katıldı ve
Muvakkat İcra Encümeninde (25 Nisan 1920) görev aldı. Ardından kurulan ilk hükümette
İçişleri Bakanlığı yaptı.
Cami Bey, 4 Eylül 1920'de TBMM Hükümeti’nin
temsilcisi olarak Roma'ya gönderildi. Buradaki
görevi sırasında Mustafa Kemal’le anlaşmazlığa düştü. Ankara’ya dönmeyince
ESERLERİ:
Trablusgarp’tan Sahra-yı Kebire Doğru (1910), Osmanlılığın
Atisi - Düşmanları ve Dostları (1913), Osmanlı Ülkesinde Hristiyan
Türkler (1922, 1932, 2007), Son
Osmanlı Afrikası'nda Hayat (2009).
KAYNAK: Türkiye Ansiklopedisi 3
(1974), Yurt Ansiklopedisi (6. cilt, 1981), Cami Baykut / wikipedia
(16.7.2015), Abdulnasır Yiner / Farklı İki Meclisten Bir Portre: Abdulkadir
Cami (turkishstudies.net, 16.7.2015).