Tarihçi (D. 1890,
Yağlıpınar köyü / Pınarbaşı / Kayseri – Ö. 1954, Londra / İngiltere). Kafkas
kökenli bir aileden, Çerkez Kabartay boyundandır. Berkuk, zor şartlarda Harp
Akademisini bitirdi (1910). Önce Makedonya’da, Birinci Dünya Savaşı yıllarında
Irak ve Kafkasya cephelerindeki birliklerde görev yaptı, Azerbaycan ve Kuzey
Kafkasya’da savaşan İslam Ordusu ve Kuzey Kafkasya Kolordusunda kurmay subay ve
örgütçü olarak görevlendirildi. İstanbul’daki Kafkas göçmen örgütlerinde
çalıştı. Bağımsız Kuzey Kafkasya Cumhuriyetinin kurulması için yoğun çaba sarf
etti. Yurdunun bağımsızlığı için savaştı. Dağıstan ve Çeçenistan’daki ulusal
hareketler içinde yer aldı (1920). Anadolu’daki Kurtuluş Savaşına katıldı.
Tuğgeneral rütbesine kadar yükseldi. Bu rütbeden emekli olduktan sonra, askerî
okullarda ve Harp Akademisinde taktik dersleri verdi. Harp Tarihi Encümeni
başkanlığı (1936), Askeri Yargıtay üyeliği (1943) yaptı. İkinci Dünya Savaşı
başlarında Millî Savunma Bakanlığı Seferberlik Şube Müdürlüğü görevindeydi.
TBMM’de IX. ve X. dönemler Kayseri
milletvekili oldu (1950-54). 1954 seçimlerinde tekrar seçildi ise de görev
yapmaya ömrü vefâ etmedi. Kafkasyalıların yayın organlarında ve askerî dergilerde
yazdı.
ESERLERİ:
340-341 Senesi Harbiye Mektebi Zabitan Kursunda Arazi Üzerine Tatbik
Edilen Tabiye Meseleleri, Tabiye-i Esasiye (4 kitap, 1927), Müşterek
Tabiye, Muhtelif Sınıfların Birlikte Sevk ve İdaresi (1928), Tabiye
Meseleleri (1928), Kurtuluş Yolu (1957), Tarihte Kafkasya (1948).
HAKKINDA: TBMM Albümü 1920-1994 (1994, s.
196), Sefer E. Berzeg / Kafkas Diasporası’nda Edebiyatçılar ve Yazarlar Sözlüğü
(1995, s. 57-58-59), Abdullah Satoğlu / Kayseri Ansiklopedisi (2002), TDOE –
TDE Ansiklopedisi 2 (2002).
