Osman Türkây

Şair ve yazar (D. 16 Şubat 1927, Kıbrıs - Ö. 21 Ocak 2001, Girne / Kıbrıs). Kıbrıs’ta Yüksek İngiliz Okulunda (1946), Londra’da Modern Diller Okulu Gazetecilik Bölümü (1955) ve Ekonomik Bilimler Okulu Felsefe Bölümünde (1957) öğrenim gördü. Londra’da çeşitli işlerde çalıştıktan sonra döndüğü (1957) Lefkoşe’de Beşparmak ve Uyarı dergileri ile Kıbrıs Türk Sesi gazetesini çıkardı (1962-63), Bozkurt gazetesinde yazarlık yaptı. Daha sonra Londra’ya yerleşerek haftalık Vatan gazetesini yönetti.

Şiir ve denemeleri 1945 yılından itibaren Türk Dili, Papirüs, Yeditepe, Varlık, Beşparmak dergilerinde yayımlandı. T.S. Eliot’tan yaptığı çevirilerle tanındı. Şiirleriyle, sayısız edebiyat ödülü kazandı. Kitapları dünyanın dört bir yanında çeşitli dillere çevrildi. İngilizce çevirileri dolayısıyla 1973 yılında Uluslararası Şiir Derneğinin (The International Poetry Society) onur armağanını kazandı. Dünya Kültür ve Sanatlar Akademisi Uluslararası Yürütme Kurulunun başkanlığını da yürüten (1989) Osman Türkây’a ABD’nin Missouri Eyaletinde bulunan Albert Einstein Uluslararası Vakfınca şiirlerindeki başarısı nedeniyle 1989 Albert Einstein Barış Ödülü verildi. Evrende Rasgele Bir Gezinti adlı kitabıyla, Amerikan Başarılar Enstitüsünün Yılın Adamı ve “Bin Yılın Şöhretler Sarayı” ödüllerini, Amerikan Biyografi Enstitüsünün Altın Plak ödülünü, “Başkanlık Onur Mühürü”nü, Avustralya’da Uçan Altın Kumru Odülünü kazandı. İki kez Nobel Edebiyat Ödülüne aday gösterildi. Türkay, dünyada en çok mektup alan Türk edebiyatçısı olduğu; hayranları arasında Tayland Prensesi Vemulchadra, Türkoloji Profesörü Anna Masala, Hindistan eski başbakanının eşi Sheila Gürjal ve çok sayıda aristokrat bulunduğu söylendi.

ESERLERİ:

ŞİİR: 7 Telli (1959), Uyurgezer (1969), Beethoven’de Aydınlığa Uyanmak (1970; İngilizcesi: Beethoven and Other Poems, 1978), Evrenin Düşünde Gezgin (1971), Kıyamet Günü Gözlemleri (1975).

DENEME: Edebiyat Eleştiri ve Dil Üzerine Düşünceler (1993).

DERLEME: Modern Turkish Poetry (Taner Baybars ile, 1975).  

HAKKINDA: Mehmet Kaplan / Cumhuriyet Devri Türk Şiiri (1973, s. 509-514), TDE Ansiklopedisi (c. 8, 1976-98), Seyit Kemal Karaalioğlu / Resimli Türk Edebiyatçılar Sözlüğü (1982), Behçet Necatigil / Edebiyatımızda İsimler Sözlüğü (18. bas. 1999), Şükran Kurdakul / Şairler ve Yazarlar Sözlüğü (gen. 6. bas. 1999), TBE Ansiklopedisi (2001), İhsan Işık / Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi (2006).